Nehemia: bijbelboek

Het boek Nehemia beschrijft de herbouw van de muren van Jeruzalem. Na de verwoesting van Jeruzalem door de legers van Nebukadnessar in 586 voor Christus liggen de muren en een groot deel van de stad nog altijd in puin. De herstelwerkzaamheden onder leiding van Nehemia gebeuren bijna 150 jaar later.

Titel van het boek

Het boek ontleent zijn naam aan Nehemia, die rond 445 voor Christus door de Perzische koning Artaxerxes I als landvoogd van Juda wordt aangesteld. Onder zijn leiding komt de herbouw van Jeruzalems muur tot stand.

Ezra en Nehemia

Oorspronkelijk vormden Ezra en Nehemia samen één boek. In de christelijke traditie worden ze sinds de kerkvader Origenes (derde eeuw na Christus) beschouwd als twee afzonderlijke boeken. Mogelijk behoorden de boeken samen met 1 Kronieken en 2 Kronieken tot één groot geschiedwerk van één en dezelfde schrijver.

Thema’s

Het boek bevat een drietal belangrijke thema’s:

• De herbouw van de muren en poorten van Jeruzalem. De voortzetting van het verhaal van Ezra is te danken aan het moedige optreden van Nehemia, een belangrijke Joodse bestuurder in dienst van de Perzische koning.
• Het luisteren naar de wet van Mozes, en het belijden van gemaakte fouten.
• Het bewaren van de eigen bijzondere identiteit van de Judese gemeenschap. Bij de herbouw van Jeruzalem ondervinden de Judeeërs tegenstand of krijgen ze juist steun aangeboden van anderen (zie Nehemia 2:19 en Nehemia 6:1-19). Daarbij speelt steeds de identiteitskwestie een rol. Het behoud van identiteit is ook de reden van Nehemia’s optreden tegen bepaalde misstanden, zoals genoemd in Ezra 9-10 en Nehemia 13.

Kenmerken

Het boek Nehemia bevat verschillende soorten teksten. Er zijn onder andere verhalende gedeelten, lijsten met namen en geslachtsregisters. Daarnaast is een groot gedeelte in de eerste persoon geschreven: Nehemia 1-7 en Nehemia 11-13.

Plaats in de Bijbel

In veel bijbeluitgaven staan Ezra en Nehemia na 2 Kronieken. Ze worden dan vanwege hun inhoud tot de historische boeken gerekend.
In de Hebreeuwse Bijbel, de Tanach wordt Ezra met Nehemia tot de Geschriften (Ketoeviem) gerekend, en het is dan het laatste boek.