Dag 103 / Joh. 4-6

₁Toen Jezus hoorde dat aan de farizeeën verteld werd dat Hij meer leerlingen maakte en er ook meer doopte dan Johannes ₂– Jezus doopte overigens niet zelf, zijn leerlingen deden dat –, ₃verliet Hij Judea en ging weer naar Galilea. ₄Daarvoor moest Hij door Samaria heen. ₅Zo kwam Hij bij de Samaritaanse stad Sichar, dicht bij het stuk grond dat Jakob aan zijn zoon Jozef gegeven had, ₆waar de Jakobsbron is. Jezus was vermoeid van de reis en ging bij de bron zitten; het was rond het middaguur. ₇Toen kwam er een Samaritaanse vrouw water putten. Jezus zei tegen haar: ‘Geef Mij wat te drinken.’ ₈Zijn leerlingen waren namelijk naar de stad gegaan om eten te kopen. ₉De vrouw antwoordde: ‘Hoe kunt U, als Jood, mij om drinken vragen? Ik ben immers een Samaritaanse!’ (Joden gaan namelijk niet met Samaritanen om.) ₁₀Jezus zei tegen haar: ‘Als u wist wat God wil geven, en wie het is die u om water vraagt, zou u Hém erom vragen en dan zou Hij u levend water geven.’ ₁₁‘Maar heer,’ zei de vrouw, ‘U hebt geen emmer, en de put is diep – waar wilt U dan levend water vandaan halen? ₁₂U kunt toch niet meer dan Jakob, onze voorvader? Hij heeft ons die put gegeven en er zelf nog uit gedronken, en ook zijn zonen en zijn vee.’ ₁₃Jezus antwoordde: ‘Iedereen die dit water drinkt zal weer dorst krijgen, ₁₄maar wie het water drinkt dat Ik hem geef, zal nooit meer dorst krijgen. Het water dat Ik geef, zal in hem een bron worden waaruit water opwelt dat eeuwig leven geeft.’ ₁₅‘Geef mij dat water, heer,’ zei de vrouw, ‘dan zal ik geen dorst meer hebben en hoef ik ook niet meer hierheen te komen om water te putten.’ ₁₆Toen zei Jezus tegen haar: ‘Ga uw man eens roepen en kom dan weer terug.’ ₁₇‘Ik heb geen man,’ zei de vrouw. ‘U hebt gelijk als u zegt dat u geen man hebt,’ zei Jezus, ₁₈‘u hebt vijf mannen gehad, en degene die u nu hebt is uw man niet. Wat u zegt is waar.’ ₁₉Daarop zei de vrouw: ‘Ik begrijp dat U een profeet bent, heer. ₂₀Onze voorouders vereerden God op deze berg, en bij u zegt men dat in Jeruzalem de plek is waar God vereerd moet worden.’ ₂₁‘Geloof Me,’ zei Jezus, ‘er komt een tijd dat jullie noch op deze berg, noch in Jeruzalem de Vader zullen aanbidden. ₂₂Jullie vereren wat je niet kent, wij vereren wat we kennen; de redding komt immers van de Joden. ₂₃Maar er komt een tijd, en die tijd is nu gekomen, dat wie de Vader echt aanbidt, Hem aanbidt vervuld van Geest en waarheid. De Vader zoekt mensen die Hem zo aanbidden, ₂₄want God is Geest, dus wie Hem aanbidt, moet dat doen vervuld van Geest en waarheid.’ ₂₅De vrouw zei: ‘Ik weet wel dat de messias zal komen,’ (dat betekent ‘gezalfde’) ‘wanneer hij komt zal hij ons alles vertellen.’ ₂₆Jezus zei tegen haar: ‘Ik ben het, degene die met u spreekt.’

₂₇Op dat moment kwamen zijn leerlingen terug, en ze verbaasden zich erover dat Hij met een vrouw in gesprek was. Toch vroeg niemand: ‘Waar bent U op uit?’ of: ‘Waarom spreekt U met haar?’ ₂₈De vrouw liet haar kruik staan, ging terug naar de stad en zei tegen de mensen daar: ₂₉‘Kom mee, er is iemand die alles van mij weet. Zou dat niet de messias zijn?’ ₃₀Toen gingen de mensen de stad uit, naar Hem toe.

₃₁Intussen zeiden de leerlingen tegen Jezus: ‘Rabbi, U moet iets eten.’ ₃₂Maar Hij zei: ‘Ik heb voedsel dat jullie niet kennen.’ ₃₃‘Zou iemand Hem iets te eten gebracht hebben?’ zeiden ze tegen elkaar. ₃₄Maar Jezus zei: ‘Mijn voedsel is: de wil doen van Hem die Mij gezonden heeft en zijn werk voltooien. ₃₅Zeggen jullie niet: “Nog vier maanden en dan komt de oogst”? Ik zeg jullie dit: kijk om je heen, dan zie je dat de velden rijp zijn voor de oogst! ₃₆Nu al krijgt de maaier zijn loon en verzamelt hij vruchten voor het eeuwige leven, zodat de zaaier en de maaier tegelijk feest kunnen vieren. ₃₇Hier is het gezegde van toepassing: De een zaait, de ander maait. ₃₈Ik stuur jullie eropuit om een oogst binnen te halen waarvoor je geen moeite hebt hoeven doen; dat hebben anderen gedaan en jullie maken hun werk af.’

₃₉In die stad kwamen veel Samaritanen tot geloof in Hem door het getuigenis van de vrouw: ‘Hij weet alles van mij.’ ₄₀Ze gingen naar Hem toe en vroegen Hem bij hen te blijven. Toen bleef Hij nog twee dagen. ₄₁Nog veel meer mensen kwamen tot geloof door wat Hij zei; ₄₂ze zeiden tegen de vrouw: ‘Wij geloven nu niet meer om wat jij gezegd hebt, maar we hebben Hem zelf gehoord en we weten dat Hij werkelijk de redder van de wereld is.’

₄₃Na die twee dagen trok Jezus verder naar Galilea, ₄₄want Hij had zelf gezegd dat een profeet in zijn vaderland niet wordt erkend. ₄₅Toen Hij in Galilea kwam, ontvingen de mensen Hem gastvrij omdat ze hadden gezien wat Hij op het feest in Jeruzalem allemaal had gedaan; daar waren ze zelf bij geweest. ₄₆Hij ging in Galilea weer naar Kana, waar Hij van water wijn had gemaakt.

Er was daar een hoveling uit Kafarnaüm wiens zoon ziek was. ₄₇Omdat hij gehoord had dat Jezus uit Judea naar Galilea was teruggekeerd, was hij naar Hem toe gekomen, en nu vroeg hij of Jezus mee wilde gaan om zijn zoon, die op sterven lag, te genezen. ₄₈Jezus zei tegen hem: ‘Jullie geloven alleen maar als je tekenen en wonderen ziet!’ ₄₉Maar de hoveling drong aan: ‘Heer, ga toch mee, voordat mijn kind sterft.’ ₅₀‘Ga maar naar huis,’ zei Jezus, ‘uw zoon leeft.’ De man geloofde wat Jezus tegen hem zei en ging weg. ₅₁En terwijl hij nog onderweg was, kwamen zijn dienaren hem al tegemoet om te zeggen dat zijn kind in leven was. ₅₂Hij vroeg hun sinds wanneer het beter met hem was gegaan. Ze zeiden: ‘Gisteren, een uur na de middag, is de koorts verdwenen.’ ₅₃De vader besefte dat dat het moment was dat Jezus tegen hem gezegd had: ‘Uw zoon leeft.’ Hij kwam tot geloof, hij en al zijn huisgenoten. ₅₄Dit deed Jezus toen Hij uit Judea naar Galilea was teruggekeerd; het was zijn tweede teken.

₁Daarna was er een Joods feest, en Jezus ging naar Jeruzalem. ₂In Jeruzalem is bij de Schaapspoort een bad met vijf zuilengangen dat in het Hebreeuws Betzata heet. ₃Daar lag een groot aantal zieken, blinden, kreupelen en misvormden. ₅Er was ook iemand bij die al achtendertig jaar ziek was. ₆Jezus zag hem liggen; Hij wist hoe lang hij al ziek was en zei tegen hem: ‘Wilt u gezond worden?’ ₇De zieke antwoordde: ‘Heer, als het water gaat bewegen is er niemand om mij erin te helpen; ik probeer het wel, maar altijd is een ander al vóór mij in het water.’ ₈Jezus zei: ‘Sta op, pak uw mat op en loop.’ ₉En meteen werd de man gezond: hij pakte zijn slaapmat op en liep. Nu was het die dag sabbat. ₁₀De Joden zeiden dan ook tegen de man die genezen was: ‘Het is sabbat, het is niet toegestaan een slaapmat te dragen!’ ₁₁Maar hij zei tegen hen: ‘Degene die mij genezen heeft, zei tegen mij: “Pak uw mat op en loop.”’ ₁₂‘Wie zei dat tegen u?’ vroegen ze. ₁₃Maar de man die genezen was kon niet zeggen wie het was, want Jezus was al verdwenen omdat daar zoveel mensen waren.

₁₄Later kwam Jezus hem tegen in de tempel en toen zei Hij tegen hem: ‘U bent nu gezond; zondig daarom niet meer, anders zal u iets ergers overkomen.’ ₁₅De man ging aan de Joden vertellen dat het Jezus was die hem gezond gemaakt had. ₁₆Het was omdat Jezus zulke dingen deed op sabbat, dat de Joden Hem wilden vervolgen. ₁₇Maar Jezus zei: ‘Mijn Vader werkt aan één stuk door, en daarom doe Ik dat ook.’ ₁₈Dat was voor de Joden een reden te meer om Hem te willen doden, want niet alleen ondermijnde Hij de sabbat, maar bovendien noemde Hij God zijn eigen Vader, en stelde zichzelf zo aan God gelijk.

₁₉Jezus reageerde hierop met de volgende woorden: ‘Werkelijk, Ik verzeker u, de Zoon kan niets uit zichzelf doen, Hij kan alleen doen wat Hij de Vader ziet doen; en wat de Vader doet, dat doet de Zoon op dezelfde manier. ₂₀De Vader heeft de Zoon immers lief en laat Hem alles zien wat Hij doet. Hij zal Hem nog grotere dingen laten zien, u zult verbaasd staan! ₂₁Want zoals de Vader doden opwekt en levend maakt, zo maakt ook de Zoon levend wie Hij wil. ₂₂De Vader zelf velt over niemand een oordeel, maar Hij heeft het oordeel geheel aan de Zoon toevertrouwd. ₂₃Dan zal iedereen de Zoon eer betuigen zoals men de Vader eert. Wie de Zoon niet eert, eert ook de Vader niet, die Hem gezonden heeft.

₂₄Werkelijk, Ik verzeker u, wie luistert naar wat Ik zeg en Hem gelooft die Mij gezonden heeft, heeft eeuwig leven; over hem wordt geen oordeel uitgesproken, hij is van de dood overgegaan naar het leven. ₂₅Werkelijk, Ik verzeker u, er komt een tijd, en die tijd is nu gekomen, dat de doden de stem van Gods Zoon zullen horen en dat wie Hem horen, zullen leven. ₂₆Zoals de Vader leven heeft in zichzelf, zo heeft ook de Zoon leven in zichzelf; dat heeft de Vader Hem gegeven. ₂₇En omdat Hij de Mensenzoon is, heeft de Vader Hem ook gezag gegeven om het oordeel te vellen. ₂₈Wees hierover niet verwonderd, er komt een moment waarop alle doden zijn stem zullen horen ₂₉en uit hun graf zullen komen: wie het goede gedaan heeft staat op om te leven, wie het slechte gedaan heeft staat op om veroordeeld te worden.

₃₀Ik kan niets doen uit mijzelf: Ik oordeel naar wat Ik hoor, en mijn oordeel is rechtvaardig omdat Ik mij niet richt op wat Ik zelf wil, maar op de wil van Hem die Mij gezonden heeft. ₃₁Als Ik nu over mezelf zou getuigen, dan was mijn verklaring niet betrouwbaar, ₃₂maar iemand anders getuigt over Mij, en Ik weet dat zijn verklaring over Mij betrouwbaar is. ₃₃U hebt boden naar Johannes gestuurd en hij heeft een betrouwbaar getuigenis afgelegd. ₃₄Niet dat Ik het getuigenis van een mens nodig heb, maar Ik zeg dit om u te redden. ₃₅Johannes was een lamp die helder brandde, en een tijdlang hebt u zich over zijn licht verheugd. ₃₆Maar Ik heb een belangrijker getuigenis dan Johannes: het werk dat de Vader Mij gegeven heeft om te volbrengen. Wat Ik doe getuigt ervan dat de Vader Mij heeft gezonden. ₃₇De Vader, die Mij gezonden heeft, heeft dus zelf een getuigenis over Mij afgelegd. Maar u hebt zijn stem nooit gehoord en zijn gestalte nooit gezien, ₃₈en u hebt zijn woord niet blijvend in u opgenomen, want aan degene die Hij gezonden heeft, schenkt u geen geloof.

₃₉U bestudeert de Schriften en u denkt daardoor eeuwig leven te hebben. Welnu, de Schriften getuigen over Mij, ₄₀maar bij Mij wilt u niet komen om leven te ontvangen. ₄₁Niet dat Ik de eer van mensen nodig heb, ₄₂maar Ik ken u: u hebt geen liefde voor God in u. ₄₃Ik ben gekomen in naam van mijn Vader, maar u accepteert Mij niet, terwijl u iemand die namens zichzelf komt, wel zou accepteren. ₄₄Hoe zou u ooit tot geloof kunnen komen? Van elkaar wilt u wel eer ontvangen, maar u zoekt niet de eer die de enige God u kan geven. ₄₅U moet niet denken dat Ik u bij de Vader zal aanklagen; Mozes, op wie u uw hoop hebt gevestigd, klaagt u aan. ₄₆Als u Mozes zou geloven, zou u ook Mij geloven, hij heeft immers over Mij geschreven. ₄₇Maar als u niet gelooft wat hij geschreven heeft, hoe zou u dan geloven wat Ik zeg?’

₁Daarna ging Jezus naar de overkant van het Meer van Galilea (ook wel het Meer van Tiberias genoemd). ₂Een grote menigte mensen volgde Hem, omdat ze gezien hadden welke tekenen Hij bij zieken verrichtte. ₃Jezus ging de berg op, en ging daar met zijn leerlingen zitten. ₄Het was kort voor het Joodse pesachfeest.

₅Toen Jezus om zich heen keek en zag dat die menigte naar Hem toe kwam, vroeg Hij aan Filippus: ‘Waar kunnen we brood kopen om deze mensen te eten te geven?’ ₆Hij vroeg dat om Filippus op de proef te stellen, want zelf wist Hij al wat Hij zou gaan doen. ₇Filippus antwoordde: ‘Zelfs tweehonderd denarie zou niet voldoende zijn om iedereen een klein stukje brood te geven.’ ₈Een van de leerlingen, Andreas, de broer van Simon Petrus, zei: ₉‘Er is hier wel een jongen met vijf gerstebroden en twee vissen – maar wat hebben we daaraan voor zoveel mensen?’ ₁₀Jezus zei: ‘Laat iedereen gaan zitten.’ Er was daar veel gras, en ze gingen zitten; er waren ongeveer vijfduizend mensen. ₁₁Jezus nam de broden, sprak het dankgebed uit en verdeelde het brood onder de mensen die er zaten. Hij gaf hun ook vis, zo veel als ze wilden. ₁₂Toen iedereen volop gegeten had zei Hij tegen zijn leerlingen: ‘Verzamel nu de overgebleven stukken brood, zodat er niets verloren gaat.’ ₁₃Dat deden ze en ze vulden twaalf manden met wat overgebleven was van de vijf gerstebroden die men had gegeten. ₁₄Toen de mensen het teken zagen dat Hij verricht had, zeiden ze: ‘Hij moet wel de profeet zijn die in de wereld zou komen.’ ₁₅Jezus begreep dat ze Hem wilden dwingen mee te gaan, om Hem dan tot koning uit te roepen. Daarom trok Hij zich terug op de berg, alleen.

₁₆Bij het vallen van de avond daalden zijn leerlingen af naar het meer; ₁₇ze stapten in een boot en zetten koers naar de overkant, naar Kafarnaüm. Het was al donker geworden, en Jezus was nog niet naar hen toe gekomen. ₁₈Er stak een hevige wind op en het meer werd onstuimig. ₁₉Toen ze vijfentwintig of dertig stadie geroeid hadden, zagen ze plotseling Jezus over het water lopen; Hij was dicht bij de boot en ze werden bang. ₂₀Maar Hij zei: ‘Ik ben het, wees niet bang.’ ₂₁Ze wilden Hem aan boord nemen, en meteen kwam de boot aan land op de plaats waar ze naartoe wilden.

₂₂De volgende dag stond de menigte weer aan de oever van het meer. Ze hadden gezien dat er maar één boot was, en dat Jezus niet aan boord was gegaan maar dat zijn leerlingen alleen vertrokken waren. ₂₃Nu legden er andere boten uit Tiberias aan, dicht bij de plek waar ze het brood gegeten hadden nadat de Heer het dankgebed had uitgesproken. ₂₄Toen de mensen zagen dat Jezus en zijn leerlingen er niet waren, stapten ze in die boten en voeren ze naar Kafarnaüm om Hem te zoeken.

₂₅Ze vonden Hem aan de overkant van het meer en vroegen: ‘Rabbi, wanneer bent U hier gekomen?’ ₂₆Jezus zei: ‘Werkelijk, Ik verzeker u, u zoekt Me niet omdat u tekenen hebt gezien, maar omdat u brood gegeten hebt en verzadigd bent. ₂₇U moet geen moeite doen voor voedsel dat vergaat, maar voor voedsel dat blijft en eeuwig leven geeft; de Mensenzoon zal het u geven, want de Vader, God zelf, heeft Hem die volmacht gegeven.’ ₂₈Ze vroegen: ‘Wat moeten we doen? Hoe doen we wat God wil?’ ₂₉‘Dit moet u voor God doen: geloven in Hem die Hij gezonden heeft,’ antwoordde Jezus.

₃₀Toen vroegen ze: ‘Welk teken kunt U dan verrichten? Als we iets zien zullen we in U geloven. Wat kunt U doen? ₃₁Onze voorouders hebben immers manna in de woestijn gegeten, zoals geschreven staat: “Brood uit de hemel heeft hij hun te eten gegeven.”’ ₃₂Maar Jezus zei: ‘Werkelijk, Ik verzeker u, niet Mozes heeft u het brood uit de hemel gegeven, maar mijn Vader; Hij geeft u het ware brood uit de hemel. ₃₃Het brood van God is het brood dat neerdaalt uit de hemel en dat leven geeft aan de wereld.’ ₃₄‘Geef ons altijd dat brood, Heer!’ zeiden ze toen. ₃₅‘Ik ben het brood dat leven geeft,’ zei Jezus. ‘Wie bij Mij komt zal geen honger meer hebben, en wie in Mij gelooft zal nooit meer dorst hebben. ₃₆Maar Ik heb u al gezegd dat u niet gelooft, ook al hebt u Me gezien. ₃₇Iedereen die de Vader Mij geeft zal bij Mij komen, en wie bij Mij komt zal Ik niet wegsturen, ₃₈want Ik ben niet uit de hemel neergedaald om te doen wat Ik zelf wil, maar om te doen wat Hij wil die Mij gezonden heeft. ₃₉Dit is de wil van Hem die Mij gezonden heeft: dat Ik niemand van wie Hij Mij gegeven heeft verloren laat gaan, maar dat Ik hen allen laat opstaan op de laatste dag. ₄₀Dit wil mijn Vader: dat iedereen die de Zoon ziet en in Hem gelooft, eeuwig leven heeft, en dat Ik hen op de laatste dag laat opstaan.’

₄₁De Joden begonnen te protesteren omdat Hij zei dat Hij het brood was dat uit de hemel was neergedaald. ₄₂‘Dat is toch Jezus, de zoon van Jozef? We weten toch wie zijn vader en moeder zijn? Hoe kan Hij dan zeggen dat Hij uit de hemel is neergedaald?’ ₄₃Jezus zei: ‘Houd op met protesteren. ₄₄Niemand kan bij Mij komen tenzij de Vader, die Mij gezonden heeft, hem bij Me brengt, en Ik zal hem op de laatste dag laten opstaan. ₄₅Het staat geschreven in de Profeten: “Zij zullen allemaal door God onderricht worden.” Iedereen die naar de Vader luistert en van Hem leert, komt bij Mij. ₄₆Niet dat iemand ooit de Vader gezien heeft – alleen Hij die van God komt, heeft Hem gezien. ₄₇Werkelijk, Ik verzeker u, wie gelooft, heeft eeuwig leven. ₄₈Ik ben het brood dat leven geeft. ₄₉Uw voorouders hebben in de woestijn manna gegeten en toch zijn zij gestorven. ₅₀Maar dit is het brood dat uit de hemel is neergedaald; wie dit eet sterft niet. ₅₁Ik ben het levende brood dat uit de hemel is neergedaald; wanneer iemand dit brood eet zal hij eeuwig leven. En het brood dat Ik zal geven voor het leven van de wereld, is mijn lichaam.’

₅₂Nu begonnen de Joden heftig met elkaar te discussiëren: ‘Hoe kan die man ons zijn lichaam te eten geven!’ ₅₃Daarop zei Jezus: ‘Werkelijk, Ik verzeker u, als u het lichaam van de Mensenzoon niet eet en zijn bloed niet drinkt, hebt u geen leven in u. ₅₄Wie mijn lichaam eet en mijn bloed drinkt, heeft eeuwig leven en hem zal Ik op de laatste dag laten opstaan. ₅₅Mijn lichaam is het ware voedsel en mijn bloed is de ware drank. ₅₆Wie mijn lichaam eet en mijn bloed drinkt, blijft in Mij en Ik blijf in hem. ₅₇De levende Vader heeft Mij gezonden, en Ik leef door de Vader; zo zal wie Mij eet, leven door Mij. ₅₈Dit is het brood dat uit de hemel is neergedaald. Het is niet het brood dat uw voorouders aten; zij zijn gestorven, maar wie dit brood eet zal eeuwig leven.’ ₅₉Dit alles zei Hij in de synagoge van Kafarnaüm toen Hij daar onderricht gaf.

₆₀Veel leerlingen die het gehoord hadden zeiden: ‘Dat zijn harde woorden, wie kan daarnaar luisteren?’ ₆₁Jezus wist wel dat zijn leerlingen protesteerden en zei tegen hen: ‘Ergeren jullie je hieraan? ₆₂Maar als jullie nu de Mensenzoon zouden zien opstijgen naar waar Hij eerst was? ₆₃Het aardse bestaan leidt tot niets, het is de Geest die levend maakt. Wat Ik gezegd heb is vol van Geest en leven. ₆₄Maar sommigen van jullie geloven niet.’ Jezus wist namelijk vanaf het begin wie er niet geloofden en wie Hem zou uitleveren. ₆₅‘Daarom heb Ik jullie gezegd,’ zei Hij, ‘dat iemand alleen bij Mij kan komen als het hem door de Vader gegeven is.’ ₆₆Toen trokken veel leerlingen zich terug en gingen niet verder met Hem mee.

₆₇Jezus vroeg nu aan de twaalf: ‘Willen jullie soms ook weggaan?’ ₆₈Simon Petrus gaf antwoord: ‘Naar wie zouden we moeten gaan, Heer? U spreekt woorden die eeuwig leven geven, ₆₉en wij geloven en weten dat U de heilige van God bent.’ ₇₀Jezus zei: ‘Ik heb jullie alle twaalf uitgekozen, en toch is een van jullie een duivel.’ ₇₁Hiermee doelde Hij op Judas, de zoon van Simon Iskariot, want hij, een van de twaalf, zou Hem uitleveren.