Marcus 4:26-34 – Preekinspiratie

met Matthijs de Jong, Hoofd Vertalen en Bijbelwetenschap bij het Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap

In Marcus 4:26-29 schetst Jezus als beeld van het koninkrijk van God een tafereel van zaaien, wachten, en uiteindelijk oogsten. Wat wil Hij met deze gelijkenis zeggen? Wees niet ongeduldig als het goede nieuws wordt afgewezen? Wanhoop niet als je weinig resultaat ziet, vertrouw erop dat de oogst zal komen? Die bemoediging zit er zeker in. Maar er zit méér in deze korte tekst.

De aarde brengt uit zichzelf vrucht voort, lezen we in vers 28. Dat de aarde vrucht draagt is een fundamenteel Bijbels beeld, te beginnen in Genesis 1:11-12. Het is niet de mens die produceert en gewassen laat groeien, maar de aarde. En daarachter God, die haar aanstuurt. De mens die het land bewerkt – ploegen, zaaien, wieden, oogsten, wat niet al – voegt nederig in, in een proces dat zijn wijsheid en kunnen te boven gaat.

Het zaad dat ontkiemt, opschiet en vrucht draagt is dus zowel een natuurlijk gegeven als een goddelijk geheimenis. En dit geeft een link met dat ándere goddelijke geheimenis: de komst en doorwerking van Gods koninkrijk. Net als natuurlijke groei is geestelijke groei een proces dat we niet in onze macht hebben, maar waar we wel bij zijn bij betrokken.

Hoe? De mens die gezaaid heeft, wacht, maar wendt zich niet af. Integendeel, hij kijkt elke dag, verwachtingsvol. Hij is getuige als de eerste groene puntjes verschijnen en dan doorgroeien tot het koren vol graankorrels. Hij volgt het proces op de voet, want hij wil geen dag te laat zijn voor de oogst.

Zo zouden ook wij stil kunnen kijken, ademloos, naar het wonder van groei, de aarde die vrucht draagt. Elke dag opnieuw. Maar mensen zijn te ongedurig, te ongeduldig, te druk. Daarom gaf God speciale momenten om bij dit wonder van groei stil te staan. Voor Israël was het sabbatsjaar zo’n moment. Ieder zevende jaar. Een jaar zonder zaaien en zonder oogsten. Een jaar waarin je wat er ‘uit zichzelf’ groeit op je land niet voor jezelf opeist: het is voor iedereen, mens en dier, om van te leven. Want het is de aarde die het voortbrengt en de aarde is van God.

Zouden ook wij hier vaker bij stil kunnen staan? Niet langer gedachteloos eten, vreugde ervaren omdat je getuige mag zijn van machtige processen om je heen. Zodat we in het vanzelfsprekende weer het bijzondere leren zien. Dankdag geeft ons de gelegenheid om even wakker te worden en te beseffen: we leven van wat de aarde voortbrengt en de aarde is van God.  

Zoveel woorden over de aarde, over groei, maar het gaat Jezus toch om de boodschap van het koninkrijk van God? Ja, maar juist door oog te krijgen voor het wonder van natuurlijke groei, kun je leren openstaan voor het geheimenis van de groei van het koninkrijk.

We storten ons graag op processen die we denken te controleren. En zaken waar we ‘toch niets aan kunnen doen’ laten we graag links liggen. Jezus nodigt ons uit om iets te doen dat moeilijker is. Hij vraagt ons om getuige te zijn, ons open te stellen voor het wonder van alle natuurlijke én geestelijke groei en bloei die ons omringt. Zodat we klaar staan om in te voegen bij de oogst.

Wil je op het gebied van exegese gelijk meer weten over deze passage?

Op deze pagina vind je aantekeningen bij de tekst en meer informatie over de opbouw en context.

Hier lees je deze tekst in verschillende vertalingen.

En wanneer je een Plus-account hebt, vind je hier de passage in verschillende vertalingen met aantekeningen (tip: zet bij ‘Persoonlijk’ ‘Toon voetnoten’ en ‘Toon verwijzingen’ aan).