Jakobus 4:11-17 – Preekinspiratie

met Rhoïnde Mijnals-Doth, bisschop binnen de Evangelische Broedergemeente en voorzitter Samen Kerk in Nederland (SKIN)

Jakobus verwijst naar twee voorbeelden uit het leven van alledag: de keerzijde van het sociale leven en het maken van plannen om geld te verdienen. Wat is daar mis mee? Ja, het is niet fraai om te roddelen en om een ander omlaag halen ten gunste van jezelf. Maar gebeurt het niet dagelijks? Het overkomt toch iedereen? En plannen maken om verder te komen in het leven, daar kan toch niets fout aan zijn? Waarom doet Jakobus zo moeilijk? We kunnen hem pas begrijpen als we inzien dat er twee werkelijkheden tegenover elkaar staan. De wereldse werkelijkheid en die van God. Ze hebben elk hun eigen wet.

De wet van de wereld brengt met zich mee dat in het sociale verkeer mensen tegen een stootje moeten kunnen. Om jezelf te handhaven en verder te komen moet je een ander soms hard aan de kant duwen of kleineren. De wet van God draait daarentegen om het koninklijke gebod ‘Heb je naaste lief als jezelf’. Wie zichzelf christen noemt maar intussen anderen veroordeelt of schaadt, die schaadt de wet van God.

Hoeveel er op het spel staat blijkt uit vers 12: God heeft de macht om te redden en om verloren te laten gaan. Ga je voor status en geld, vluchtige zaken die in deze wereld als de hoofdprijs gelden? Of kies je wat God belangrijk vindt en wat van blijvende waarde is: omzien naar elkaar? De vraag welke werkelijkheid ons leven bepaalt is volgens Jakobus van levensbelang.

De wet van deze wereld spiegelt je voor dat je de baas bent over je eigen leven. Maar volgens Jakobus is dat dwaasheid, want een mens is niet meer dan damp die opkomt en even snel weer verdwijnt. Maar Jakobus’ mes snijdt nog dieper dan dat: het is geen toeval dat deze eigenmachtige mens met geld bezig is. Geld en bezit creëren bij uitstek de illusie van maakbaarheid, een leven waarin voor God geen plaats meer is.

Het punt is dus niet alleen hoe je je plannen maakt, heel stellig of juist bescheiden, maar ook welke plannen je maakt. Wat Jakobus hier schrijft lijkt op de les van Jezus, dat het dienen van God en de mammon, het geld, niet samengaat. Wie het echte leven wil vinden, moet zich losmaken van de sociale wetten van deze wereld en van de verleiding van geld en rijkdom. Daarmee raakt Jakobus het hart van de Bijbelse boodschap: geloof is niet een extra laagje dat erbij komt, maar een keuze voor Gods werkelijkheid en een leven overeenkomstig Gods wil.

Wil je op het gebied van exegese gelijk meer weten over deze passage?

Op deze pagina vind je aantekeningen bij de tekst en achtergrond informatie, zoals over de opbouw en context van de brief.

In dit verdiepend artikel wordt ingegaan op de verhouding tussen tussen de opvattingen over ‘geloven’ en ‘doen’ bij Jakobus en Paulus.

Hier lees je deze tekst in verschillende vertalingen.

En wanneer je een Plus-account hebt, vind je hier de passage in verschillende vertalingen met aantekeningen (tip: zet bij ‘Persoonlijk’ ‘Toon voetnoten’ en ‘Toon verwijzingen’ aan).