Halloween en Allerheiligen – griezelen of gedenken?
De stad waar ik woon maakt zich op voor Halloween. Het griezelt al een beetje. Er worden workshops gehouden waar kinderen lampionnen en spinnen knutselen. De belangstelling neemt de laatste jaren toe. De kinderen zijn enthousiast, sommigen vinden het spannend en leuk, anderen ook wel een beetje eng. Vooral voor de oudere jeugd belooft het met een Moorddiner en een Freak Circus Scary Doolhof een spannende Halloween te worden.
Angst als entertainment
In onze samenleving houden de mensen van spanning en opwinding. Er worden voortdurend voor jong en oud evenementen georganiseerd die de dagelijkse sleur doorbreken en het leven aangenamer maken. Entertainment heeft stilaan een belangrijke plaats in ons leven gekregen. Halloween voegt daar met horrortainment een dimensie aan toe.
Halloween, dat traditioneel op 31 oktober gevierd wordt in Ierland, het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten en Canada, heeft in Europa en andere delen van de wereld sterk aan populariteit gewonnen. ‘De naam ‘Halloween’ is afgeleid van Hallow-e’en, oftewel All Hallows Eve (Allerheiligenavond), de avond voor Allerheiligen, 1 november. In de 9e eeuw zette Paus Gregorius IV het feest van alle heiligen op de kalender van de hele kerk.’
Het is sindsdien één van de hoogfeesten op de kerkelijke kalender van de Rooms-katholieke en Anglicaanse Kerk. Op 1 november worden alle heiligen en martelaren herdacht. De kerk straalt in het licht.
De betekenis van Allerheiligen en Allerzielen
De lezingen op Allerheiligen zijn prachtig en positief: Openbaring 7:2-4
Op 2 november vieren we Allerzielen. Dit feest staat in het teken van de gedachtenis van onze overledenen. Ook op deze dag zijn de lezingen (Jesaja 25:6a
De opkomst van Halloween
Dankzij Ierse en Schotse immigranten belandde Halloween in het midden van de 19e eeuw in Amerika. Gedurende de twintigste eeuw groeide Halloween in de VS uit tot een kinderfeest, waarbij kinderen verkleed en onder begeleiding van hun ouders langs de deuren gaan om snoep op te halen en de bewoners een beetje bang te maken. De huizen die meedoen zijn herkenbaar aan Halloween-versieringen.
Halloween is hot in Nederland. Het stelt het feest van Allerheiligen en Allerzielen in de schaduw. De vraag die je er bij kunt stellen is welke betekenis – if any – dit feest vandaag heeft en hoe het komt dat het zo’n hype geworden is? Sommige christelijke organisaties en voorgangers waarschuwen tegen het occulte karakter dat erin zou meeklinken. Ook de pastoor in mijn stad sprak zich op de lokale tv uit tegen de aandacht voor het kwade. Dat is al ruimschoots vertegenwoordigd. Leer kinderen positieve dingen te zien, zo adviseerde hij de ouders, die met hun kinderen Halloween gaan vieren. En voor mensen die Allerheiligen en Allerzielen willen vieren staat de deur van de Kerk open.
Geert van Dartel
Bestuurslid van het Nederlands Bijbelgenootschap, vertegenwoordiger van de Rooms-katholieke Kerk in de Raad van Kerken, secretaris Katholieke Vereniging voor Oecumene en de priesteropleiding Bovendonk.