Een Joodse kijk op het Nieuwe Testament

Er is een nieuwe studiebijbel verschenen: Het Nieuwe Testament met Joodse toelichtingen. Over dit boek spreken we met Amy-Jill Levine en Marc Brettler. Zij zijn allebei professor aan een Amerikaanse universiteit en zijn de redacteurs van Het Nieuwe Testament met Joodse toelichtingen. Zo’n tachtig Joodse wetenschappers werkten eraan mee.

Het volgende interview is een korte versie van dit uitgebreidere gesprek.

‘Ons doel was om Joden kennis te laten maken met het Nieuwe Testament, een belangrijke bron voor Joodse geschiedenis. Maar ook een tekst die heeft bijgedragen aan Jodenhaat. Daarnaast willen we christenen laten zien hoe Joods het Nieuwe Testament eigenlijk is.’

‘Vroeger mochten Joden vaak geen academische studie doen naar christelijke teksten. Dit werd tegengehouden door christelijke universiteiten. Maar ook door sommige Joden zelf, want het Nieuwe Testament werd gezien als een bron van Jodenhaat. Pas de laatste decennia zijn er genoeg Joodse geleerden om dit werk te doen.’

‘Joden bestuderen het Nieuwe Testament pas sinds de late negentiende eeuw, vaak om antisemitische opvattingen te weerleggen. Sommige vroege studies stelden dat Jezus niets nieuws bracht en dat Paulus de Joodse traditie verdraaide. Deze opvattingen kloppen niet; in ons boek corrigeren we deze en andere misverstanden over Jezus, Paulus en Maria op basis van betere historische kennis.’

‘Jezus was een Jood en zijn volgelingen gebruikten Joodse teksten. Ook Paulus was een Jood, en wilde geen nieuwe religie oprichten. Daarom maakt het Nieuwe Testament deel uit van de Joodse geschiedenis.’

‘“Joods” gaat niet alleen over een religie, maar het verwijst ook naar gemeenschappelijke voorouders, een land en een taal. Onze auteurs komen uit diverse Joodse stromingen, van orthodox tot seculier humanistisch. Een diverse groep dus.’

‘Nee, we wilden niet de indruk wekken dat het boek Joden wil bekeren tot het christendom. Wel hebben we een essay opgenomen over messiaans Jodendom. En we hebben contact gehad met messiaans-Joodse collega’s om hun opvattingen goed weer te geven.’

‘Sommige verzen hebben bijgedragen aan Jodenhaat. Denk aan Matteüs 27:25, waarin "heel het volk" zou hebben geroepen dat Jezus’ dood hen mag worden aangerekend. Of Johannes 8:44, waar Jezus zegt dat de Joden kinderen van de duivel zijn. We plaatsen zulke verzen in hun historische context en laten zien hoe ze tegenwoordig kunnen worden begrepen. Maar we bagatelliseren die teksten niet.’

‘Ons boek wordt veel gebruikt in dialooggroepen, onderwijs en christelijke seminaries. Het helpt priesters en predikanten om antisemitische opmerkingen in hun preken te vermijden.’

‘De reacties zijn meestal heel positief. In Duitsland bijvoorbeeld hebben protestantse bisschoppen het boek cadeau gedaan aan alle kerken in hun regio. Joodse lezers worden vaak verrast door de inhoud van het Nieuwe Testament, en sommige christenen ontdekken de Joodse context voor het eerst.’

‘De spanningen raken ons persoonlijk, vooral omdat sommige van onze auteurs of hun familie en vrienden in Israël wonen. Voor velen is het werken aan dit project een positieve bezigheid geweest, die hoop biedt op vrede en wederzijds begrip, ondanks de verschrikkingen om ons heen.’

‘Tegenwoordig zijn Joodse deskundigen op dit gebied geen zeldzaamheid meer. We zijn steeds beter in staat de Joodse context van het Nieuwe Testament te begrijpen, met meer kennis van teksten uit die tijd zoals de Dode Zeerollen en archeologische vondsten. We zien duidelijker hoe Jezus en Paulus passen binnen het Jodendom van hun tijd. Dit begrip kan helpen om misverstanden en wantrouwen tussen Joden en christenen te verminderen.’

Lees hier de uitgebreide versie van dit interview.