Troostrijk

Als ik vroeger op conferenties in Duitsland kwam, lag er vaak op mijn kussen een korte uitgave van de Losungen, de dagteksten van de Evangelische Broedergemeente, ook wel de Herrnhutters genoemd. Het eerste dagtekstenboekje verscheen in 1731, zo lees ik op hun Nederlandse website. Zo’n boekje bevat altijd per dag een tekst uit het Oude en een uit het Nieuwe Testament.

Sinds een paar jaar lees ik de Losungen in de uitgave met de oorspronkelijke talen van de Bijbel: het Hebreeuws of Aramees (Oude Testament) en het Grieks (Nieuwe Testament). Vorige week trof mij een dagtekst waarin steeds weer het woord ‘troosten’ (Grieks: parakaleo)voorkwam, namelijk in 2 Korintiërs 1:3 en 4. Ik citeer deze verzen uit de Herziene Statenvertaling (de HSV), waarin de herhaling van dit woord goed te zien is:

In de verzen (5-7) hierna komt het woord vertroosting opnieuw voor.

Apart is dat soms als je de Bijbel leest: ineens valt je een tekst op en ga je erover nadenken. Dat overkwam mij bij dit woord troosten. Paulus lijdt vanwege zijn geloof in Christus, hij lijdt ook als apostel door wat hij allemaal op z’n dak krijgt, zoals je in de rest van 2 Korintiërs kunt lezen. Maar in dat lijden troost God hem op zo’n manier dat hij weer anderen kan troosten die lijden.

Wat is dit een bijzondere typering van wat God doet: Hij troost mensen die lijden. De Heilige Geest wordt ook ‘de Trooster’ genoemd, een woord dat van hetzelfde Griekse woord komt.

Ik moest denken aan situaties waarin je je als mens verdrietig kunt voelen. Elk mens krijgt in zijn leven te maken met problemen. Paulus heeft het natuurlijk specifiek over vervolging als christen, en dat zal niet voor velen van ons gelden, maar ik denk dat je toch ook wel mag zeggen dat God je wil troosten in verdriet om iets anders. Om mensen die je verliest bijvoorbeeld. En het bijzondere is dat je dan zelf weer een soort doorgeefluik kunt zijn voor als andere mensen verdriet hebben. Je weet wat het is om getroost te worden door God en jij kunt op jouw beurt het verdriet van andere mensen begrijpen en hun troost bieden.

God is de God van alle vertroosting, zegt vers 3. Ik vind dat heel bijzonder aan het christelijk geloof: dat God, die toch de machtige Schepper is van hemel en aarde, ons troost. Dat Hij zich niet te verheven voelt om naast ons te staan in ons lijden of ons verdriet. Dat Hij het zich aantrekt. Dat lees je ook in Jesaja 57 vers 15:

Op het jaarlijkse dorpsfeest in onze woonplaats hadden we als kerk ook een stand. We deelden kaartjes uit aan de mensen met de vraag: ‘Als u God een vraag zou mogen stellen, welke zou dat dan zijn?’ De week daarna konden mensen daarover doorpraten op een avond in de kerk.

Zoals ik wel had verwacht, vulden een paar mensen een kaartje in met de vraag naar het lijden: Waarom doet God daar niets aan?

Over die vraag valt natuurlijk heel veel te zeggen, maar wat ik in deze blog wil benadrukken is: God staat niet onbewogen vanaf een afstand naar ons te kijken in ons verdriet of ziekte of gemis. Hij wil troosten. Hij wil naast ons staan. Zijn Zoon Jezus Christus heeft voor ons geleden – dichterbij kan God niet komen.

Paulus heeft steeds weer nieuwe moed gekregen, zo staat in de NBV21 in 2 Korintiërs 1:4. En op zijn beurt bemoedigt hij de mensen in Korinte.

Zo mag de kerk een gemeenschap zijn van troost-rijke mensen, waarin ‘gebroken mensen’ een thuis mogen vinden.

Dr. Hetty Lalleman is theoloog, schrijver en buurtpastor in een dorp in Surrey, Engeland.