Bronteksten

Moderne bijbelvertalingen, zoals de Nieuwe Bijbelvertaling en de Bijbel in Gewone Taal, zijn gebaseerd op de bronteksten in het Hebreeuws, Aramees en het Grieks. De bronteksten zijn beschikbaar in moderne uitgaven. Bronteksten van Oude Testament Voor het (Hebreeuwse) Oude Testament: Biblia Hebraica ...

Papyrusrollen In de vroege kerk gebruikte men in het begin papyrusrollen om op te schrijven. Dat was gebruikelijk, hoewel de codex (meervoud: codices) al wel bestond. Vanaf de tweede eeuw ging men steeds vaker de codex gebruiken. Dit kwam doordat papyrusrollen behoorlijk onhandig waren. Zeker ...

De Codex Aleppo dateert uit circa 925 na Christus, en is dus ouder dan de Codex Leningradensis. Codex is niet meer volledig De Codex van Aleppo was het oudst bewaarde manuscript van de complete Hebreeuwse Bijbel. Maar een deel van de codex is verloren gegaan in de twintigste eeuw. In 1947 werd de ...

De Codex Leningradensis is het oudst beschikbare manuscript met de volledige tekst van alle 39 boeken van de Hebreeuwse Bijbel. De Codex Leningradensis dateert uit 1008 of 1009 na Christus. De betekenis voor de tekst van het Oude Testament Het Oude Testament is voor het begin van onze jaartelling ...

De Dode Zeerollen – ook de rollen van Qumran genoemd – zijn gevonden in 1948 in de grotten van Qumran, in Israël. Het zijn boekrollen en fragmenten van boekrollen, die geschreven zijn in de laatste eeuwen voor het begin van de jaartelling. Het gaat om vele duizenden fragmenten van ongeveer 1000 ...

Majuskelhandschriften worden als een aparte groep beschouwd, naast de papyri en de minuskels. Het verschil tussen majuskels en minuskels is duidelijk: majuskelteksten werden in losse hoofdletters geschreven en minuskelteksten werden in kleine letters geschreven. Er zijn op dit moment 286 ...

De Masoretische tekst is de Hebreeuwse standaardtekst van het Oude Testament. Oorspronkelijk stonden in deze tekst alleen tekens voor de medeklinkers van de woorden. Later, in de vroege Middeleeuwen, zijn er klinkers aan de tekst toegevoegd. Dat toevoegen van klinkertekens heet ‘vocalisatie’. De ...

Minuskelhandschriften vormen, naast de papyri en de majuskels, een aparte groep handschriften van het Griekse Nieuwe Testament. Het is verreweg de grootste groep: er zijn 2846 minuskelhandschriften van het Nieuwe Testament bekend. Majuskels waren geschreven in losse hoofdletters. Dat was tijdrovend ...

De Novum Testamentum Graece is de meest gebruikte teksteditie van het Griekse Nieuwe Testament. De eerste uitgave stamt uit 1898. Regelmatig verschijnt er een nieuwe uitgave. Sinds 2012 is de 28e uitgave beschikbaar. Deze Griekse tekst is bekend als de teksteditie van Nestle-Aland. Nestle verwijst ...

Voor de tekstkritiek van het Oude Testament is het een probleem dat de processen van het ontstaan en het overleveren van de geschriften niet nauwkeurig te onderscheiden zijn. Wat is de oorspronkelijke tekst? In het ideale geval is er bij een geschrift verschil tussen: een periode van ontstaan een ...

Van de papyrusplant (papyrus) kon een soort papier gemaakt worden waarop geschreven werd. Het gebruik van papyrus om op te schrijven begon in Egypte ongeveer 4000 jaar voor Christus. Waarschijnlijk zijn alle boeken van het Nieuwe Testament oorspronkelijk op papyrus geschreven. En in eerste ...

Psalm 150 in het Hebreeuws. Gezongen en uitgevoerd door Theo Krispijn zoals de psalm geklonken zou kunnen hebben.

Psalm 151 gelezen door Krijn ter Braak.  © Nederlands Bijbelgenootschap, 2012. Een loflied van David, de zoon van Isaï. Ik was de kleinste onder mijn broers, de jongste van mijn vaders zonen. Hij maakte mij herder van zijn schapen en heerser over zijn geiten. Mijn handen sneden een fluit, mijn ...

De Samaritanen, een aan het jodendom verwante groep, gebruikten de Samaritaanse Pentateuch. Dat is een eigen Hebreeuwse versie van de boeken van de Tora.  Verschillen met Masoretische tekst Tussen de Masoretische tekst van de Pentateuch en de Samaritaanse versie bestaan een aantal verschillen. ...

Tekstkritiek is de wetenschap die zich bezighoudt met de vraag: hoe komen we het dichtst bij de oorspronkelijke tekst van een geschrift? Er is een duidelijk verschil tussen de tekstkritiek van het Oude Testament en de tekstkritiek van het Nieuwe Testament. Klik hieronder door om meer te weten te ...

Er zijn momenteel circa 5700 Griekse handschriften bekend van het Nieuwe Testament. Een deel van die handschriften biedt de tekst van het hele Nieuwe Testament, maar in de meeste gevallen gaat het om een gedeelte of zelfs een klein fragment. De handschriften worden meestal ingedeeld in vier ...

Klik hieronder verder om te lezen over de geschiedenis en de ontdekking van de handschriften van het Nieuwe Testament: De eerst beschikbare handschriften Ontdekkingen in de zeventiende en achttiende eeuw Definitieve breuk met de Textus Receptus De vondst van de papyri in de twintigste eeuw

De eerst beschikbare handschriften Vulgaat De Vulgaat is de Latijnse vertaling van de Bijbel. De Vulgaat was in feite de Bijbel in West- en Zuid-Europa tot in de zestiende eeuw. De grondlegger van de Vulgaat was kerkvader Hiëronymus (vierde-vijfde eeuw). Hij begon met deze Latijnse vertaling van de ...

Ontdekkingen in de zeventiende en achttiende eeuw Twijfel Aan het einde van de zeventiende en in de achttiende eeuw kwam er twijfel of de Textus Receptus wel de definitieve versie van het Griekse Nieuwe Testament kon zijn. Geleerden onderzochten tot dan toe onbekende of niet eerder onderzochte ...

Definitieve breuk met de Textus Receptus Na de ontdekkingen van de zeventiende en achttiende eeuw werden er steeds uitgebreidere kritische edities van het Nieuwe Testament gepubliceerd. Het was duidelijk dat de handschriften waarop de Textus Receptus gebaseerd was, niet de enige waren die de tekst ...

De vondst van de papyri in de twintigste eeuw De papyri van het Nieuwe Testament werden relatief laat ontdekt. Het gaat hier meestal om kleine fragmenten van het Griekse Nieuwe Testament. En de papyri dateren uit een relatief vroege fase: de tweede tot de negende eeuw na Christus. Vóór de ...

Klik hieronder door om meer te weten te komen over een van de volgende twintig tekstkritische problemen uit het Nieuwe Testament. Matteüs 19:16-17 Matteüs 20:16 Matteüs 23:14 Marcus 1:2 Marcus 15:28 Marcus 16:9-20 Lucas 2:33-43 Lucas 11:2-4 Lucas 22:43-44 Lucas 23:34 Johannes 7:53-8:11 Handelingen ...

Moderne uitgaven van het Hebreeuwse Oude Testament, de Hebreeuwse Bijbel, zijn gebaseerd op één manuscript. Meestal is dat de Codex Leningradensis, soms de Codex Aleppo. Een uitgave waarin de tekst van één manuscript gevolgd wordt, heet een diplomatieke editie. Redenen voor tekstkritiek ...

In Qumran zijn zes handschriften van Jeremia gevonden. Twee van deze handschriften (4QJerb en 4QJerd) wijken af van de standaardtekst. Deze versies van Jeremia zijn korter. Maar er staan soms ook verzen in een andere volgorde. Interessant is dat de tekst van deze twee handschriften lijkt op de ...

Verschillen tussen handschriften In het begin van het tekstkritisch onderzoek werd er vooral onderzoek gedaan naar de verschillen tussen Hebreeuwse handschriften en vertalingen. Als er een verschil was tussen twee handschriften, of tussen handschriften en vertalingen, werd er onderzocht welke ...

In Qumran zijn delen gevonden van alle boeken van het Oude Testament, behalve van Ester. Van sommige boeken is alleen maar een fragment gevonden, maar van andere bijna de hele tekst, bijvoorbeeld Jesaja. De bijbelse manuscripten van Qumran zijn meer dan duizend jaar ouder dan de standaardtekst van ...

Voorbeeld van een vergissing In 2 Samuel 6:4 staat volgens de Masoretische tekst: ‘ze haalden de ark van God uit het huis van Abinadab, dat op een heuvel ligt.’ Deze woorden staan ook in het vers ervoor. Een kopiist heeft bij het overschrijven van de tekst een vergissing gemaakt. In de Nieuwe ...

NBV HSV 5 Wie anders kan de wereld overwinnen dan hij die gelooft dat ​Jezus​ de ​Zoon van God​ is? 6 Hij, ​Jezus​ ​Christus, is gekomen door water en bloed – niet door het water alleen, maar door het water en het bloed. En de Geest getuigt ervan, omdat de Geest de waarheid is. 7 Er zijn dus drie ...

23 Want wat ik heb ontvangen en aan u heb doorgegeven, gaat terug op de ​Heer​ zelf. In de nacht waarin de ​Heer​ ​Jezus​ werd uitgeleverd nam hij een brood, 24 sprak het dankgebed uit, ​brak het brood​ en zei: ‘Dit is mijn lichaam voor jullie. Doe dit, telkens opnieuw, om mij te gedenken.’ 25 Zo ...

NBV HSV Ongetwijfeld is dit het grote mysterie van ons geloof: Hij is geopenbaard in een sterfelijk lichaam, in het gelijk gesteld door de Geest, is verschenen aan de ​engelen, verkondigd onder de volken, vond geloof in de wereld, is opgenomen in majesteit. En buiten alle twijfel, groot is het ...

NBV HSV 7 Van dat ​evangelie​ ben ik een dienaar geworden door de gave van Gods ​genade, die ik ontvangen heb door zijn kracht die in mij werkt. 8 Mij, de allerminste van alle ​heiligen, is de ​genade​ geschonken om de heidenen de ondoorgrondelijke rijkdom van ​Christus​ te verkondigen,9 en voor ...

NBV HSV (…) zodat de mensen die overgebleven zijn de Heer zullen zoeken, evenals alle heidenen over wie mijn naam is uitgeroepen. Zo spreekt de Heer, die dit van oudsher heeft aangekondigd.” (…) opdat de mensen die overgebleven zijn, de Heere zouden zoeken, en alle heidenen over wie Mijn Naam ...

32 Dit was het schriftgedeelte dat hij las:       ‘Als een schaap werd hij naar de slacht geleid;       als een lam dat stil is bij zijn scheerder       deed hij zijn mond niet open.  33 Hij werd vernederd en hem werd geen recht gedaan,       wie zal van zijn nakomelingen verhalen?       Want op ...

NBV HSV 5 Hij vroeg: ‘Wie bent u, ​Heer?’ Het antwoord was: ‘Ik ben ​Jezus, die jij vervolgt. 6 Maar sta nu op en ga de stad in, daar zal je gezegd worden wat je moet doen.’ 5 En hij zei: Wie bent U, Heere? En de Heere zei: Ik ben ​Jezus, Die u vervolgt. Het is hard voor u, met de hielen tegen de ...

NBV HSV 19 U gelooft dat God de enige is? Daar doet u goed aan. Maar de demonen geloven dat ook, en ze sidderen. 20 Dwaas, wilt u het bewijs dat geloof zonder daden nutteloos is? 21 Werd het onze voorvader ​Abraham​ niet als een rechtvaardige daad toegerekend dat hij zijn zoon ​Isaak​ op het ...

53 Daarop ging iedereen terug naar huis. 1 Jezus​ ging naar de ​Olijfberg, 2 en vroeg in de morgen was hij weer in de tempel. Het hele volk kwam naar hem toe, hij ging zitten en gaf hun onderricht. 3 Toen brachten de ​schriftgeleerden​ en de farizeeën een vrouw bij hem die op ​overspel​ betrapt ...

2 Hij zei tegen hen: ‘Wanneer jullie ​bidden, zeg dan: “Vader, laat uw naam ​geheiligd​ worden en laat uw koninkrijk komen. 3 Geef ons dagelijks het brood dat wij nodig hebben. 4 Vergeef​ ons onze ​zonden, want ook wijzelf ​vergeven​ iedereen die ons iets schuldig is. En breng ons niet in ...

41 En hij liep bij hen weg, tot ongeveer een steenworp ver, en knielde daarna neer om te ​bidden. Hij bad: 42 ‘Vader, als u het wilt, neem dan deze ​beker​ van mij weg. Maar laat niet wat ik wil, maar wat u wilt gebeuren.’ 43 Uit de hemel verscheen hem een ​engel​ om hem kracht te geven. 44 Hij ...

33 Aangekomen bij de plek die de Schedelplaats heet, werd hij gekruisigd, samen met de twee misdadigers, de een rechts van hem, de ander links. 34 Jezus​ zei: ‘Vader, ​vergeef​ hun, want ze weten niet wat ze doen.’ De ​soldaten​ verdeelden zijn ​kleren​ onder elkaar door erom te dobbelen. 23:34 ...

 33 Zijn vader en moeder waren verbaasd over wat er over hem werd gezegd. 34 Simeon​ zegende hen en zei tegen ​Maria, zijn moeder: ‘Weet wel dat velen in Israël door hem ten val zullen komen of juist zullen opstaan. Hij zal een teken zijn dat betwist wordt, 35 en zelf zult u als door een ​zwaard​ ...

27 Samen met hem ​kruisigden​ ze twee misdadigers, de een rechts van hem, de ander links. 29 De voorbijgangers keken hoofdschuddend toe en dreven de spot met hem: ‘Ach, kijk nu toch eens! Jij die de ​tempel​ afbreekt en in drie dagen weer opbouwt, 30 red jezelf toch door van het ​kruis​ af te ...

9 Toen hij vroeg op de eerste dag van de ​week​ uit de dood was ​opgestaan, verscheen hij eerst aan ​Maria uit Magdala, bij wie hij zeven demonen had uitgedreven. 10 Ze ging het nieuws vertellen aan de mensen die hem hadden vergezeld en die nu om hem treurden en rouwden. 11 Toen ze hoorden dat hij ...

NBV HSV 1 Het begin van het ​evangelie​ van ​Jezus​ ​Christus, ​Zoon van God. 2 Het staat geschreven bij de ​profeet​ ​Jesaja: ‘Let op, ik zend mijn bode voor je uit, hij zal een weg voor je banen. 3 Luid klinkt een stem in de woestijn: “Maak de weg van de ​Heer​ gereed, maak recht zijn paden!”’  1 ...

NBV HSV 16 Nu kwam er iemand naar ​Jezus​ toe met de vraag: ‘Meester, wat voor goeds moet ik doen om het eeuwige leven te verwerven?’ 17 Hij antwoordde: ‘Waarom vraag je me naar het goede? Er is er maar één die goed is. Als je het leven wilt binnengaan, houd je dan aan zijn geboden.’ 16 En zie, er ...

NBV HSV 16 Zo zullen de laatsten de eersten zijn en de eersten de laatsten.’ 16 Zo zullen de laatsten de eersten zijn, en de eersten de laatsten; want velen zijn geroepen, maar weinigen uitverkoren.   Wat is er aan de hand? Aan het einde van de gelijkenis van de arbeiders in de wijngaard (Matteüs ...

 13 Wee jullie, ​schriftgeleerden​ en farizeeën, huichelaars, jullie versperren de mensen de toegang tot het ​koninkrijk van de hemel. Jullie gaan er zelf niet binnen, maar laten ook degenen die er willen binnengaan niet toe. 15 Wee jullie, ​schriftgeleerden​ en farizeeën, huichelaars, jullie ...

NBV HSV en als iemand iets afneemt van wat in het ​boek​ van deze ​profetie​ staat, zal God hem zijn deel afnemen van de levensboom en van de ​heilige​ stad, zoals die in dit ​boek​ beschreven zijn. En als iemand afdoet van de woorden van het boek van deze profetie, zal God zijn deel afdoen van het ...

De start: Erasmus Van de vijfde tot de zestiende eeuw was het Nieuwe Testament in West-Europa bekend in het Latijn. Tot die tijd had niemand in het Westen zich bekommerd om de Griekse tekst van het Nieuwe Testament. Desiderius Erasmus was een pionier toen hij in 1516 een Griekse editie van het ...