Waar komt de 'week' vandaan?

Wij kennen de week als een vaste, doorgaande cyclus van zeven dagen. Het ritme van de week staat los van de cyclus van de seizoenen (het jaar) en los van de cyclus van de maan (de maan-maand). De week zoals wij die kennen, heeft zijn basis in het Oude Testament. Maar er gaat ook een geschiedenis aan vooraf: het oude Israël was bekend met een ritme van zeven dagen uit de ploeg- en oogsttijd. Ook waren er religieuze festivals die zeven dagen duurden. Na de Babylonische ballingschap wordt de vaste, zevendaagse week de basis van de Joodse kalender.

Volgens oude sociale wetgeving kregen landarbeiders om de zoveel dagen een dag vrij. Deze wetgeving beschermde de armen tegen de rijken. In Mesopotamië hadden arbeiders de achtste dag vrij, bij andere volken de tiende dag. In Israël kregen arbeiders vrij op de zevende dag.
Dit ritme heeft iets weg van een week, maar is niet hetzelfde. Het gaat namelijk niet om een indeling van de tijd in vaste weken, maar om bepaalde werkperiodes door het agrarische jaar heen, met vrije dagen ertussen.

In de oudheid kende men religieuze feesten, festivals, die zeven dagen duurden. Deze festivals waren er in Ugarit en Mesopotamië, en waarschijnlijk ook in het oude Israël. Ze duurden zeven dagen, want het getal ‘zeven’ had een bijzondere betekenis. Het stond symbool voor compleetheid.

In de tijd na de Babylonische ballingschap in de zesde eeuw voor Christus ontstond er rond de herbouwde tempel van Jeruzalem een ‘tempelgemeenschap’. De teruggekeerde ballingen hadden daarbinnen een belangrijke rol. Ze wilden Israël opnieuw vormgeven, met een zuivere godsdienst. Een belangrijk onderdeel hiervan was een nieuwe religieuze kalender. In de oude kalender waren de feesten verbonden aan het agrarische jaar; in de nieuwe kalender kwamen de feesten daar grotendeels los van te staan. De basis voor de nieuwe indeling werd de sabbat, als wekelijkse, heilige dag. De tijd volgde voortaan het ritme van een zevendaagse cyclus: de week.