Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap

Inleiding Hosea

Wat is het verhaal achter de tekst?

Kritische profeet

Dit Bijbelboek is genoemd naar de profeet Hosea. Hosea werkte van 750 tot 722 voor Christus als profeet in het noordelijke koninkrijk Israël. Hij deed voorspellingen over de toekomst en waarschuwde de mensen. Hij was waarschijnlijk lid van een groep mensen die veel kritiek hadden op de godsdienst en de politiek in die tijd. Misschien was hij zelfs de leider van die groep. Dat zou verklaren waarom er profetieën van hem zijn opgeschreven.

Welvaart en godsdienst

Tijdens het leven van Hosea verandert de samenleving langzaam van een maatschappij met veel landbouw in een maatschappij waarin handel steeds belangrijker wordt.

In de tijd van koning Jerobeam II (782-747 voor Christus) is Israël een rijk land. De Israëlieten vereren de goden van de Kanaänieten. Ze denken dat ze hun rijkdom te danken hebben aan Baäl, de god van de vruchtbaarheid. Maar Hosea is het daar helemaal niet mee eens. Hij roept juist op om trouw te zijn aan de Heer, de enige God die volgens hem echt voor de Israëlieten kan zorgen.

De Assyriërs vallen aan

Hosea leeft in een spannende tijd. De Assyrische koningen krijgen steeds meer invloed in het Oude Nabije Oosten. In Israël zorgt dat voor spanningen. Na de dood van Jerobeam II (747 voor Christus) worden in twintig jaar tijd vier koningen in Samaria vermoord. In 722 verovert de Assyrische koning Sargon II de stad Samaria. Hij maakt van het noordelijke rijk een provincie van Assyrië.

Waarschijnlijk heeft Hosea dat niet meer meegemaakt. Zijn profetieën zijn bewaard door mensen rondom groepen profeten in Samaria. Toen zij vluchtten voor de Assyriërs, hebben ze Hosea’s profetieën meegenomen naar het zuidelijke rijk Juda. Daar zijn ze bewaard, en uiteindelijk opgenomen in de Bijbel.

Wat zijn de thema’s in dit boek?

Ontrouw aan God

Het boek Hosea bestaat uit drie delen. Het eerste deel (Hosea 1-3) lijkt te gaan over het leven van de profeet. Het beschrijft Hosea’s ongelukkige huwelijk met zijn vrouw Gomer en hun drie kinderen.

Wat Hosea meemaakt, is te vergelijken met de ongelukkige relatie tussen God en zijn volk Israël. Gomer denkt dat ze het beter heeft bij andere mannen. Ze heeft seks met hen en laat zich daarvoor betalen. Dat is in het boek Hosea een beeld voor de houding van de leiders van Israël. Zij keren zich af van de God van Israël en kiezen voor Baäl, de god van de Kanaänieten. Zij denken dat Baäl hen nog rijker zal maken.

Vooral in hoofdstuk 2 heeft Hosea felle kritiek op het dienen van Baäl. Maar hij zegt ook tegen het volk dat de liefde van God groter is dan hun ontrouw.

Slechte leiders worden gestraft

In het tweede deel (Hosea 4-11) staan verschillende profetieën met harde kritiek op mensen die Baäl vereren, en op de slechte leiders in Samaria. De Israëlieten zullen daarvoor gestraft worden. Ze moeten bedenken hoe goed God vroeger voor hen was. Naar die tijd moeten ze terugverlangen.

Terug naar God

Het derde deel (Hosea 12-14) bevat profetieën uit de tijd dat de Assyriërs de stad Samaria bezetten (724-722 voor Christus). Hosea heeft veel kritiek op de houding van de Israëlieten: de mensen zijn eigenlijk vijanden van God geworden. Pas als ze teruggaan naar God is er toekomst voor Israël.

Hoe kun je dit boek lezen?

Het boek Hosea roept veel vragen op. Hosea moet trouwen met een vrouw die hem bedriegt met andere mannen. Wat moet je daarmee als lezer?

Twee dingen kunnen helpen om het boek beter te begrijpen.

  • Ten eerste is het goed om te bedenken dat Hosea’s huwelijk maar een beeld is voor waar het eigenlijk om gaat: het gedrag van de politieke en godsdienstige leiders.
  • Ten tweede kun je het boek Hosea het beste als geheel lezen. Het beeld van het huwelijk in Hosea 1-3 hangt namelijk direct samen met de felle kritiek in Hosea 4-11, en de boodschap dat Gods liefde voor zijn volk niet ophoudt (Hosea 12-14).

Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschapv.4.17.10
Volg ons