Wat vieren we met Pasen?

Met Pasen vieren christenen dat Jezus Christus is opgestaan uit de dood. Dat is de betekenis van Pasen in één zin. Hieronder vind je de antwoorden op de meest gestelde vragen over Pasen, zoals wanneer Pasen is en waarom we eieren zoeken met Pasen.

Voor christenen is Pasen een van de twee belangrijkste feesten van het jaar, samen met Kerst. Met Kerst vieren we dat Jezus naar de aarde kwam. Hij wilde het weer goedmaken tussen God en de mensen. Later in zijn leven werd Jezus ter dood veroordeeld en gekruisigd, ook al had Hij niets misdaan.

Maar het grote wonder van het christelijk geloof is dat Jezus drie dagen later opgestaan is uit de dood. Het graf waar Hij in lag, was leeg. En die opstanding geeft hoop en betekenis aan het leven van christenen: God is sterker dan de dood. Dat is de boodschap van Pasen en daarom is Pasen een feest van bevrijding en overwinning. 

Er zit nog een diepere betekenis achter de dood en opstanding van Jezus. Jezus heeft daarmee niet alleen de dood overwonnen, maar zorgde er tegelijk voor dat alle mensen konden worden vergeven van hun zonden. Daarom wordt Jezus ook wel het Paaslam genoemd. Hij offerde zich op als verzoening tussen God en de mensen. Door Pasen hoeven christenen geen boete meer te doen voor hun zonden, want dat heeft Jezus al voor hen gedaan.

Raar, maar waar: de paasdagen vallen elk jaar op een andere datum (dit jaar op 20 en 21 april). Wanneer precies, dat wordt bepaald door de stand van de maan. Pasen is namelijk op de eerste zondag na de eerste volle maan aan het begin van de lente (de lente begint op 21 maart). Ook andere dagen die met Pasen te maken hebben, schuiven elk jaar mee met de nieuwe datum.

Op Aswoensdag begint de veertigdagentijd. Vanaf dan duurt het nog veertig dagen tot Pasen, waarbij de zondagen niet meegeteld worden. Deze periode van veertig dagen is voor veel christenen een tijd van inkeer. Hij wordt ook wel de lijdenstijd of vastentijd genoemd, omdat gelovigen in die periode van oudsher vastten. Ze aten dan geen vlees en ook geen zoetigheid. Nog steeds zijn er christenen die vasten in de veertigdagentijd. Dat kan door weinig of eenvoudig te eten, maar ook door tijdelijk afstand te nemen van iets anders, bijvoorbeeld veertig dagen lang geen social media. 

In de week voorafgaand aan Pasen vieren we de Goede Week, ook wel de Stille Week genoemd. De week wordt ingeluid met Palmpasen of Palmzondag, de zondag voor Pasen. Deze zondag wordt in veel plaatsen gevierd door kinderen die met mooi versierde palmpaasstokken met een broodhaantje erop door de kerk of door de straten lopen, of op bezoek gaan in ouderencentra.

Later in deze week voor Pasen vieren we Witte Donderdag, Goede Vrijdag en Stille Zaterdag.

In Nederland en België is paasmaandag, Tweede Paasdag genoemd, ook een wettelijke feestdag. Een extra dagje vrij voor veel mensen, maar vanuit de Bijbel gezien heeft deze dag geen speciale betekenis.

En dan zijn er nog de bijzondere dagen ná Pasen, die dus ook elk jaar op een andere datum vallen, omdat ze berekend worden aan de hand van Pasen. 

Misschien heb je weleens gehoord van het spreekwoord: ‘Als Pasen en Pinksteren op één dag vallen.’ Dat gaat dus nooit gebeuren. Hoewel…

Om het allemaal nog iets ingewikkelder te maken, viert niet elke kerk op dezelfde dag Pasen. De Oosters-Orthodoxe Kerk en de Oriëntaals-Orthodoxe Kerk vieren Pasen op een andere zondag. Deze kerken gebruiken namelijk een andere kalender. Dan wordt het paasweekend dus op een andere dag berekend.

Wat voor gebruiken horen allemaal bij Pasen? Veel christenen vieren Pasen door op paaszondag naar de kerk te gaan en daar samen te herdenken dat Jezus is opgestaan uit de dood. Verder hebben we veel tradities met Pasen, bijvoorbeeld het paaseieren zoeken, een paastak neerzetten met gele kuikentjes en een gezellig paasontbijt. Maar waarom eten we eigenlijk eieren bij Pasen? En wat betekent de paastak? In veel van deze paasgebruiken kun je een link zien naar de betekenis van Pasen: de eieren, kuikentjes en jonge paasboom verwijzen allemaal naar nieuw leven en een nieuw begin.

Paaseieren zoeken hoort bij Pasen, maar dit heeft weinig te maken met de christelijke betekenis van het feest. Het verstoppen van paaseieren is een oud Germaans gebruik, dat aan het begin van de lente plaatsvond. De eieren waren een symbool voor vruchtbaarheid, en om voor extra vruchtbare grond te zorgen werden er eieren in de akkers gestopt, in de hoop dat die akkers dan extra veel oogst zouden opleveren. Dit gebruik is omgevormd tot wat we nu kennen: het verstoppen van chocolade paaseieren!

In de Bijbel komt het woord Pasen niet voor. Wél het woord Pesach (soms vertaald met Paasfeest), waar het woord Pasen van afgeleid is. 

Pesach is een van de belangrijkste feesten van het jodendom. Met Pesach herdenken Joden dat hun voorouders bevrijd werden uit Egypte. Dat staat beschreven in het Bijbelboek Exodus (Exodus 12).

Jezus was een Jood en in Matteüs 26 lees je dat Jezus het pesachmaal vierde, vlak voor Hij werd gekruisigd.

Van het begin af aan waren de kruisiging en opstanding van Jezus heel belangrijk voor christenen: dit vormt de kern van het geloof. Omdat ook hierbij bevrijding centraal staat, koppelden de eerste christenen het Paasfeest aan Pesach. Lees maar: