Heiligheid in het Oude Testament: heilige plaatsen

In het Oude Testament worden verschillende plaatsen als heilig beschouwd:

De tabernakel, die als heiligdom diende in de woestijn, was ingedeeld in drie ruimten met een verschillende graad van heiligheid:

De tabernakel als geheel wordt in de Tora vaak ‘de heilige plaats’ (haqqodesj) (Exodus 28:43) of ‘het heiligdom’ (miqdasj) (Exodus 25:8) genoemd.

De tempel van Salomo was, op dezelfde manier als de tabernakel, ingedeeld in een zeer heilige ruimte (het allerheiligste) en een heilige ruimte (het heilige) (1 Kronieken 6:34). Ook de tempel wordt een ‘heiligdom’ of ‘heilige plaats’ genoemd (Psalm 74:3). Dat geldt ook voor de tempel die Ezechiël ziet in een visioen (Ezechiël 43:21; Ezechiël 45:1).

Als in Exodus 3:5 God zichzelf aan Mozes openbaart bij de berg Sinai, moet Mozes zijn schoenen uittrekken omdat de grond waarop hij staat, heilig is. Die heiligheid vloeit voort uit de aanwezigheid van God. Om dezelfde reden moeten de Israëlieten zich heiligen voordat God aan hen verschijnt op de Sinai (Exodus 19).  
Ook de plaatsen waar God aan de aartsvaders verschijnt, en waar de aartsvaders altaren bouwen, werden waarschijnlijk als gewijde plaatsen gezien: Sichem in Genesis 12:6-7 en Betel in Genesis 28:10-22 en Genesis 35:1-5.

De Bijbel verwijst regelmatig naar de heiligheid van het land Israël (bijvoorbeeld in Jozua 22:19 en Ezechiël 4:14). Een andere benaming voor Israël is ‘de heilige berg’ (Jesaja 11:9; Jesaja 57:13). Die naam kan ook meer specifiek verwijzen naar de stad Jeruzalem (zie Jesaja 66:20 en Joël 4:17). De stad Jeruzalem in het bijzonder werd als heilig gezien (Jesaja 48:2).

Net als Gods verblijfplaats op aarde (de tempel), is ook Gods verblijfplaats in de hemel heilig. Aanduidingen voor de hemel zijn onder andere ‘(zijn/uw) heilige woning’ (Deuteronomium 26:15; Psalm 68:6) en ‘(zijn/uw) heiligdom’ (Psalm 60:8; Psalm 150:1).