Een heilig boek

Is de Bijbel een heilig boek? Ik geloof van wel. Niet dat ik denk dat de mens bij het ontstaan van de Bijbel slechts een schrijvende hand is geweest, door de hemel aangestuurd. Voor mij is de Bijbel de weerslag van wat mensen als heilig hebben ervaren in hun leven.

Wat is heiligheid eigenlijk? Je kunt er niet de vinger op leggen. Als zij zich aandient herken je haar, maar als je haar wilt pakken onttrekt zij zich aan je greep. Eigenlijk is zij net als de liefde. Als ik jou vraag waarom je houdt van die ene man of die ene vrouw, zeg je waarschijnlijk iets als: ‘Omdat hij of zij zorgzaam is en mooi en slim.’ Daarop reageer ik met: ‘Ik ken een heleboel mensen die zorgzaam, mooi en slim zijn. Waarom houd je dan speciaal van die ene?’ Dan sta je met een mond vol tanden. Je stamelt nog wat, loopt naar je cd-speler en zegt: ‘Luister naar dit lied, dat drukt precies uit wat ik bedoel.’ Of je zegt: ‘Ik zal je een verhaal vertellen, misschien snap je het dan.’ Of je pakt voorzichtig een geparfumeerde brief uit een doosje en begint voor te lezen. Zo is het volgens mij ook met de Bijbel: dit bijzondere boek omspeelt de heiligheid van het leven in verhalen, in gedichten, in gebeden, in brieven van hart tot hart. Het houdt ons regels voor die bedoeld zijn ons te openen voor de heiligheid van ons alledaagse leven. Als dat lukt, ontwaren we even Gods gelaat.

Iedereen heeft op de een of andere manier ervaring met het heilige. Deze ervaring is volgens mij een belangrijke sleutel om Bijbelteksten mee te openen. In Zwolle zit ik als stadspastor maandelijks in het Wijnhuis achter de kerk voor een bijeenkomst ‘Wijn & Wijsheid’. Iedereen die wil, kan aanschuiven. Geloven is niet nodig. We praten over levensvragen. Het zijn inspirerende bijeenkomsten. Ik bereid niets voor, maar luister of stel een vraag. Meestal schiet mij ergens op de avond een Bijbelverhaal te binnen. We lezen dat op onze smartphone. Als we dit doen vanuit onze ervaring met het heilige, geven de woorden soms zomaar hun geheimen prijs. Dan voelen wij een heilig ontzag.

‘Wil jij mij helpen de Bijbel te lezen?’ vroeg een deelnemer pas aan mij. Ik keek rond. ‘Zijn er meer mensen die dit willen?’ Spontaan dienden zich tien mensen aan. Binnenkort gaan we van start. Zomaar een groepje mensen rondom een heilig boek.

Drs. Mariska van Beusichem is predikant te Nagele en stadspastor in Zwolle.

Mariska van Beusichem, ‘Een heilig boek?’ in: Met Andere woorden 38/1 (mei 2019), 44-45.