De Dode Zeerollen en het Oude Testament

Michaël van der Meer, "De Dode Zeerollen en het Oude Testament", uit: Qumran en de Bijbel. Over ontstaan, overlevering en vertaling van de Bijbel, Heerenveen 2013.

Het is al vaak gezegd, maar toch de moeite waard om te herhalen: het belang van de Dode Zeerollen voor de bestudering van de Bijbel kan nauwelijks overschat worden. Van de naar schatting duizend rollen worden verschillende in verband gebracht met de sekte van de Essenen. Het is waarschijnlijk dat er een verband bestaat tussen die rollen en de bewoners van de nabijgelegen nederzetting (zie VanderKam 2010). Dat betekent nog niet  dat alle rollen die in de grotten bij de Dode Zee gevonden zijn, in de nederzetting geschreven moeten zijn. Bovendien is maar een gedeelte van de rollen specifiek Esseens van karakter (zie Popović 2012). De Esseense sekte ontstond in het midden van de tweede eeuw v.Chr., de oudste Dode Zeerollen dateren al uit het midden van de derde eeuw v.Chr. Dus kunnen lang niet alle rollen door Essenen geschreven zijn.
De Dode Zeerollen geven een beeld van een kleine (Esseense) groepering binnen het Jodendom over de periode van circa 100 v.Chr. tot 70 n.Chr., maar bovendien ze laten ons iets zien van het Jodendom in bredere zin en over een langere periode. Vóór de vondst van de Dode Zeerollen was onze kennis over het Jodendom van die tijd beperkt tot de geschriften van het Nieuwe Testament en Joodse schrijvers als Philo van Alexandrië en Flavius Josephus. De oudste bekende bijbelhandschriften waren, op enkele kleine fragmenten papyrus na, hooguit duizend tot vijftienhonderd jaar oud. Op zich heel oud, maar nog steeds meer dan duizend jaar verwijderd van de tijd dat de oudste bijbelboeken werden geschreven. Met de vondst van de Dode Zeerollen zijn we dus veel meer te weten gekomen over de wereld waarin de Bijbel is ontstaan.

Inhoudsopgave

1. Qumran en de Bijbel - een inleiding
2. Een kennismaking met Khirbet Qumran
3. De archeologie van Qumran
4. Qumran en het vroege Jodendom
5. Qumran en het vertalen van de Bijbel
6. De Dode Zeerollen en het Oude Testament
7. Het eerste boek Samuel in Qumran
8. Het boek Jeremia in Qumran
9. Pesjarim. Bijbelcommentaren in Qumran
10. De Dode Zeerollen en het Nieuwe Testament