Wonen, werken & oorlogvoering

Afbeelding van aanliggende mannen bij een maaltijd.

Aardewerk werd in het Oude Nabije Oosten veel gebruikt. Het was goedkoop, en relatief makkelijk te bewerken. Van aardewerk werden bijvoorbeeld potten, pannen, borden en kruiken gemaakt. Maar ook olielampen en andere voorwerpen voor in en om het huis. Aardewerk was breekbaar en moest vaak worden ...

Er zijn twee passages in de Joodse wet die iets zeggen over aardewerk en reinheid. Numeri 31 In Numeri 31:22-23 staat: ’Alles van goud of zilver, van koper, ijzer, tin of lood, alles wat vuurbestendig is, moet door het vuur gehaald worden om weer rein te worden, en het moet bovendien met ...

Afbeelding van een bakplaat. Een bakplaat was een ronde plaat van aardewerk of metaal, die werd gebruikt om brood op te bakken.

Een bakplaat was een ronde plaat van aardewerk of metaal, die werd gebruikt om brood op te bakken. De bakplaat werd op een paar stenen boven het vuur gelegd. Daarna werd er een dunne ronde plak deeg op gelegd en tot brood gebakken. Bedoeïenen Omdat de bakplaat makkelijk te vervoeren was, was hij ...

Bakplaat met brood, nu nog gebruikt door bedoeïnen in het Nabije Oosten.

De ban is een religieuze term die vaak gebruikt wordt in verhalen over oorlogen. Mensen of spullen zijn gewijd aan God. Wat is de ban? ‘Met de ban slaan’ heeft in het Oude Testament vaak een religieuze betekenis: een persoon of een voorwerp wordt gewijd aan God. Dat houdt in de oudste verhalen in ...

Bij een belegering werd de hele stad door de vijand omsingeld.  Niemand kon er meer in of uit, en er ook geen voedsel of water de stad binnen komen. Zo wilden de aanvallers de bevolking van de stad dwingen om zich over te geven. Het was daarom belangrijk om een waterbron in de stad te hebben. Soms ...

De belegeringstoren of stormtoren was een hoge houten toren die door aanvallers gebruikt werd bij de belegering van een stad. Vanaf de toren konden pijlen, stenen en andere projectielen over de stadsmuur geschoten worden. Ook konden aanvallers vanaf de toren over de stadsmuur springen, zoals ...

Een belegeringswal was een muur of schutting die door de aanvallers om een belegerde stad heen werd gezet. Daarmee wilden ze voorkomen dat de inwoners van de stad konden ontsnappen, of dat er eten en drinken naar binnen kon worden gebracht. Bovendien konden de aanvallers achter zo’n wal veilig hun ...

Een bestormingsdam was een aarden wal die de aanvallers opwierpen tegen de stadsmuur van een belegerde stad. Over de bestormingsdam rolden ze hun stormrammen naar boven om daarmee de stadsmuur kapot te beuken. Steden lagen namelijk meestal op een hoger gelegen punt om het aanvallers moeilijk te ...

Afbeelding van een boogschutter. Een boog met pijlen was een veel gebruikt wapen in de oudheid.

Brons is een sterk en hard metaal, verkregen uit het mengen van twee relatief zachte metalen: koper en tin, of in plaats van tin een ander metaal zoals lood.  Koper en brons Brons werd in de Levant gemaakt vanaf het begin van het tweede millennium voor Christus. De Bijbel vermeldt een ...

Afbeelding van een broodoven. Een broodoven kon naast het huis staan, of in huis op de binnenplaats of dicht bij de deur.

Brood werd gebakken op een bakplaat of in een oven. Een broodoven kon naast het huis staan, of in huis op de binnenplaats of dicht bij de deur. De oven Een broodoven was gemaakt van geharde klei of van baksteen en had de vorm van een koepel of bijenkorf. Aan de bovenkant, en soms ook aan de ...

Byssus is een aanduiding van een geweven stof. Het is de hoogste kwaliteit linnen. Hoe dunner de stof is geweven, des te kostbaarder is het eindproduct.

Een cimbaal bestond uit twee bronzen schotels, de bekkens. De handen van de muzikant moesten door een koord, om zo de bekkens vast te houden.

De cimbaal behoort tot de slaginstrumenten. Van de slaginstrumenten werden vooral de cimbalen vaak in de tempel gebruikt. Hoe zag een cimbaal eruit? Een cimbaal bestond uit twee bronzen schotels, de bekkens. De handen van de muzikant moesten door een koord, om zo de bekkens vast te houden. Door ze ...

Het dak diende in Israël niet alleen voor het bedekken van een huis. Omdat het plat was, kon er ook op gezeten of geslapen worden, en werden er spullen opgeslagen. Functies van een dak Het dak werd gebruikt voor opslag van bijvoorbeeld veevoer of brandhout. En er werd ook fruit of vlas te drogen ...

Bij het dorsen werden de graankorrels gescheiden van de aren. Dat gebeurde met een dorsslede, of door dieren over het graan heen te laten lopen. De plaats waar gedorst werd, werd de dorsvloer genoemd. Dorsslede De dorsslede was een brede houten plank, of een aantal planken die aan elkaar vast ...

Afbeelding van een dorsslede. Hiermee werden de graankorrels gescheiden van de aren.

Een dubbelfluit kon gemaakt zijn van bot, metaal of hout, en had een riet. Het muziekinstrument kan gezien worden als de voorloper van de moderne hobo of klarinet.

Afbeelding van een stad die belegerd wordt in de tijd van het Oude Testament.

In de tijd van het Oude Testament werd door de gewone mensen over het algemeen geen tafel gebruikt. Meestal werd er gegeten van een mat van stro of dierenhuid die op de grond lag. De mensen lagen of zaten daaromheen. Rijkere mensen hadden vaak wel een tafel, bijvoorbeeld de Kanaänitische vorst ...

In de Bijbel komen verschillende blaasinstrumenten voor. Deze instrumenten werden gebruikt om mensen te waarschuwen of bij elkaar te roepen, maar ook om muziek te maken in de tempel. Hoe zag een fluit eruit? De fluit werd gemaakt van bamboe, of soms ook van hout. Er waren verschillende soorten ...

Het landschap en klimaat van Israël waren geschikt voor het houden van geiten. Geiten eten vooral bladeren en struiken en kunnen dus goed overleven in droog en woestijnachtig gebied waar maar weinig gras groeit. Bovendien kunnen zij zich prima voortbewegen op rotsachtig terrein. Het houden van ...

Afbeelding van een graanoogst. In de tijd van de Bijbel waren tarwe en gerst de belangrijkste gewassen in Israël.

In de tijd van de Bijbel waren tarwe en gerst de belangrijkste gewassen in Israël. In de lente en de vroege zomer was het tijd voor de oogst. De gerst was het eerste rijp, al in april. De tarwe volgde een paar weken later, in juni. Maaien De graankorrels zat in aren aan lange halmen. Bij het ...

Foto van een opgegraven graansilo in Megiddo, Israël.

Afbeelding van een hak. Een hak werd in de akkerbouw gebruikt om te wieden of om de aarde los te maken.

Een hak werd in de akkerbouw gebruikt om te wieden of om de aarde los te maken. Bij grotere oppervlakten werd daarvoor de ploeg gebruikt. De hak bestond uit een lang, plat metalen blad, dat in een rechte hoek vastgemaakt was aan een houten handvat. Hakken werden al in de steentijd gebruikt. In die ...

In alle huishoudens werd iedere ochtend met een handmolen meel gemalen. Een vrouw was ongeveer drie uur bezig om voldoende meel te malen voor één dag brood. Een handmolen was gemaakt van twee stenen van basaltsteen of een andere harde steensoort. Tussen die stenen werd het graan gemalen. Handmolen ...

In de tijd van het Nieuwe Testament bestond de handmolen uit twee even grote ronde stenen, met een middellijn van ongeveer 50 centimeter. De stenen waren ongeveer 5-10 centimeter dik. In het midden van de bovenste steen was een gat gemaakt. Door dat gat was een houten stok gestoken, die diende als ...

In de tijd van het Oude Testament bestond een handmolen uit twee stenen. De onderste steen was plat en langwerpig, ongeveer 20-50 centimeter lang, en 15-45 centimeter breed. Soms was de steen een beetje hol. De onderste steen werd iets in de vloer ingegraven, om te voorkomen dat hij ging schuiven ...

Wanneer in de Bijbel wordt gesproken van een harnas, gaat het niet om een harnas dat het hele lichaam bedekt. Een harnas in de Bijbel is een borstkuras of een schubbenpantser. Israëlitische soldaten droegen over het algemeen geen harnas, maar alleen een schild om hun lichaam te beschermen. Een ...

Waarschijnlijk was de harp een veelsnarig instrument: hij had meer snaren dan een lier. De snaren waren gemaakt van de dikke darmen van schapen.

De harp behoort tot de snaarinstrumenten. De harp wordt in de Bijbel bijna altijd samen met de lier genoemd, zoals in 2 Samuel 6:5. Het Hebreeuwse woord voor harp is nevèl. Hoe zag een harp eruit? Waarschijnlijk was de harp een veelsnarig instrument: hij had meer snaren dan een lier. De snaren ...

Een helm was bedoeld om tijdens een gevecht het hoofd van een soldaat te beschermen. Soms waren er aan de helm flappen gemaakt voor de oren en de nek. Veel gewone Israëlitische soldaten droegen helemaal geen helm, maar alleen een om het hoofd gebonden doek. Materiaal van de helm Bij de Israëlieten ...