Inleiding Ezra

Het boek Ezra komt na de boeken Koningen en Kronieken. In de Hebreeuwse Bijbel is het boek Ezra één geheel met het boek Nehemia.

Aan het eind van het boek 2 Koningen (2 Koningen 25) lijkt de geschiedenis van Israël op te houden: de Babyloniërs hebben Jeruzalem en de tempel verwoest en een groot deel van het volk meegenomen naar Babylonië.

Ook het boek 2 Kronieken eindigt met de verwoesting van Jeruzalem. Maar in de allerlaatste verzen kijkt het alvast vijftig jaar vooruit, naar het jaar 538 voor Christus. Dan hebben de Perzen de macht van de Babyloniërs overgenomen (2 Kronieken 36:22-23). De Perzische koning Cyrus geeft de ballingen toestemming om terug te gaan naar Juda, en de tempel opnieuw op te bouwen.

Het boek Ezra begint precies waar 2 Kronieken eindigt: met het besluit van koning Cyrus om de Judese ballingen terug te laten keren naar Jeruzalem (Ezra 1). Zij moeten de verwoeste tempel herbouwen. Dan kunnen de Judeeërs weer offeren in Jeruzalem. Dat wordt in de eerste zes hoofdstukken van het boek Ezra verteld.

Ezra werkt als schrijver aan het hof van de Perzische koning Artaxerxes. Hij stamt af van Aäron, de eerste priester van Israël (Ezra 7:5). Ongeveer vijftig jaar nadat de eerste ballingen naar Juda zijn vertrokken, stuurt koning Artaxerxes Ezra naar Jeruzalem. Ezra moet kijken of de mensen daar zich houden aan de wetten van de God van Israël (Ezra 7:13-14). Ook mag Ezra zilver, goud, graan, wijn en olijfolie meenemen voor de tempel en voor de offers die daar gebracht worden.

In Jeruzalem ziet Ezra dat veel Judese mannen met vrouwen uit andere volken zijn getrouwd. Ezra is bang dat het volk daardoor andere goden zal gaan dienen. Daarom dwingt hij de niet-Judese vrouwen om met hun kinderen uit Juda te vertrekken (Ezra 9-10).

Ezra is een priester. Zijn eerste zorg gaat daarom uit naar de tempel en de offers die daar voor God worden gebracht. Het offeren moet op de juiste manier gebeuren, zorgvuldig en met de juiste houding tegenover God.

Ezra is ook een schrijver. Als schrijver kent hij de wet van Mozes heel goed (Ezra 7:6-7). Hij weet precies wat God van zijn volk verwacht. Dat gaat verder dan het onderhouden van de tempel en het brengen van de voorgeschreven offers: God is heilig, en daarom moet ook zijn volk heilig zijn. Daarom ziet Ezra de huwelijken met buitenlandse vrouwen als een gevaar: daardoor kan het hele volk in de verleiding komen om andere goden te dienen.

Andere Bijbelboeken laten zien dat een huwelijk met een buitenlandse vrouw niet altijd slecht is. Koning David stamde zelfs af van twee buitenlandse vrouwen: Rachab uit Kanaän (Jozua 2 en Matte 1:5) en Ruth uit Moab (Ruth 4:17-22). Maar in de tijd van Ezra is Israël nog maar net bezig opnieuw een volk te worden, na tientallen jaren van ballingschap. Juist nu is het belangrijk om goede keuzes te maken. Daarom is Ezra extra streng voor alles wat hij als bedreiging ziet voor de heiligheid van het volk.

In het boek Ezra staan veel officiële brieven en opsommingen van vreemde namen. Ook de nadruk op de offerdienst kan vreemd zijn voor lezers van nu. Maar als je je hierdoor niet laat afschrikken, ontdek je een boeiend verhaal over het maken van keuzes, het trekken van grenzen, en heftige emoties (bijvoorbeeld Ezra 3:12-13; 6:21; 9:3).

Bij het lezen van het boek Ezra kan het helpen om een aantal vragen in je achterhoofd te houden: Wat beweegt de mensen die je in de verhalen tegenkomt? Wat hebben ze ervoor over om hun doel te bereiken? Maar ook: Waar ziet de schrijver dat God de geschiedenis stuurt? En wat is ervoor nodig om na een lange tijd van ballingschap weer een nieuw begin te maken als volk van God?