Wat zegt de Bijbel over vreemdelingen?

Vreemdelingen nemen vaak een afwijkende positie in binnen een samenleving. Ze spreken een andere taal, hebben andere gewoontes en zien er anders uit. Hoe moet je volgens de Bijbel omgaan met mensen uit andere volken? En wat betekent het om zelf een vreemdeling te zijn?

Vreemdelingschap is een belangrijk thema in het Oude Testament. Abraham, de stamvader van de Israëlieten, wordt door God geroepen om zijn eigen land te verlaten en in Kanaän te gaan wonen. Later worden zijn nakomelingen als vreemdelingen uitgebuit in Egypte. Als de Israëlieten eenmaal het land Kanaän in hun bezit hebben, herinneren de profeten hen er steeds weer aan dat het land een geschenk is, geen recht: zonder Gods belofte zouden ze nog steeds vreemdelingen zonder thuisland zijn. Soms is vreemdelingschap zelfs een beeld voor het hele menselijk bestaan op aarde (zie Psalm 39:13).

In de wetten van Mozes klinkt steeds weer de oproep om vreemdelingen welkom te heten en goed te behandelen (Leviticus 19:34). Vreemdelingen die volgens de wetten van Israël leven, worden ook door die wetten beschermd. Een mooi voorbeeld is Ruth, die haar Moabitische afkomst inruilt voor een nieuw bestaan in Israël (Ruth 1:16).

Toch zijn er ook andere geluiden. In sommige bijbelboeken worden vreemdelingen als een gevaar gezien. Als je naar de historische achtergrond van deze boeken kijkt, wordt deze vijandige houding iets begrijpelijker. De Israëlieten zijn een klein volk en worden vaak  bedreigd door hun machtigere buren (Deuteronomium 9:1). Om te overleven hebben ze Gods hulp hard nodig. Maar dan moeten ze zich wel aan Gods wetten houden (Jozua 23:6).
De buurvolken van Israël hebben andere gebruiken en dienen andere goden. Zij zouden dus een slechte invloed op Israël kunnen hebben en dit ideaal in gevaar kunnen brengen. Sommige bijbelschrijvers waarschuwen daarom om geen relaties aan te gaan met vreemdelingen (bijvoorbeeld Ezra 10:10-11; Nehemia 13:23-27). 

Profeten dromen van een toekomst waarin de vijandschap tussen de volken zal ophouden te bestaan. De vreemdelingen zullen dan naar Jeruzalem komen om daar God te vereren: 

In het Oude Testament wordt het verschil tussen Israël en vreemdelingen uit andere volken soms al overbrugd. In het Nieuwe Testament wordt dat verder uitgewerkt. Door het geloof in Christus vallen verschillen tussen volken weg. Wie in Christus gelooft, is niet langer een vreemdeling.