Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap

De theologie van sadduceeën

Volgens Josephus geloofden sadduceeën in de vrije wil, hechtten ze geen waarde aan de mondelinge traditie en geloofden ze niet in leven na de dood. Dit laatste punt wordt bevestigd in het Nieuwe Testament.

Farizeeën en sadduceeën

De verhouding tussen de farizeeën en de sadduceeën wordt in de Bijbel verschillend weergegeven. In Marcus en Matteüs worden de groepen niet tegen elkaar uitgespeeld. Alleen in Handelingen 23:8 wordt expliciet gewezen op een verschillend standpunt over de opstanding uit de dood.
Volgens de latere rabbijnse literatuur verschilden farizeeën en sadduceeën vooral van mening over reinheid.

Sadduceeën en de mondelinge overlevering

Flavius Josephus en de rabbijnse bronnen schrijven dat de sadduceeën de mondelinge traditie afwezen, in tegenstelling tot de farizeeën. We weten dat niet met zekerheid, omdat er geen teksten van sadduceeën zelf bekend zijn. En uit het feit dat sadduceeën de farizese mondelinge traditie afwezen, kan niet zomaar worden geconcludeerd dat de sadduceeën geen eigen mondelinge traditie hadden.

Liberale theologie?

De sadduceeën wezen dus mogelijk de mondelinge traditie af. Ze geloofden in de vrije wil van de mens, en niet in leven na de dood. Ze hadden banden met de bestuurlijke elite. Daardoor kan het idee ontstaan dat sadduceeën een meer liberale vorm van jodendom vertegenwoordigden. Maar deze conclusie is onjuist. De ideeën van de sadduceeën waren soms tegengesteld aan die van de farizeeën, maar dat betekent niet dat ze liberaal waren. De sadduceeën moeten eerder gezien worden als een conservatieve groepering.

Gerelateerde Bijbelgedeelten

Marcus 12.18 Handelingen 23.8
Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschapv.4.25.2
Volg ons