Familie & menselijk lichaam

Er is niet veel bekend over de verzorging van baby’s in de tijd van de Bijbel. Na de geboorte In Ezechiël 16:4 wordt een aantal dingen genoemd die waarschijnlijk heel gewoon waren na de geboorte van een baby: de navelstreng wordt doorgesneden, een kind wordt gewassen en met zout ingewreven en het ...

Afbeelding van een beenderkistje (ossuarium), zoals die werden gebruikt in de tijd van de tweede tempel.

Er bestonden in Israël verschillende gewoonten rond een begrafenis, die niet veel verschillen van de gebruiken van omringende volken. Rouwen Er werd om de dode gerouwd door middel van klagen, het dragen van speciale kleding, en het lopen op blote voeten. Lijkbaar De dode werd op een lijkbaar naar ...

In de tijd van de Bijbel werden de doden in principe begraven. Onbegraven blijven of gecremeerd worden werd gezien als een zware straf. Aartsvaders In de verhalen over de aartsvaders wordt een dode onder een boom begraven (Genesis 35:8; 1 Samuel 31:12-13). Als men op een vaste plek woonde, begroef ...

Zowel bij de Israëlieten als bij sommige volken rondom Israël werden mannen besneden. Besnijdenis betekent in de Bijbel het verwijderen van de voorhuid van het mannelijk geslachtsorgaan. Vrouwenbesnijdenis is onbekend. Meer informatie over besnijdenis is te vinden onder: besnijdenis in de Bijbel ...

De besnijdenis is niet alleen bekend uit de Bijbel. Ook bij volken rondom Israël werd dit gebruik toegepast. Besnijdenis bij andere volken Er waren meer volkeren in het oude Nabije Oosten die het gebruik van de besnijdenis kenden: de Ammonieten de Edomieten (tot de tweede eeuw voor Christus) de ...

In de Bijbel speelt besnijdenis een grote rol. Het werd gezien als teken van het verbond met God. Het begrip kan zowel letterlijk gebruikt worden, als figuurlijk. Besnijdenis Oude Testament De besnijdenis komt voor het eerst voor als een teken van het verbond van God met Abraham. Bij de besnijdenis ...

In de tijd van het Oude Testament kon een man niet alleen meerdere echtgenotes hebben, maar ook een of meerdere bijvrouwen. Deze bijvrouwen hadden een lagere status en waren vooral bedoeld om kinderen te baren. Ook waren deze bijvrouwen een teken van rijkdom en macht. In het Nieuwe Testament komen ...

In de Bijbel komen verschillende verhalen over blindheid voor. Er zijn ook wetten om blinden te beschermen, zoals in Leviticus 19:14. Maar blindheid werd ook gezien als een gebrek, en blinden mochten geen priester worden (Leviticus 21:18). Bescherming Blinden worden vaak in een adem genoemd met ...

Als iemand vermoord was, bestond de mogelijk voor zijn familie om wraak te nemen door de moordenaar te doden. Maar deze bloedwraak was wel gebonden aan een aantal regels.  Waarom bloedwraak? Bloedwraak was een middel om het evenwicht te herstellen dat verbroken was door moord. Als er iemand ...

Als een vrouw uitgehuwelijkt werd, moest (de familie van) de man een bruidsschat of bruidsprijs betalen. Bruidsschat als compensatie De bruidsschat was bedoeld als compensatie voor de ouders van het meisje. Zij verloren immers hun dochter als arbeidskracht. De bruidsschat kon betaald worden in geld ...

Als er besloten was tot een huwelijk, vond er een bruiloft plaats. Het was een feest dat meerdere dagen duurde. Feest Het sluiten van een huwelijk vond in twee fasen plaats. Eerst was er een moment waarop de uithuwelijking officieel bekendgemaakt werd. Dat kon al op jonge leeftijd plaatsvinden. ...

De voorstellingen van het leven na de dood in het Nieuwe Testament sluiten aan bij de ideeën uit het Oude Testament. Maar ze zijn ook beïnvloed door latere Joodse en Griekse denkbeelden over de opstanding en het laatste oordeel. Bij Paulus ligt de nadruk op de dood en opstanding van Jezus. De ...

Het dodenrijk is in het Oude Testament de plaats onder de aarde waar de gestorvenen verblijven. Terugkeer uit de onderwereld is niet mogelijk, hoewel opwekking uit de dood niet wordt uitgesloten. Bijbelse voorstellingen Het dodenrijk (Hebreeuws: sjeool) wordt in het Oude Testament ook aangeduid als ...

Echtscheiding is in de wereld van de Bijbel een legitiem gebruik. Een man kon zijn vrouw wegsturen als hij niet langer met haar getrouwd wilde zijn. Verbond voor het leven Een huwelijk werd in principe gezien als een verbond voor het leven. Daarom zijn er ook teksten in de Bijbel waar staat dat God ...

De oudste zoon kreeg een dubbel deel van de erfenis ­– dat wordt het eerstgeboorterecht genoemd. Speciale rechten en plichten De oudste zoon had speciale rechten en plichten ten opzichte van zijn familie. Hij kreeg een dubbel deel van de erfenis, zoals onder andere te lezen is in Genesis 25:30-33. ...

Zonen kregen na het overlijden van de vader zijn bezit als erfenis. De oudste zoon kreeg daarvan een dubbel deel, het eerstgeboorterecht. Mensen konden al tijdens hun leven een testament opstellen over hoe het bezit verdeeld moest worden. In de familie Meisjes kregen in principe geen erfenis, maar ...

De familie was in de tijd van de Bijbel erg belangrijk. Met familie wordt de extended family bedoeld: een vader met zijn vrouw(en), kinderen, schoondochters, kleinkinderen en slaven. Structuur Een familie kon bestaan uit 50-100 personen en meerdere generaties. Zij woonden bij elkaar in de buurt. ...

Elke stam bestond uit een aantal geslachten. Een geslacht is dus de op een na grootste eenheid binnen de samenleving van het oude Israël. De leden van een geslacht zijn (verre) familie van elkaar. Structuur Een geslacht bestond uit een aantal families. Volgens de geslachtslijsten in Numeri 26 telde ...

Een gordel was een brede band die om het middel werd gedragen. Meestal was hij gemaakt van linnen, soms van leer. De gordel kon om de tuniek of om de mantel worden gedragen. De plooien van de brede band konden gebruikt worden als een soort zak, om kleine voorwerpen in op te bergen. Gordel als ...

Als mensen overleden waren, werden ze begraven. Er bestonden verschillende soorten graven. Graven in de grond of in een rots uitgehakte ruimten kwamen het meest voor. In de grond De meeste Joden begroeven hun doden in een individueel graf dat in de grond was uitgegraven. Dat is onder andere af te ...

Afbeelding van een grafkamer in een rotsgraf, zoals die er in de tijd van het Oude Testament uitzag.

In de tijd van het Nieuwe Testament hadden vrouwen allerlei verschillende belangrijke taken. Ze waren verantwoordelijk voor het huishouden, maar ook buitenshuis konden vrouwen een rol spelen. Verschillen tussen vrouwen Waarschijnlijk waren er veel overeenkomsten tussen Joodse en niet-Joodse vrouwen ...

Vrouwen speelden een belangrijke rol in het dagelijkse leven in de tijd van het Oude Testament. Door mee te werken op het land droegen ze bij aan de voedselproductie. Ook waren zij verantwoordelijk voor de opvoeding van jonge kinderen. En sommige vrouwen bekwaamden zich in de geneeskunst of als ...

In de tijd van de Bijbel droegen zowel mannen als vrouwen een doek om het hoofd als hoofdbedekking. Mannen Mannen hielden in de tijd van het Oude Testament vooral hun hoofd bedekt als bescherming tegen de zon. Meestal wikkelden ze een doek als een soort tulband om het hoofd. In de tijd van Nieuwe ...

Huidvraat is een verzamelterm voor allerlei huidziektes en eczeemachtige aandoeningen. Eenzelfde soort uitslag kan voorkomen bij objecten. Naar de priester Als iemand uitslag had, moest hij zich laten zien aan de priester. Als de priester vaststelde dat het om een ernstige huidziekte ging, moest ...

Er staan weinig wetten over het huwelijk beschreven in de Bijbel. Maar het huwelijk speelt wel een grote rol in verhalen in het Oude Testament en in verhalen in het Nieuwe Testament. De meeste culturen van het Oude Nabije Oosten gingen uit van een monogaam huwelijk. Wel bestonden er bijvrouwen. ...

In het Nieuwe Testament is het huwelijk net als in het Oude Testament patriarchaal (via de man) van aard: de man trouwt, de vrouw wordt getrouwd. Gemiddelde leeftijd Wat in de tijd van het Nieuwe Testament de gemiddelde leeftijd was om te trouwen, is niet bekend. Waarschijnlijk zal het ongeveer zo ...

In de tijd van de Bijbel was het belangrijk om kinderen te krijgen. Kinderloosheid werd dan ook als groot probleem ervaren. Anders dan tegenwoordig vaak het geval is, waren kinderen ook praktisch nodig. Geschenk van God Kinderen werden gezien als geschenk van God (Psalm 127:3). Kinderen zorgden ...

In de tijd van de Bijbel droegen mannen, vrouwen en kinderen dezelfde soort kledingstukken: een onderkleed of tuniek een bovenkleed of mantel een gordel om de tuniek, en soms ook een gordel om de mantel hoofdbedekking sandalen Vrouwen droegen meestal een lange tuniek, met halflange of lange mouwen. ...

Afbeelding van een gewone man en zijn kleding uit de tijd van het Oude Testament.

Afbeelding van een gewone vrouw en haar kleding in de tijd van het Oude Testament.

Afbeelding van een rijke vrouw en haar kleding uit de tijd van het Oude Testament.

Een lendendoek was een brede stoffen band die om de heupen werd gedragen, meestal onder de tuniek. Arbeiders en slaven droegen bij het werk vaak alleen een lendendoek.

Het losserschap is een bekend gebruik in het Oude Testament. Het was bedoeld om ervoor te zorgen dat mensen en bezittingen (zoals een akker) binnen de eigen familie bleven. Vrijkopen door familie Als iemand zich als slaaf moest verkopen om aan zijn schulden te voldoen, kon hij door een familielid ...

De Hebreeuwse woorden betoela en almah, die vaak met ‘maagd’ of 'jonge vrouw' vertaald worden, hebben een vrij algemene betekenis. Ze verwijzen naar een jonge en meestal ongetrouwde vrouw. Het kan gaan om een vrouw die nog nooit met een man geslapen heeft. Huwelijk Maagdelijkheid was geen ...

Huidverzorging was in het Oude Nabije Oosten, met zijn hete, droge klimaat, in een ver ontwikkeld stadium, en bijna net zo gewoon als nu. Vrouwen smeerden zichzelf in met geurige zalfjes om hun huid te beschermen tegen uitdroging. Ook maakten ze hun gezicht op met felle kleuren, gebruikten parfum ...

Afbeelding van een man in lendendoek. Een lendendoek was een brede stoffen band die om de heupen werd gedragen, meestal onder de tuniek.

Afbeelding van een man in onderkleding die werd gedragen in de tijd van het Nieuwe Testament.

Een mantel of bovenkleed werd over de tuniek heen gedragen. Zowel mannen als vrouwen droegen een bovenkleed. De mantel was meestal gemaakt van zwaardere stof dan de tuniek. Hij werd om het middel bijeengehouden met een gordel van stof of leer. Mensen droegen niet altijd een mantel. Bij lichamelijk ...

Medische instrumenten zoals gebruikt in de oudheid.

Een naam heeft in het Oude en Nieuwe Testament vaak een betekenis. In veel verhalen is het de moeder die bij de geboorte een naam uitkiest voor haar kind. Een bijzondere betekenis Iemands naam heeft vaak iets te maken met omstandigheden bij de geboorte of bevat een verwijzing naar iets uit het ...

Overspel was een ernstig misdrijf in de wereld van de Bijbel. Het werd bestraft met de doodstraf, iets dat ook bij de omliggende volken gebeurde. Overspel in het Oude Testament Een vrouw mocht geen gemeenschap hebben met iemand anders dan haar eigen echtgenoot. Het maakte niet uit of de ander een ...

In Israël werden mensen in rotsgraven begraven vanaf de eerste tempelperiode (ongeveer de achtste eeuw voor Christus tot 586 voor Christus) tot het einde van de tweede tempelperiode (eerste eeuw voor Christus en 70 na Christus). Eerste tempelperiode Langs drie wanden van de grafkamers waren banken ...