Hoera, de kerk is jarig!

Pinksteren is de geboortedag van de kerk. Lees maar mee in Handelingen 2, vers 4:

Het Pinksterfeest, het Joodse oogstfeest, wordt een ‘oogstfeest’ om nooit te vergeten. Duizenden mensen waren naar Jeruzalem gekomen om dat Joodse feest te vieren. En op dat feest van Pinksteren gebeurt het wonder: de discipelen ontvangen de Heilige Geest en gaan over Gods grote daden door Jezus Christus vertellen aan alle mensen, in hun eigen talen nog wel! Aan het eind van Petrus’ toespraak, zo staat er, worden ongeveer drieduizend mensen gedoopt. Wat een feest!

Op die eerste Pinksterdag vindt er een omkering plaats van wat er indertijd in Babel gebeurde (zie Genesis 11:1-9). Daar treedt een enorme spraakverwarring op en worden mensen verspreid over de hele wereld. In Handelingen spreken de discipelen de talen van de toehoorders en worden al die verschillende mensen tot het ene volk van Christus gemaakt. Daarmee is de geboorte van de kerk, van de christelijke gemeente een feit. Niet de mens zelf staat centraal en klimt naar de hemel op (zoals men in Genesis 11 probeert), maar God daalt naar ons af door de Heilige Geest en Christus staat centraal.

Ik heb heel vaak aan het vers dat hierboven staat moeten denken in de eerste jaren dat wij als gezin in Londen woonden. In onze kerk kwamen mensen uit meer dan dertig verschillende landen. Onze dominee liet eens een groot aantal mensen met Pinksteren voorlezen uit Handelingen 2, ieder in de eigen taal. Het voelde voor mij bijzonder om een gedeelte in het Nederlands voor te lezen. Je voelde je deel van een wereldwijde beweging. Vaak had ik die eerste jaren het gevoel dat het elke zondag Pinksteren was! Ik verwonderde me er steeds weer over dat je vanuit zoveel totaal verschillende culturen dezelfde Heer belijdt. Wat is de kerk toch een bijzondere beweging, uniek in haar soort!

Op YouTube is een humoristisch filmpje te zien waarin de evangelist J. John, die in Engeland woont en zelf afkomstig is uit Cyprus, vertelt hoe je kunt uitleggen dat een dominee werkt ‘voor de kerk’. Hij vertelt hoe hij aan een vrouw die in het vliegtuig naast hem zit, uitlegt wat voor werk hij doet. ‘Ik werk voor een internationale onderneming, die in alle landen filialen heeft, waarbij ook ziekenhuizen en scholen gebouwd worden. Die onderneming werkt op het gebied van gedragsverandering …’

De laatste paar jaar zijn moeilijk geweest voor de kerk. Door corona konden lange tijd geen normale kerkdiensten plaatsvinden. Voor een aantal mensen zijn de online diensten een uitkomst gebleken – mensen die te oud of te ongezond zijn om fysiek aanwezig te zijn. Het was ook prachtig dat er in die tijd in elk geval nog contact mogelijk was met anderen, dichtbij en veraf. Maar ik hoor regelmatig dat het aantal kerkgangers is afgenomen doordat mensen zijn gaan ‘shoppen’ of de dienst thuis blijven volgen. Online kun je overal vandaan een kerkdienst volgen, bijvoorbeeld vanuit je huis, kop koffie in de hand. Waarom zou je fysiek naar de kerk gaan?

Maar voor wie wel naar de kerk kán, is dat toch de beste optie. Niet alleen voor degene die naar de kerk gaat, maar ook voor de kerk zelf. De christelijke gemeente is bedoeld als de familie van Jezus, dus als er veel familieleden ontbreken, is dat echt een gemis. Ik denk dat veel mensen dat vergeten. ‘Ik heb de kerk niet nodig om te geloven,’ zeggen ze. Nee, denk ik dan, maar de kerk heeft jou wèl nodig. Sterker nog: je wordt gemist, er ontbreekt iemand in de familie!

Natuurlijk weet ik ook dat de kerk niet volmaakt is. Steeds weer lezen we over fouten die zijn gemaakt in het verleden, akelige dingen die nog steeds doorwerken. En toch ... die merkwaardige wereldwijde groep van mensen die zo totaal verschillend zijn van elkaar, hebben heel veel verandering gebracht in de wereld. Op het gebied van onderwijs, gezondheidszorg, gerechtigheid, en noem maar op. Mensen zijn persoonlijk veranderd door het werk van de Heilige Geest. Door die Geest is er ondanks alle verschillen een eenheid die alle talen en culturen en verschillen te boven gaat. De belijdenis dat Christus de enige Heer is, verbindt ons met mensen vanuit alle hoeken van de wereld.

Vier dus feest met je kerk – we zijn jarig!

Dr. Hetty Lalleman is theoloog, schrijver en buurtpastor in een dorp in Surrey, Engeland.