We moeten nog lezen
Zomaar kan het aan het einde van de maaltijd klinken, als ieder zich in gedachten of woorden al richt op de taken die wachten: ‘We moeten nog lezen.’ ‘Ja, goed dat je het zegt’… en dan wordt de Bijbel gepakt. Dat vaste ritueel van de geopende Bijbel na het eten is een gezegende traditie. Naoorlogs Nederland is ermee opgegroeid. Maar in die schakel van geloofsoverdracht ging er ook veel mis.
Zo las de ex-gereformeerde romanschrijver Jan Wolkers in het begin van deze eeuw in het Amsterdamse Concertgebouw verhalen voor. Een van die verhalen ging over hoe zijn vader vroeger thuis uit de Bijbel las tijdens de maaltijd. Het was een uiterst respectvol getuigenis over zijn vader en over de Bijbel. Maar bij Wolkers viel het zaad van het Evangelie niet in goede aarde.
Moeten?
‘We moeten nog lezen…’ Komt dat woordje ‘moeten’ in de Bijbel zelf wel voor? Já, nadrukkelijk wel. Op mij maakt het altijd weer indruk, omdat het dan gaat over wat Jezus moest: ‘Wist u niet dat Ik moest zijn in de dingen van Mijn Vader?’ (Lucas 2:49 in de Herziene Statenvertaling), ‘Hij moest door Samaria gaan’ (Johannes 4:4, HSV), ‘Hij begon hun te onderwijzen dat de Zoon des mensen veel moest lijden’ (Marcus 8:31, HSV) en ‘Hem moet de hemel ontvangen’ (Handelingen 3:21, HSV).
Al dit ‘moeten’ staat op een ander niveau dan de plichten van ons mensen: het ‘moeten’ van Jezus is de uitvoering van Gods plan. Hij moest én wilde de wil van zijn hemelse Vader doen. Als Hij niet volkomen gehoorzaam geweest was aan wat Hij moest, zou het heil voor de wereld in rook opgegaan zijn, in de mist verzonken. Zonder houvast was dan mijn leven zonder troost, zonder perspectief.
Band van liefde
Die volkomen gehoorzaamheid en opofferende liefde van Jezus, mijn Heer, maken mijn hart stil voor Hem, op de momenten dat de heilige Geest maakt dat ik me aan Hem overgeef. Hem wil ik liefhebben, omdat Hij mij eerder liefhad dan ik Hem. Hem wil ik dienen, zijn geboden in acht nemen. Om die reden is de Bijbel, zijn liefdesbrief, een kostbaar geschenk. Sinds de Herziene Statenvertaling verscheen, raken de woorden me vaak nog directer.
Geen dag gaat er voorbij zonder dat ik besef: ‘Mijn vrouw verdient mijn liefde en aandacht. En ik heb nog iets om aan haar op te biechten.’ En dat gebeurt dan ook – spontaan, telkens wanneer ik haar ontmoet, en zeker tijdens de maaltijd. Zo is het in de relatie met Jezus ook. Hoezo, ‘we moeten nog lezen’? Nee, daar hoort het woordje ‘moeten’ niet thuis. Dat woord past niet bij de band van liefde, waarin je steeds meer van de ander horen wilt.
Piet Vergunst is algemeen secretaris van de Gereformeerde Bond in de Protestantse Kerk in Nederland en hoofdredacteur van De Waarheidsvriend.
