Godsdienst van Israël

Een altaar was een stapel stenen of een houten tafel waarop offers gebracht werden aan de God van Israël of aan andere goden. Er worden in de Bijbel verschillende soorten altaren genoemd en beschreven. Archeologen hebben in Israël ook diverse altaren teruggevonden. Soorten altaren Deze typen ...

Afbeelding van een altaar met horens. Op de hoeken van zowel het brandofferaltaar als het wierookaltaar waren uitsteeksels gemaakt.

Afbeelding van het altaar voor de tempel van Salomo. In 2 Kronieken 4:1 wordt verteld hoe Salomo die van brons laat maken.

In apodictisch geformuleerde wetsbepalingen worden bepaalde zaken simpelweg verboden. Een rechtstreeks verbod kan in het Oude Testament op drie manieren verwoord worden: ‘U zult niet x doen’. ‘Wie x doet, zal zeker ter dood gebracht worden’. ‘Vervloekt is degene die x doet’. Een rechtstreeks gebod ...

De ark van het verbond is in de Bijbel een zeer heilig voorwerp. De ark is een heilige kist die een vaste plaats heeft in de tabernakel en de tempel in Jeruzalem.  Het begrip 'ark' In het Hebreeuws is het woord voor ‘ark’ aron. Dit woord betekent ‘kist’ en wordt vooral gebruikt voor de ark van het ...

De ark van het verbond volgens de beschrijving in Deuteronomium 10:1-5.

De ark van het verbond volgens de beschrijving in Exodus 25:10-22.

In de Bijbel heeft de ark van het verbond een belangrijke godsdienstige functie.  Aanwezigheid van God De ark is een heilig symbool van de aanwezigheid van God. De ark werd gezien als ‘voetenbank’ (1 Kronieken 28:2 en ‘troon’ (1 Samuel 4:4) van God. De ark is tegelijk met de tabernakel gemaakt. Hij ...

In de Bijbel wordt de ark van het verbond op twee manieren omschreven: als een heel bijzondere en mooie kist, of juist als een eenvoudige kist. Exodus In het Oude Testament worden in Exodus 25:10-22 aanwijzingen gegeven voor de bouw van de ark. De ark is een kist van acaciahout. Hij is 125 ...

Bloed wordt in het Oude Testament verbonden met de levenskracht van mensen en dieren. Daarom is het voor Israëlieten verboden om bloed, of vlees waar nog bloed in zit, te consumeren. Tegelijk speelt bloed, als belichaming van het leven, een belangrijke rol bij (reinigings)rituelen. Het eten van ...

De borsttas van de hogepriester.

De borsttas van de hogepriester, met een olielamp.

Het brandoffer was het meest voorkomende offer. De naam ‘brandoffer‘ maakt duidelijk dat het hele dier werd verbrand en in rook opging. Het was een geschenk voor God met een heerlijke geur. De regels voor dit offer zijn te vinden in Leviticus 1. Wanneer wordt dit offer gebracht? Een brandoffer was ...

Op een brandofferaltaar werden brandoffers gebracht. Volgens Exodus 27 kreeg Mozes de opdracht om bij de tabernakel een brandofferaltaar te bouwen. Later, toen de tempel in Jeruzalem werd gebouwd, kwam er een brandofferaltaar voor de tempel te staan. Dieren en graan Op een brandofferaltaar werden ...

Casuïstisch geformuleerde wetten stellen een algemene situatie voor, ingeleid door het woordje ‘wanneer’ (Hebreeuws: kî). Daaronder worden dan verschillende specifieke gevallen gerangschikt, met behulp van het woordje ‘indien’ (Hebreeuws: ’îm),  met daarna de rechtsbepaling of strafbepaling. Het ...

Chanoeka (wat ‘inwijding’ betekent) is het jaarlijkse feest van de tempelwijding. Op dit feest wordt de herinwijding van de tempel in Jeruzalem in 164 voor Christus gevierd. Het is ook wel bekend als het ‘feest van de lichtjes’.  Oorsprong Chanoeka Chanoeka begint op de vijfentwintigste dag van de ...

Cherubs worden in het Oude Testament beschreven als hemelse wezens met vleugels. Ze hebben het lichaam van een leeuw en het hoofd van een mens. In het boek Ezechiël zijn het wezens met vier vleugels en vier verschillende gezichten. De belangrijkste functie van cherubs in de Bijbel is dat ze de ...

Foto van de 'stoel van Mozes' in de synagoge van Chorazin in het huidige Israël.

De ‘dag van de Heer’ is een belangrijk thema in de boeken van de profeten. Soms duidt ‘de dag’ een tijd aan waarin God zal oordelen over Israël en de andere volken, soms juist een periode waarin hij redding zal brengen. Gods oordeel over Israël en Juda Vóór de Babylonische ballingschap beschrijven ...

De tweede tempel van Jeruzalem. Gebouwd tussen 538 en 515 voor Christus.

Afbeelding van de Zee. De Zee is een groot bronzen waterbekken dat in de zuid-oostelijke hoek stond van het tempelplein van de tempel van Salomo.

De Zee is een groot bronzen waterbekken dat in de zuid-oostelijke hoek stond van het tempelplein van de tempel van Salomo. Het bekken had waarschijnlijk een symbolische functie. Het is gemaakt door de bronswerker Chiram. Gebruik van de Zee Volgens 2 Kronieken 4:6 diende het waterbekken voor ...

Het beeld van demonen in de godsdienst als geheel en in de Bijbel in het bijzonder is erg gecompliceerd. Tegenwoordig bedoelen we met een demon een kwade geest. Maar de betekenis van de term heeft een lange ontwikkeling doorlopen. Verschillende denkbeelden In de oudheid zag men demonen vaak als een ...

In het Oude Nabije Oosten was het geloof in demonen een belangrijk onderdeel van het wereldbeeld. Geesten en demonen hadden invloed op het dagelijks leven van de mensen. Ondergeschikt aan de goden Geesten hoorden bij de wereld van het goddelijke, maar ze waren ondergeschikt aan de goden. De goden ...

Er bestonden verschillende soorten offers: graanoffers, wijnoffers en dierenoffers. Dierenoffers worden het meest uitgebreid beschreven in de wetten van het Oude Testament. Een dierenoffer was een kostbaar geschenk, onder andere omdat dieren (die als voedsel dienden) gedood moesten worden. Wat voor ...

Het Oude Testament bevat verschillende teksten over een strijd tijdens de schepping tussen God en een draak. Ook in het Nieuwe Testament komen draakachtige wezens voor. Een mythologisch beeld Teksten als Job 3:8, Psalm 74:14 en Jesaja 27:1 verwijzen naar Gods overwinning op een monsterachtig wezen, ...

In het Oude Israël geloofde men dat dromen afkomstig waren van God. God gebruikte ze om zijn wil aan de mensen bekend te maken. Gewone dromen en symbolische dromen In de Bijbel komen twee soorten dromen voor: Gewone dromen, waarin God direct tegen mensen spreekt. Een voorbeeld is de droom in ...

In ons huidige taalgebruik zijn ‘engelen’ hemelse wezens, die God dienen en zijn wil uitvoeren. In de Bijbel is er een ontwikkeling te zien in het beeld dat men had van engelen, ze kregen steeds meer persoonlijke eigenschappen.  Dienaren van God Achter de voorstelling van engelen in de Bijbel ligt ...

In het Oude Testament komen verschillende groepen hemelse wezens voor die later ‘engelen’ werden genoemd: boodschappers van God andere hemelse wezens cherubs en serafs Boodschappers van God Hemelse wezens die God dienen worden in het Hebreeuws meestal mal’achim (enkelvoud: mal’ach) genoemd. Dat ...

Het begin van iedere nieuwe maand moet volgens bijbelse gebruiken gevierd worden. Dat feest heet het nieuwemaansfeest of Rosj Chodesj, dat ‘begin van de maand’ betekent. Voorschriften Tijdens het nieuwemaansfeest golden verschillende voorschriften. Op de eerste dag van de maand klonk er ...

Het feest van het Ongedesemde brood was waarschijnlijk een van oorsprong agrarisch ritueel, dat later samengevoegd werd met het Pesachfeest. Het feest duurde zeven dagen en begon op de vijftiende dag van de eerste maand. Gersteoogst Het feest viel samen met de gersteoogst. Voordat er brood gebakken ...

In het Nieuwe Testament staan geen regels over feesten, zoals in het Oude Testament. Wel worden belangrijke joodse feesten beschreven: Pesach, het Feest van het Ongedesemd brood, het Wekenfeest en het Loofhuttenfeest.  Ook wordt er gesproken over het Inwijdingsfeest van de tempel.

In het Oude Testament is op een paar plaatsen een overzicht te vinden van de feesten die gevierd moesten worden. Een deel van de feesten is geïnspireerd op de oude oogstkalender. Andere feesten komen voort uit het vieren of herdenken van belangrijke gebeurtenissen. Waar in het Oude Testament? ...

Vanaf de zesde eeuw na Christus worden Ruth, Hooglied, Prediker, Klaagliederen en Ester samen geteld tot de zogenaamde feestrollen, de megilot. Vijf feesten De vijf boeken worden gelezen in de synagoge tijdens vijf feesten: Ruth hoort bij het Wekenfeest; Hooglied hoort bij Pesach; Prediker hoort ...

Bidden is een bijzondere manier van spreken tot God. Wie bidt, kan God eren, hem danken of hem om een gunst vragen, maar ook klagen of boete doen. Term 'gebed' In het Hebreeuws en het Grieks is er geen term die vergelijkbaar is met het Nederlandse ‘gebed’. De woorden die in het Bijbel gebruikt ...

In het Oude Testament zijn veel gebeden terug te vinden in het boek Psalmen. Een aantal psalmen speelde een belangrijke rol in de tempelliturgie: De Psalmen 113-118, in het jodendom beter bekend als het ‘Egyptische halleel’, werden uitgesproken bij Pesach en het Wekenfeest. Dit gebruik is blijven ...

In het Oude Testament vinden we geen vaste gebedshouding, net zomin als in het Nieuwe Testament. Men bidt bijvoorbeeld: staande met opgeheven handen (1 Koningen 8:22); ter aarde gebogen (Ezra 10:1); met de handen gevouwen voor de borst (Lucas 18:13). geknield, al dan niet met de handen naar de ...

Afbeelding van een man die een gebedsmantel en gebedsriemen draagt.

Er bestond geen vaste gebedsrichting. Men richtte zich tot de hemel, namelijk tot God. In Daniël 6:11 wordt verteld dat Daniël in de richting van Jeruzalem bad, maar dat is een uitzondering.

Joden gebruikten gebedsriemen bij het gebed, en dat gebruik bestaat nog steeds. Ook Jezus gebruikte waarschijnlijk gebedsriemen. Wat zijn gebedsriemen? Een opmerkelijk verschijnsel in de joodse gebedspraktijk zijn de gebedsriemen of tefilien. Dat zijn leren riemen met leren kokertjes eraan. In de ...

Iemand die een gelofte deed, smeekte om Gods hulp. Hij beloofde daarbij om een bijzondere verplichting na te komen. Mensen deden een gelofte in verschillende situaties, bijvoorbeeld: in een vreemde, vijandige omgeving (Genesis 28:20-22); in geval van oorlog (Numeri 21:1-3); bij kinderloosheid (1 ...

Een gewijde steen was in het oude Israël een steen die door mensen op een belangrijke plek werd neergezet, meestal met een religieus doel. De gewijde steen werd rechtop neergezet, zoals een paal of een pilaar. De term is een vertaling van het Hebreeuwse matseva. Daar komt ook het woord ‘massebe’ ...

In het Oude Testament is het woord ‘gezalfde’ of ‘messias’ (in het Hebreeuws: masjiach) gebruikt als een titel. Met name de koning van Israël wordt beschouwd als de ‘gezalfde’. Door God uitgekozen De zalving van een persoon was het teken dat hij door God was uitgekozen voor zijn taak (zie ...

Het algemene woord voor ‘god’ in het Hebreeuws is El (’eel). Hetzelfde woord is ook de naam van een Kanaänitische god. In het Oude Testament is El een andere naam voor JHWH. Het meervoud van dit woord (Elohiem) is de meest voorkomende algemene naam voor de God van Israël in het Oude Testament. God ...