Wat deed Melito van Sardes?
In het Nieuwe Testament worden de boeken van het Oude Testament aangeduid als ‘de Schrift’, ‘de Schriften’, of ‘de Wet en de Profeten’. In de tweede eeuw na Christus wordt een nieuwe term geïntroduceerd: ‘de boeken van de oude ordening’. De eerste keer dat deze aanduiding gebruikt wordt, is in ongeveer 170 na Christus. Melito van Sardes schrijft dan in een brief over ‘de oude boeken’ van het geloof. De boeken die hij noemt, zijn grotendeels dezelfde als de boeken van de Hebreeuwse Bijbel.
‘Melito aan Onesimus, zijn broeder, gegroet.
In uw ijver voor de leer hebt u dikwijls gevraagd om geselecteerde passages uit de Wet en de Profeten die betrekking hebben op de Redder en ons hele geloof. Ook wilde u nauwkeurige kennis vergaren over het aantal en de volgorde van de oude boeken. … Ik ben naar het Oosten gegaan, en toen ik gekomen was op de plaats waar alles verkondigd is en gebeurd is, heb ik nauwkeurige informatie gekregen over de boeken van de oude ordening, en die stuur ik u hierbij. De namen ervan zijn: de vijf boeken van Mozes, Genesis, Exodus, Numeri, Leviticus, Deuteronomium; Jozua, zoon van Nun; Rechters; Ruth; Koningen (vier boeken); Kronieken (twee boeken); Psalmen van David; Spreuken en Wijsheid van Salomo; Prediker; Hooglied; Job; Profeten: Jesaja, Jeremia, de twaalf (kleine profeten) in één boek; Daniël, Ezechiël, Ezra.’
Een nieuwe regeling
Het is opvallend dat Melito voor deze heilige boeken zowel de traditionele aanduiding ‘de Wet en de Profeten’ gebruikt als een nieuwe aanduiding: ‘de boeken van de oude ordening’ (oftewel: het oude verbond). De christenen zagen zichzelf als de mensen van een nieuwe ordening, een nieuw verbond met God. Ze beschouwden het jodendom als de oude regeling, het oude verbond.
Melito, die een christen was, rekende zichzelf tot de nieuwe regeling. De joodse Bijbel bevat volgens Melito voorspellingen over Jezus. Het is volgens hem een verzameling gezaghebbende boeken, die door God geopenbaard zijn.
Boeken op de lijst van Melito
De lijst boeken die Melito noemt, komt goed overeen met de latere Hebreeuwse, joodse Bijbel. Met ‘Koningen (vier boeken)’ bedoelt hij 1 en 2 Samuel