Inleiding Micha

Het boek Micha is genoemd naar een profeet uit Juda, uit het plaatsje Moreset-Gat. Dat ligt 35 kilometer ten zuidwesten van Jeruzalem. De naam Micha betekent: Wie is als de Heer?

Micha leefde in de tweede helft van de achtste eeuw voor Christus, in dezelfde tijd als de profeten Hosea, Amos en Jesaja. Micha heeft Jotam, Achaz en Hizkia als koningen van Juda gekend (Micha 1:1). Micha was waarschijnlijk een van de leiders van zijn stad. Samen met leiders van andere steden heeft hij veel kritiek op de leiders in Jeruzalem, de hoofdstad van Juda. Die leiders maakten misbruik van hun macht en rijkdom. Ze pakten bijvoorbeeld grond af van arme boeren.

Micha werkte als profeet in de tijd vlak voordat de stad Samaria veroverd werd (in 722 voor Christus), en in de tijd dat Hizkia koning van Juda was (717-687 voor Christus). In 712 voor Christus en in 701 voor Christus maakte Micha mee dat de Assyriërs een aanval deden op Jeruzalem. Micha voorspelde dat die aanval heel gevaarlijk was voor de toekomst van Juda.

In het boek Micha staan allerlei waarschuwingen en beloftes. De ene keer lezen we dat Juda en Samaria streng gestraft zullen worden (Micha 1-3; 6:1-7:7). De andere keer ziet de profeet een mooie toekomst voor het volk van God (Micha 4-5 en 7:8-20).

Het Bijbelboek Micha bestaat uit twee delen: Micha 1-5 en Micha 6-7. In beide delen staan eerst waarschuwingen en dreigingen met straf. Dan volgt steeds de belofte dat er weer een goede tijd voor de Israëlieten zal komen. Vergelijk bijvoorbeeld Micha 2:1-11 met Micha 2:12-13, of Micha 3:9-12 met Micha 4:1-5.

We weten niet of alles wat in het boek Micha staat, door Micha uit Moreset gezegd is. Sommige stukken uit Micha 6-7 kunnen te maken hebben met een andere profeet uit Samaria die ook Micha heette. Die zijn dan toegevoegd aan de teksten van Micha uit Moreset.

In de tijd van Micha is er veel onrecht. Arme boeren raken hun land kwijt, gezinnen worden uit hun huizen weggejaagd (Micha 2:1-11). Rijke handelaars bedriegen hun klanten (Micha 6:9-15). Veel mensen hebben schulden, en moeten als slaven werken. Dat komt volgens Micha omdat de leiders en de rijke mensen oneerlijk zijn. Micha is daar boos over. Gods wetten zijn rechtvaardig, maar de leiders houden zich er niet aan (Micha 3:1, 8 en 9). Micha klaagt erover dat de mensen wel God willen dienen, maar ondertussen niet eerlijk zijn (Micha 2:7 en 7:1-2). Volgens Micha kan het volk alleen dicht bij God leven als de zwakken in de samenleving beschermd worden, en als de rijkdom van het land eerlijk verdeeld wordt (Micha 6:8).

Micha strijdt tegen het onrecht dat hij overal om zich heen ziet. De leiders van het volk haten het goede, en houden juist van het kwaad. Ze denken dat God hen altijd zal beschermen: zij zijn toch Gods eigen volk! (Micha 2:6-7)

Micha is het daar niet mee eens. Hij zegt dat Gods beloftes alleen gelden voor mensen die rechtvaardig leven. Als de leiders en de rijken van Israël doorgaan met het onderdrukken van arme mensen, zal God hen komen straffen. Alleen eerlijkheid kan hen redden.

In het boek Micha wordt felle kritiek gegeven op maatschappelijk, politiek en godsdienstig onrecht. Tegelijk staan er ook veel beloftes in het boek: de toekomst zal goed zijn, want God laat zijn volk niet in de steek.

De bedreigingen en de beloftes staan niet keurig apart van elkaar in het boek. Nee, ze staan in de teksten door elkaar heen: je kunt de beloftes niet los lezen van de kritiek op onrecht. Voor Micha betekent het eren van God dat je werkt aan een eerlijke samenleving (Micha 6:6-8).

Bedenk bij het lezen van dit Bijbelboek eens wat de teksten uit dit boek in onze tijd zouden kunnen betekenen.