Marcus 10:1-12 – Preekinspiratie

met Marco Hofland, predikant (CGK) in Haarlem

De farizeeën die Jezus op de proef komen stellen, willen Hem betrappen op een uitspraak die ingaat tegen de wet én die Hem een stuk minder populair zal maken, in elk geval onder zijn mannelijke toehoorders. Ze weten dat Jezus tegen het verstoten van echtgenotes is, maar ze willen dat Hij uitspraken daarover nu herhaalt, zodat ze Hem ten overstaan van zijn bewonderaars daarop kunnen aanvallen. Dus vragen ze Hem: ‘Mag een man zijn vrouw verstoten?’

Jezus doet in zijn antwoord iets bijzonders. Hij verplaatst de discussie van regels naar bedoeling. Jezus wijst erop dat de regel van de scheidingsbrief een noodoplossing is, een tegemoetkoming om iets dat eigenlijk niet de bedoeling is, namelijk een man die zijn vrouw wegstuurt, te reguleren en de vrouw nog enige bescherming te bieden. Met de scheidingsbrief kan ze in elk geval nog hertrouwen. Jezus ziet dat die noodoplossing nu misbruikt wordt als een positief recht: mannen mogen hun vrouw verstoten, waarmee de weg vrij is om een andere vrouw te nemen. De vraag is alleen welke reden een man daarvoor moest aanvoeren, waarbij sommige wetsleraren leerden dat dit mocht om de meest onbenullige redenen.

Jezus wijst die praktijk af en zet daar Gods bedoeling ten aanzien van het huwelijk tegenover. Die bedoeling brengt een gezamenlijke verantwoordelijkheid mee voor huwelijkspartners, door te proberen te leven vanuit de vraag: ‘Hoe zijn wij elkaar en onze omgeving tot zegen?’ Gods bedoeling stelt een duidelijke grens aan de aan de man toegeschreven neiging om zijn vrouw weg te sturen omdat ze hem niet (meer) bevalt of om welke reden dan ook. In de uitleg aan zijn leerlingen betrekt Jezus deze neiging op zowel mannen als vrouwen. Die neiging gaat in tegen Gods bedoeling. En het is volledig krom om een regel die bedoeld was om een verkeerde neiging te beteugelen, juist in te zetten om die neiging ruim baan te geven!

Deze passage wordt vaak uitgelegd als een verbod op echtscheiding, maar het gaat misschien nog wel meer over machtsongelijkheid. Mensen hebben de neiging om die machtsongelijkheid uit te buiten. Wetten en regels kunnen die neiging inperken, maar fundamenteler nog is het om te vragen naar Gods bedoeling.

Wil je op het gebied van exegese gelijk meer weten over deze passage?

Op deze pagina vind je aantekeningen bij de tekst en achtergrond informatie, zoals over de opbouw en context van de brief.

In dit verdiepend artikel wordt ingegaan op de rol van macht in dit hoofdstuk.

Hier lees je deze tekst in verschillende vertalingen.

En wanneer je een Plus-account hebt, vind je hier de passage in verschillende vertalingen met aantekeningen (tip: zet bij ‘Persoonlijk’ ‘Toon voetnoten’ en ‘Toon verwijzingen’ aan).