Inleiding Timoteüs
Wat is het verhaal achter de tekst?
De kerk begint te ontstaan
In Handelingen 2 lees je over het ontstaan van de eerste christelijke gemeente in Jeruzalem: de gelovigen eren God, ze eten samen en ze delen hun bezit. Iedereen heeft waardering voor deze groep.
In de brieven aan Timoteüs en Titus komen we een heel andere situatie tegen. Inmiddels zijn overal in het Romeinse rijk christelijke gemeenten ontstaan. De lessen van Jezus en de apostelen zijn in boeken en brieven opgeschreven, en worden doorgegeven. Vooral het onderwijs van Paulus heeft veel gezag. Maar er zijn ook discussies over de juiste uitleg van zijn lessen. Verder zoeken de gemeenten naar een manier om zich te organiseren: Wie mag er leidinggeven? En wat zijn de rechten en plichten van een leider?
Er is veel minder waardering voor de christenen dan in het begin. Op veel plaatsen is de waardering veranderd in vijandigheid en zelfs vervolging. De christenen komen dus voor de vraag te staan: Hoe leef je in een wereld die jou als vijand ziet?
Aanwijzingen voor de kerken
De brieven aan Timoteüs en de brief aan Titus vertellen hoe je een gemeente van Christus moet organiseren. En hoe een leider van zo’n gemeente zich moet gedragen. Ze worden daarom vaak ‘pastorale brieven’ genoemd. Het woord ‘pastoraal’ komt van het Latijnse woord pastor. Dat betekent: herder.
Het lijkt alsof de brieven alleen voor Timoteüs en Titus zijn geschreven, omdat zij aan het begin en aan het eind persoonlijk gegroet worden. Maar de inhoud is zo algemeen dat je ze kunt lezen als aanwijzingen voor alle kerken.
We weten niet zeker wie deze brieven geschreven heeft: Paulus zelf of iemand die Paulus goed kende. In de tekst van de Bijbel in Gewone Taal staat wel gewoon ‘Paulus’, omdat die naam er in het Grieks ook staat.
Wat zijn de thema’s in deze boeken?
Pas op voor valse leraren!
Meteen na de groet in 1 Timoteüs1-2 waarschuwt de schrijver voor mensen die het goede nieuws verkeerd uitleggen. Dat thema komt steeds terug (1 Timoteüs1:3-7; 1 Timoteüs4:1-5; 1 Timoteüs6:3-5; 2 Timoteüs2:14-18; 2 Timoteüs 3:6-9; Titus 1:10-16).
Volgens de schrijver is het belangrijk om niet met valse leraren in discussie te gaan; dat helpt de gemeente niet. Je kunt je beter bezighouden met de dingen die echt belangrijk zijn: het goede nieuws over Christus – zoals dat in de heilige boeken staat en zoals Paulus dat heeft verteld – en de liefde voor iedereen in de gemeente (1 Timoteüs 1:5-7; 2 Timoteüs 1:11-14; 2 Timoteüs 3:14-17).
De kerk als gezin
Waarmee kun je de gemeente van Christus het beste vergelijken? Met een bedrijf ? Een politieke organisatie? Een gezin? En wat betekent dat voor de manier waarop je de gemeente organiseert? Volgens de schrijver van 1 Timoteüs lijkt de kerk het meest op een gezin. Dat heeft verschillende gevolgen.
- In de eerste plaats moeten leiders laten zien dat ze op een goede manier leiding kunnen geven aan hun eigen gezin (1 Timoteüs 3:2-5). Als dat al niet lukt, hoe kunnen ze dan een hele gemeente besturen?
- In de tweede plaats moet er in de gemeente dezelfde orde zijn als in een gezin. In de tijd van de schrijver heeft de man de leiding in het gezin. Vrouwen, kinderen en slaven moeten respect voor hem hebben. De schrijvers nemen dit over: ook in de kerk hebben mannen de leiding (1 Timoteüs 2:8-15).
- Ten slotte moeten de gelovigen liefdevol met elkaar omgaan, alsof ze elkaars ouders, kinderen, broers en zussen zijn (1 Timoteüs 5:1-2).
Hoe kun je deze boeken lezen?
Aanwijzingen voor kerkleiders
De pastorale brieven geven antwoord op vragen als: Wat voor eigenschappen heeft een goede leider? Hoe moet het geld in de gemeente verdeeld worden? Hoe ga je om met mensen die zich slecht gedragen of leugens vertellen?
Sommige vragen zijn in onze tijd minder belangrijk: er zijn bijvoorbeeld nog maar weinig weduwen die door de kerk verzorgd moeten worden. Maar de brieven blijven nuttige aanwijzingen voor mensen die leidinggeven aan een christelijke gemeente.
Waardoor laat je je afleiden?
De schrijvers van 1 en 2 Timoteüs en Titus voorspellen dat veel christenen het geloof zullen loslaten omdat ze andere dingen belangrijker vinden. Bij het lezen van deze brieven kun je er steeds op letten wat die dingen zijn, en hoe je daar volgens de schrijver mee om kunt gaan.