Verdiep je in de Bergrede

Deze Bijbelstudie is een verantwoorde uitleg van de Bergrede die je helpt om de tekst beter te begrijpen met behulp van recente, wetenschappelijke literatuur, maar wel op zo’n manier dat het helpt om de relevantie van de Bergrede voor vandaag te ervaren.

Opbouw

Elk verhaal heeft een bepaalde opbouw en structuur. Zo ook de Bergrede.
Het onderstaande overzicht geeft de structuur weer van de Bergrede:
A Opening van de Bergrede (5:1-2)
B Introductie (5:3-16)
C Inleiding op het hoofddeel (5:17-20)
D Jezus vervult de wet (5:21-48)
E Doen wat God wil: aalmoezen geven (6:1-4)
F Doen wat God wil: bidden in het verborgene (6:5-6)
G Doen wat God wil: bidden van het Onzevader (6:7-13)
F’ Doen wat God wil: bidden om vergeving (6:14-15)
E’ Doen wat God wil: vasten (6:16-18)
D’ Het dagelijks leven van de leerlingen (6:19-7:11)
C’ Afsluiting van het hoofddeel (7:12)
B’ Conclusie (7:13-27)
A’ Afsluiting van de Bergrede (7:28-8:1)

De Bergrede heeft een duidelijke opening (A) en afsluiting (A’). Hierin komt een aantal kernwoorden terug, zoals ‘berg’, ‘grote mensenmassa’s’, ‘opgaan/afdalen’, ‘het woord nemen/uitgesproken zijn’ en ‘onderricht’. Door dezelfde woorden aan het begin en einde van de Bergrede te gebruiken, maakt Matteüs duidelijk dat wat ertussenin staat, bij elkaar hoort.

De daadwerkelijke rede van Jezus heeft ook een duidelijke introductie (B) en conclusie (B’). In deze beide gedeelten gaat het erom wie het ‘koninkrijk van de hemel’ (5:3,10 en 7:21) mag binnengaan. De introductie heeft het karakter van een belofte, de conclusie het karakter van een waarschuwing.

Het hoofddeel van de Bergrede wordt gevormd door 5:17-7:12: het gaat hierin om de betekenis van de ‘Wet en de Profeten’, zoals de inleiding op dit gedeelte (C) duidelijk maakt. In de afsluiting van het hoofddeel (C’) wordt de samenvatting van dit hoofddeel gegeven in de zogeheten gouden regel: ‘Behandel anderen dus steeds zoals je zou willen dat ze jullie behandelen.

Dat is het hart van de Wet en de Profeten’ (7:12). Dat is de betekenis die de Wet en de Profeten voor ogen hadden.

Downloads

Bijbelstudieboekje

Dit boek helpt je om eens echt in de tekst van de Bergrede te duiken. Door uitleg op basis van recente, wetenschappelijke literatuur leer je de tekst beter te begrijpen. En dat op zo’n manier dat je de relevantie voor vandaag erin ontdekt.

In Verdiep je in de Bergrede deelt Bram Oudenampsen zijn kennis met jou. Hij is bijbelwetenschapper en werkt als geestelijk verzorger in het Amsterdam UMC.