De oorsprong van de Bijbelse reinheidswetten

Er zijn verschillende theorieën over het ontstaan van de bijbelse reinheidsvoorschriften. De reinheidswetten worden onder andere verklaard als:

Sommigen zien de bijbelse reinheidswetten als hygiënische of geneeskundige regels. Bepaalde dieren zijn onrein door hun gedrag: ze hebben bijvoorbeeld vieze gewoonten, zoals het eten van aas of uitwerpselen. Daarom werd het vanuit hygiënisch oogpunt misschien verboden om zulke dieren te eten.

Anderen benadrukken dat de reinheidswetten vooral gaan over het onderscheid tussen leven en dood. Reinheid staat aan de kant van het leven, onreinheid aan de kant van de dood. Daarom mag men geen dieren eten die bloed of andere dieren eten, en mag men hun kadavers niet aanraken (Leviticus 11:24).

Vanuit antropologisch standpunt zoekt men de verklaring van reinheidswetten in de manier waarop mensen de natuurlijke orde zien. Reine dieren zijn gaaf, compleet, en vertegenwoordigen de heelheid van God en zijn schepping. Onreine dieren wijken door hun gedrag of hun uiterlijk af van die natuurlijke orde. Herkauwers hebben bijvoorbeeld gespleten hoeven (Leviticus 11:2-8), net als zwijnen, maar die herkauwen niet. Hazen en kamelen herkauwen wel, maar hebben weer geen gespleten hoeven. Daarom passen zwijnen, hazen en kamelen niet goed in de ordening en zijn ze onrein. Ideeën over reinheid en onreinheid beschermen de ordening en bewaren de heiligheid van het geheel.
Welke verklaring men ook volgt, in ieder geval betekent de verdeling tussen rein en onrein dat onreinheid de mens verwijdert van heiligheid en hem vervreemdt van God.