Vrucht dragen

Het Evangelie van Marcus is vooral een actieboek, dat maar weinig onderwijs van Jezus bevat. Marcus geeft veel minder gelijkenissen door dan Matteüs en Lucas, maar in Marcus 4:1-20 vinden we een heel bekende. Jezus zelf noemde dit verhaal ‘de gelijkenis van de zaaier’ (zie Matteüs 13:18), maar je kunt het ook ‘de gelijkenis van de grondsoorten’ noemen.

Deze gelijkenis vertelt over de verspreiding van het Woord van God en hoe het wel of niet vrucht draagt. Hij bevat inzichten over de weg van het Woord in de wereld, inzichten die relevant zijn ongeacht op welke manier het Woord wordt doorgegeven: vanaf een kansel, in een gesprek, via Facebook, in een blog van het NBG …

We moeten de gelijkenis van de grondsoorten niet te snel op een individualistische manier lezen. In de gelijkenis draagt het zaad vaak weinig vrucht vanwege de grondsoort waarin de zaaier zijn zaad zaait. Wat Jezus zegt over de opbrengst van het zaad is van toepassing op Gods werk in de geschiedenis van Israël, op Jezus’ eigen bediening op aarde, op de latere kerkgeschiedenis en dan ook op onze tijd. Als je naar de Kerk in het Westen kijkt, kun je je afvragen hoeveel vrucht die op dit moment nog draagt. Maar Israël luisterde ook vaak niet naar de profeten en kerkgeschiedenis is vaak ook geen vrolijk terrein. Zelfs Jezus' eigen leerlingen en andere hoorders waren traag om Hem te begrijpen en lieten Hem snel in de steek! Dit is een (schrale) troost voor ons.

Het slechte resultaat van de zaaier staat in contrast met het feit dat de Bijbel vaak wijst op de kracht van het Woord. Denk aan Hebreeën 4:12-13 of aan Jesaja 55:6-11, waarvan een deel luidt:

Welk van de twee is waar? Of zijn ze het allebei?

Als we naar onze eigen situatie kijken in het licht van de gelijkenis, zien we inderdaad veel vruchteloosheid. Velen van ons kennen de ervaring: er zijn kerkdiensten en er worden outreach-activiteiten georganiseerd, maar wat is de vrucht ervan? Kerkelijke gemeenten verliezen in hoog tempo leden en kerkgebouwen worden gesloten. Er zijn veel inactieve leden en we missen hen. We horen het argument: ‘God heeft de zondag op de verkeerde dag gezet, er is zoveel anders te doen.’ Ook in de kerk in ons dorp of onze wijk zijn mensen tot geloof gekomen, gedoopt, verschroeid, verdord, verdwenen...

Is de zaaier niet onvoorzichtig? Hij ngooit zijn zaad overal naartoe! Nee, God is vrijgevig – en dat moeten wij ook zijn. Wij mogen, ja moeten, het woord overal zaaien waar en wanneer we maar kunnen. Ongeacht de vrucht!

Deze gelijkenis zou ons verdrietig kunnen maken vanwege het gebrek aan vrucht van het Woord, toen en nu. Maar we mogen blij en dankbaar zijn wanneer we mensen en groepen meemaken die wel vrucht dragen. Die vind je op heel wat plaatsen in de wereld, maar zeker ook dicht bij huis. God zaait nog steeds.

Dr. Pieter J. Lalleman is schrijver, nieuwtestamenticus en predikant van de Baptistengemeente in Knaphill, Surrey, Groot-Brittannië.