Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap

Inleiding Zacharia (NBV)

Het boek Zacharia is het elfde boek van het Twaalfprofetenboek.

Titel van het boek

Het boek Zacharia is genoemd naar een profeet met dezelfde naam. Volgens de datering in het opschrift trad hij op in Jeruzalem van 520 tot 518 voor Christus. In die tijd hadden de Perzen de macht van de Babyloniërs overgenomen. Een deel van de Judese ballingen was uit Babylonië teruggekeerd. Waarschijnlijk was Zacharia, afkomstig uit een priesterlijke familie, een van hen.
Zacharia zette zich samen met zijn tijdgenoot Haggai in voor de herbouw van de tempel in Jeruzalem. Zacharia wordt ook genoemd in Ezra 5:1 en Ezra 6:14).

Inhoud

Het boek Zacharia gaat over Gods woede die gaat plaatsmaken voor een nieuwe tijd. God zal zich weer bekommeren om zijn volk. Jeruzalem en Juda zullen weer hersteld worden. Juda wordt weer het volk van God, en de vijandige buurvolken zullen onderworpen worden. Jeruzalem en de herbouwde tempel spelen een centrale rol.

Datering

Het boek Zacharia bevat materiaal uit verschillende eeuwen. Het oudste materiaal dateert uit de late zesde of vijfde eeuw voor Christus.
Het boek als geheel is pas op een laat moment tot stand gekomen, waarschijnlijk in de derde of tweede eeuw voor Christus.

Thema

Het hoofdthema van Zacharia is het grote belang van de herbouwde tempel. Het vernieuwde Jeruzalem is immers de stad van Gods heerschappij, het hart van een paradijselijke wereld, een plek van vrede voor alle volken.

Zacharia is in te delen in twee delen: Zacharia 1-8 en Zacharia 9-14. Het eerste deel bevat visioenen en profetieën met een verhalend kader. De formule ‘spreekt/zegt de HEER (van de hemelse machten)’ wordt herhaaldelijk gebruikt. Zo zet de profeet zijn uitspraken kracht bij.

Het centrale thema in de de hoofdstukken 1-8 is de trouw van God aan zijn volk. Het volk is teleurgesteld na het einde van de ballingschap. Want het echte herstel blijft uit, zelfs nu met de herbouw van de tempel is begonnen.
In de profetieën van Zacharia roept God de hoorders op tot inkeer te komen en te blijven vertrouwen. Hij bemoedigt het volk en belooft een periode van voorspoed.

Indeling

Zacharia 1-8 bestaat uit drie delen, die elk beginnen met een datering:

  • Zacharia 1:1-6: oktober/november 520 voor Christus. De lezers worden opgeroepen om terug te keren naar God. De strekking van dit deel komt overeen met de inhoud van het laatste deel. De profeet verzekert het volk dat God naar hen zal omzien en vreugde en geluk zal brengen.
  • Zacharia 1:7-6:15: 15 februari 519 voor Christus. Acht visioenen, getoond en verklaard door een engel.
  • Zacharia 7:1-8:23: 7 december 518 voor Christus. Een terugblik op het verleden en een bemoediging voor de toekomst. Tegelijk een oproep om door te gaan met de herbouw van de tempel en om rechtvaardig te handelen.

Acht visioenen

De acht nachtelijke visioenen in Zacharia 1:7-6:15 gaan over de trouw van God en zijn grote inzet voor zijn volk. De mensen zijn na het einde van de ballingschap teleurgesteld. Het echte herstel blijft uit, zelfs nu de herbouw van de tempel is begonnen.
De profeet stelt hun een geheel nieuwe toekomst in het vooruitzicht. De wereldmachten zullen overwonnen zijn en onderworpen zijn aan Israël.
Velen zullen naar Jeruzalem trekken om daar God te dienen. In die heilstijd zal de berg Sion als woonplaats van God het middelpunt van de wereld zijn. De hogepriester en de koning zullen daar samen regeren. Vanuit alle windstreken zullen er mensen toestromen om bij de herbouw van de tempel van Jeruzalem te helpen.

Het tweede deel heeft een ander karakter dan het eerste. Het bestaat uit een reeks profetieën zonder verhalend kader. De naam van de profeet wordt nergens genoemd in de hoofdstukken 9-14. Ook de herbouw van de tempel of andere historische gegevens komen niet ter sprake. Het centrale thema is komst van een tijd van geluk en voorspoed aan het einde van de geschiedenis.

Indeling

In Zacharia 9-14 zijn twee delen te onderscheiden, elk voorzien van een opschrift.

  • Zacharia 9-11 bevat een reeks profetieën over een glorieuze eindtijd voor Juda als het volk van God. Verschillende thema’s zijn aan elkaar geschakeld door vier korte poëtische passages. God is in deze hoofdstukken strijder, koning van de wereld, en herder van zijn volk.
    De leiders van het volk zijn vertegenwoordigers van God. Ze worden aangespoord om goede herders te zijn. Ze krijgen zelfs messiaanse trekjes toegedicht. Aan de andere kant wordt in een herdersallegorie (Zacharia 11:4-17) felle kritiek geuit op slechte leiders.
  • Zacharia 12-14 bevat een reeks orakels over de eindtijd. De heiligheid van Jeruzalem en de herbouwde tempel staan centraal. Deze teksten hebben apocalyptische trekken. Ze gaan niet meer over de vernieuwing van de bevolking van Jeruzalem, maar over Gods heerschappij over de hele wereld regeren. Die begint met dramatische veranderingen in de natuur en in de geschiedenis van de volken.

Haggai

Mogelijk is het boek Haggai oorspronkelijk bedoeld als één compositie met Zacharia 1-8. De teksten hebben veel overeenkomsten en zouden goed hebben kunnen functioneren als één literair geheel.
De dateringen van Zacharia sluiten goed aan bij die van het boek van de profeet Haggai.

Gerelateerde Bijbelgedeelten

Zacharia 1 Ezra 5.1 Ezra 6.14
Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschapv.4.17.7
Volg ons