De geschiedenis van de handschriften in het Nieuwe Testament

Aan het einde van de zeventiende en in de achttiende eeuw kwam er twijfel of de Textus Receptus wel de definitieve versie van het Griekse Nieuwe Testament kon zijn. Geleerden onderzochten tot dan toe onbekende of niet eerder onderzochte bronnen, zoals bijbelcitaten bij de vroege kerkvaders en oude bijbelvertalingen. Daaruit bleek dat er veel afwijkingen (ook wel tekstvarianten genoemd) waren met de Textus Receptus. Zo publiceerden John Mill (1707) en Johann Jakob Wettstein (1751-1752) enorme collecties van tekstvarianten.
Ook kreeg men zicht op bepaalde handschriften die opvallend afweken van de Byzantijnse minuskels. Een voorbeeld is de Codex Vaticanus uit de vierde eeuw na Christus. Deze was sinds 1475 al bekend in de bibliotheek van het Vaticaan. Maar dit handschrift had geen rol gespeeld in de tekstedities van Erasmus tot en met de Textus Receptus.