Christelijk geloof

De aartsengelen zijn in de Bijbel een bijzondere en belangrijke groep engelen. Na de Babylonische ballingschap kwam binnen het Jodendom de gedachte op dat er onder de engelen een hiërarchie bestond. Bovenaan in die hiërarchie stonden de aartsengelen. Zij worden niet genoemd in het Oude Testament, ...

Abba is een Aramees woord dat ‘vader’ betekent. Het is een aanspreekvorm van de vader in een gezin. Voor christenen is ‘Abba’ ook een aanspreekvorm voor God. Abba in het Nieuwe Testament In het Nieuwe Testament wordt beschreven dat christenen God mogen aanspreken met ‘abba’: Paulus schrijft in zijn ...

Amen is een Hebreeuws woord met de betekenis van ‘zeker’, ‘werkelijk’, en is afkomstig van het werkwoord ʾaman, dat ‘waar zijn’, ‘betrouwbaar zijn’ betekent. Amen wordt in de Bijbel gebruikt als een uitroep: na een gebed, eed of lofprijzing zeggen de toehoorders hardop ‘amen’ om te bevestigen dat ...

Het woord ‘antichrist’ (antichristos) komt voor in 1 Johannes en 2 Johannes. Het verwijst naar de belangrijkste tegenstander van Jezus in de eindtijd. De aankondiging van de komst van de antichrist moet de lezers van de Johannesbrieven helpen om de juiste keuze te maken. In andere boeken in het ...

In de Bijbel staan gedeelten, en zelfs hele boeken, die bestaan uit beelden en visioenen met uitleg. Meestal wordt er geheimzinnige taal in gebruikt, en is helemaal niet duidelijk wat er precies bedoeld is. Deze teksten worden aangeduid met de term ‘apocalyptiek’ . Dat woord is afgeleid van het ...

Om het doel van apocalyptiek te begrijpen, moeten we bedenken wie ‘de goeden’ zijn. In de apocalyptische beschrijvingen zijn zij degenen die het meest te lijden hebben onder de wereldorde van het Kwaad. Wie zijn deze mensen? Het antwoord ligt voor de hand: het zijn de mensen voor wie de ...

Een deel van het boek Daniël (Daniël 7-12) bestaat uit visioenen en uitleg. In het eerste visioen, in Daniël 7, wordt een droom van Daniël beschreven. Inhoud van de droom In de droom in Daniël 7 ziet Daniël vier beesten uit de zee komen. Het zijn verschrikkelijke dieren. Aan het laatste dier wordt ...

In de apocalyptische geschriften komt de kennis die onthuld wordt, uit dromen of visioenen. Het is een bijzondere kennis, een geheime kennis over de toekomst en het einde van de tijd. Die geopenbaarde kennis kan betekenis geven aan de gebeurtenissen van het moment. Zo geven de apocalyptische ...

De strijd tussen goed en kwaad wordt beschreven in beelden die nogal mythologisch lijken. Het is een strijd tussen engelen en duivels, vreemde beesten en monsters. Toch wordt de strijd gedeeltelijk uitgevochten op aarde, en de mensen zijn erbij betrokken. Hoe dichterbij het einde komt – de ommekeer ...

Het boek Openbaring is geschreven voor de christenen in de Romeinse provincie Asia in het huidige Turkije. Het boek keert zich tegen de macht van Rome, in het bijzonder tegen de Romeinse keizercultus. Rome en de keizercultus worden voorgesteld als beesten met een geweldig slechte invloed macht (zie ...

In de apocalyptiek staan twee wereldordes tegenover elkaar: de wereldorde van nu tegenover de wereldorde van straks. De wereldorde van nu wordt beschreven als slecht en verdorven. De machthebbers zijn de verpersoonlijking van het Kwaad op aarde, en ‘de goeden’ hebben het zwaar te verduren. De ...

Apostelen zijn volgelingen van Jezus die uitgezonden zijn om het goede nieuws te verkondigen. In het Nieuwe Testament wordt het woord ‘apostelen’ voor verschillende groepen mensen gebruikt: zo heb je niet alleen de twaalf apostelen, maar ook Paulus en anderen worden apostel genoemd. Het woord ...

Het avondmaal is in de vroege kerk een liturgische maaltijd die gebaseerd is op Jezus’ laatste maaltijd met de twaalf leerlingen op de avond voor zijn dood. In de Bijbel wordt met verschillende woorden gewezen op het avondmaal: 'breken van het brood' (zie Handelingen 2:42) 'maaltijd van de Heer' ...

De ‘instelling’ van het avondmaal vindt plaats als Jezus, vlak voor zijn dood, met zijn leerlingen in Jeruzalem is om Pesach te vieren. Tijdens de maaltijd breekt hij brood en deelt hij wijn rond. Instellingswoorden Op vier plaatsen in het Nieuwe Testament zijn passages te vinden die bekendstaan ...

Barmhartigheid heeft te maken met een innerlijk gevoel van medeleven of liefde, dat tot uiting komt in daden. Barmhartigheid kan zowel aan God als aan mensen worden toegeschreven. Barmhartigheid is in het Oude Testament de liefde van God voor mensen of van mensen onderling, die tot uiting komt in ...

In het Nieuwe Testament komt het oudtestamentische idee van barmhartigheid in een nieuw licht te staan: Gods barmhartigheid betekent in de eerste plaats dat hij de mensen redt door Jezus Christus. Gods barmhartigheid In het Oude Testament is barmhartigheid Gods liefdevolle trouw aan het volk van ...

Barmhartigheid is in het Oude Testament: de liefde van God voor mensen of van mensen onderling, die tot uiting komt in daden. Terminologie Het woord ‘barmhartig’ is in vertalingen van het Oude Testament meestal gebruikt als weergave van het Hebreeuwse woord rachamim. Die term is afgeleid van racham ...

Beëlzebul is een andere naam voor Satan de leider van de boze geesten. De naam Beëlzebul De betekenis van de naam Beëlzebul is omstreden, maar tegenwoordig denken de meeste uitleggers dat de naam ‘Baäl de prins’ betekent. Er is waarschijnlijk een verband met Baäl-Zebub, een Filistijnse god die ...

De schrijver van het boek Handelingen gaat uitgebreid in op de bekering van Paulus tot het christelijk geloof. Maar liefst drie keer vertelt hij over deze gebeurtenis uit het leven van Paulus. Een aantal bijbelwetenschappers twijfelt aan de historische betrouwbaarheid van deze verhalen. Paulus zelf ...

Belial is in het Nieuwe Testament een aanduiding van Satan, de vorst van de wetteloosheid. Belial in het Oude Testament Belial is een Hebreeuws woord dat ‘waardeloos,’ ‘wetteloos’ of ‘losbandig’ betekent. Personen die zich op een immorele manier gedragen, worden in het Oude Testament soms ‘zonen ...

De bergrede is een compositie van Matteüs, op basis van de uitspraken van Jezus. De toespraak functioneert in het evangelie als een samenvatting van Jezus’ verkondiging. De bergrede in het evangelie Matteüs heeft de rede heel doordacht in zijn evangelie verwerkt. Dat blijkt uit de volgende punten: ...

Met 'waarden' worden idealen of motieven bedoeld die moeten worden nagestreefd vanuit het idee dat het goede gedaan moet worden, en met als doel dat mensen zo goed mogelijk (samen)leven. In de Bijbel hebben waarden niet alleen te maken met de relatie tussen mensen onderling, maar ook met de relatie ...

Om een beeld te krijgen van het leven en de werken van de apostel Paulus zijn we aangewezen op twee bronnen: zijn eigen brieven en het boek Handelingen. Daarnaast zijn er enkele latere, apocriefe geschriften, waarin we verhalen over Paulus vinden die grotendeels verzonnen lijken te zijn. Echte ...

Jezus en zijn eerste volgelingen waren Joden met het joodse geloof − en bleven dat. Dit feit is erg belangrijk voor het christelijk geloof, ook volgens de apostel Paulus. Maar Paulus benadrukte daarnaast dat ook niet-joden voluit volgelingen van Jezus kunnen zijn. Overeenkomsten tussen christendom ...

‘Christenen’ (in het Grieks christianoi) is de aanduiding van volgelingen van Jezus Christus. Het woord wordt in het Nieuwe Testament maar drie keer gebruikt. Mogelijk was het een spotnaam die niet-christenen gebruikten, en die later als een positieve naam overgenomen is in de christelijke ...

Christus (in het Grieks: christos) is de Griekse vertaling van het Hebreeuwse woord masjiach. Het betekent gezalfde, en het wordt in het Nederlands weergegeven als ‘messias’. Meer informatie over Christus en messias is te vinden onder messias.

De ‘dag van de Heer’ verwijst in de Bijbel naar het einde van de tijd als God over alle mensen zal oordelen. Andere termen die hetzelfde uitdrukken, zijn onder andere ‘de dag van Gods woede', ‘die dag’, en – in het Nieuwe Testament – ‘de dag van Jezus Christus’. Voor informatie over de dag van de ...

De ‘dag van de Heer’ of ‘de dag des Heren’ is in de Bijbel een verwijzing naar het einde van de tijd: het moment waarop God of Jezus over alle mensen zal oordelen. Deze uitdrukking is in het Grieks: hê hêmera tou kuriou. Er is ook een andere Griekse uitdrukking die op dezelfde manier vertaald wordt ...

De uitdrukking ‘dag van de Heer’ is in het Nieuwe Testament overgenomen uit het Oude Testament. Net als daar betekent het de tijd van Gods laatste oordeel. In het Nieuwe Testament betekent het ook dat Jezus naar de wereld terug zal komen (Lucas 17:24). Daarom noemt Paulus de dag van het laatste ...

In het Nieuwe Testament worden demonen gezien als helpers van Satan, die ziekte en onheil veroorzaken. Demonen als helpers van Satan Vanaf de hellenistische tijd gingen bepaalde stromingen in het Jodendom demonen zien als kwade geesten die ondergeschikt waren aan Satan. In Satans opdracht brachten ...

In de Bijbel worden verschillende mensen beschreven als dienaren van God. In vier passages in Jesaja wordt op een heel eigen manier gesproken over de dienaar van de HEER. In het Nieuwe Testament worden deze passages toegepast op Jezus. Dienaren van God Een dienaar of een dienares is ondergeschikt ...

Dopen is een complete onderdompeling in water. In de Bijbel is het een teken van een nieuw begin en van inwijding. Jezus laat zich dopen door Johannes de Doper. Later wordt de doop een belangrijk inwijdingsritueel in de christelijke gemeenten. Achtergrond van dopen In het Oude Testament is ...

Er staat niets over de doop in het Oude Testament. Daarom is het opvallend dat in enkele van de Dode Zeerollen sprake is van reinigingsrituelen die erg op de nieuwtestamentische doop lijken. Betekenis van de doop De reinigingsrituelen in de Dode Zeerollen zijn, net als de doop in het Nieuwe ...

Net als in het Oude Testament komen ook in het Nieuwe Testament engelen voor. Er heeft echter een verschuiving plaatsgevonden in de rol die de engelen spelen.  Verandering in de voorstelling van engelen Na de Babylonische ballingschap veranderde het beeld van engelen. Dat is vooral te zien in de ...

Het woord ‘eschatologie’ is afgeleid van het Griekse woord eschatos (‘laatste’). Het wordt gebruikt voor voorstellingen over het einde van de tijd. Eschatologie in het Nieuwe Testament In het Nieuwe Testament speelt de verwachting van de eindtijd een grote rol. In bijna alle nieuwtestamentische ...

De eschatologie in het Nieuwe Testament past goed bij de eindtijdverwachtingen in het jodendom in de eerste eeuw. Joodse eschatologie De joodse eindtijdverwachting had verschillende vormen. Belangrijke aspecten zijn: een door God geleide revolutie, die ertoe zou leiden dat de Joden vanuit Jeruzalem ...

Met de dood van Jezus bleek dat de nieuwe wereld nog niet gekomen was op een manier die mensen hadden verwacht. De verwachtingen over de eindtijd werden daarom anders ingevuld. De verwachtingen bijgesteld De gedachte dat met Jezus de eindtijd begonnen was, moest bijgesteld worden na zijn dood. De ...

In het Oude Testament vinden we geen vaste gebedshouding, net zomin als in het Nieuwe Testament. Men bidt bijvoorbeeld: staande met opgeheven handen (1 Koningen 8:22); ter aarde gebogen (Ezra 10:1); met de handen gevouwen voor de borst (Lucas 18:13). geknield, al dan niet met de handen naar de ...

Bij zijn onderwijs gebruikt Jezus vaak voorbeelden. Vaak hebben deze voorbeelden de vorm van een kort verhaal. Deze verhalen worden gelijkenissen genoemd. Sommige gelijkenissen zijn kort en eenvoudig, andere zijn lang en ingewikkeld. En de boodschap van elke gelijkenis is weer anders. De meeste ...

Een gelijkenis is een genre, omdat er formele en inhoudelijke kenmerken zijn die steeds terugkomen. Bovendien hebben de gelijkenissen steeds een vergelijkbaar doel. Doel van gelijkenissen Gelijkenissen worden gebruikt om iets uit te leggen, te illustreren en te onderwijzen. Een gelijkenis wil met ...

De gelijkenissen van Jezus gaan over het koninkrijk van God). Jezus gebruikt gelijkenissen om iets te vertellen over God, het laatste oordeel en zichzelf. God, Jezus en de eindtijd De inhoud van de gelijkenissen is vaak ‘theologisch’, dat wil zeggen: Gods handelen kan erin naar voren komen. Gods ...

In het Oude Testament staan een aantal gelijkenissen en in latere joodse literatuur komen ze veelvuldig voor. Ook in Jezus’ tijd waren er leraren die gebruikmaakten van gelijkenissen in hun onderwijs. Een voorbeeld uit het Oude Testament In het Oude Testament staan gelijkenissen die, wat vorm en ...

‘Geloven’ betekent: iemand vertrouwen of iets voor waar houden. In de Bijbel heeft geloof vooral te maken te maken met de relatie tussen God en mensen. Belangrijke kenmerken van dit geloof zijn het bewustzijn van mensen dat er een God bestaat en het vertrouwen dat God hen niet in de steek laat. ...

Geloven betekende voor de eerste christenen: het aannemen van het evangelie van Jezus Christus, en het stoppen met hun zondige leven en de verering van afgoden. Aannemen van het evangelie Voor de vroegste generatie christenen was geloof in de eerste plaats het aannemen van het evangelie: de ...

‘Geloof’ is in het Nieuwe Testament de term waarmee christenen hun overtuiging aanduiden. Gelovigen zijn mensen die in God geloven en in de redding die hij bracht door zijn zoon Jezus Christus. Woorden voor ‘geloof’ In de Griekse wereld hadden de woorden pistis (‘geloof’) en pisteuoo (‘geloven’) de ...

‘Geloven’ betekent in het Oude Testament meestal: vertrouwen op God. Maar geloof vraagt ook om trouw en gehoorzaamheid van de mens aan God. De relatie tussen God en mensen heeft in het Oude Testament verschillende kenmerken. Afhankelijkheid van God Geloven is het erkennen dat je als mens ...

In de tijd van het Nieuwe Testament is de huisgemeente het fundament van de christelijke beweging. Het woord ‘gemeente’ Het woord ‘gemeente’ is de vertaling van Griekse ekklêsia, dat komt van ek-kaleoo, ‘bijeenroepen’. Het woord werd in het gewone Grieks gebruikt voor de vergadering van burgers, ...

In de vier evangeliën zijn sporen te vinden van de eigen identiteit van de verschillende gemeentes. De gemeente in Marcus Uit het evangelie van Marcus is op te maken de christelijke gemeente zich begint af te zonderen van de Joodse gemeenschap. Ook zijn er aanwijzingen te vinden dat er uit deze ...

Ondanks allerlei verschillen ontwikkelden de huisgemeentes een gemeenschappelijke identiteit. Ze onderscheidden zich steeds meer van de Joodse gemeenschap en van de Grieks-Romeinse cultuur. In Antiochië werden de mensen die bij de huisgemeentes hoorden, voor het eerst christenen genoemd. Dezelfde ...