De synagoge
Het Griekse woord sunagôgê betekent letterlijk ‘plaats van samenkomst’. In een synagoge kwamen joden onder andere bij elkaar op sabbat
De functie van synagogen
Joden kwamen bij elkaar in synagogen in het kader van hun geloof, maar de gebouwen hadden ook sociaal-economische functies. Synagogen waren multifunctionele gebouwen waar men onder andere kwam voor:
- het lezen uit de wet en de profeten
- gebed
- gemeenschappelijke maaltijden
- liefdadigheid
- rechtspraak
en straffen - politieke en sociale bijeenkomsten
- huisvesting van reizigers
De oorsprong van synagogen
In het Oude Testament worden geen synagogen genoemd. Waarschijnlijk zijn er voor het eerst synagogen gebouwd buiten Israël, vanaf de derde eeuw voor Christus. Joden die niet in de buurt van de Jeruzalemse tempel leefden, hadden zo een eigen gebedshuis. Daar konden ze aandacht geven aan hun gezamenlijke identiteit en hadden ze een eigen plek om God te eren.
In de eerste eeuw voor Christus ontstaan de eerste synagogen binnen Israël. We weten niet goed of die synagogen functioneerden als verlengstuk van de tempel, of er mee concurreerden. In ieder geval waren er twee belangrijke verschillen met de tempel:
- In de tempel mochten alleen priesters komen, in de synagoge was iedereen welkom.
- In de tempel was de offerdienst het belangrijkste, in de synagoge schriftlezing en gebed.