Uw naam worde geheiligd - 3/10

De meesten van ons zijn het niet gewend om God bij zijn naam te noemen. We gebruiken woorden die te maken hebben met Gods grootheid (denk aan Eeuwige, Koning) of met onze relatie tot God (bijvoorbeeld Heer of Vader). Hierin verschillen we van de oude Israëlieten, die God wel met een naam aanspraken. En ze kenden kracht toe aan het uitspreken van de naam; ze geloofden dat God iets doet als je zijn naam noemt. Ergens in de geschiedenis, nog voor de tijd van Jezus, hielden Joden ermee op om Gods naam uit te spreken, uit eerbied.
Het is niet helemaal zeker hoe de naam van de God van Israel klonk. Wel vermoeden veel uitleggers dat de naam iets te maken heeft met het Hebreeuwse werkwoord ‘zijn’. Gods naam betekent dus volgens de Bijbelschrijvers iets als ‘Hij is (er)’ of ‘Hij zal (er) zijn’. Gods naam geeft heel kernachtig aan wie Hij wil zijn voor ons mensen. Het is goed dat we de Joodse traditie respecteren en de naam niet uitspreken, maar het is belangrijk dat we wel weten dat God een naam heeft, en wat zijn naam betekent.

Het Onzevader gaat over meer dan ‘gewoon’ vloeken – dat is duidelijk. Maar het ‘heiligen van Gods naam’ brengt ons wel bij het gebruik van Gods naam, en de rol die we God geven in ons leven.

Het Griekse woord voor ‘heiligen’ (hagiazô) en ook het Hebreeuwse werkwoord (qadash) hebben iets te maken met het apart zetten van dingen. Je heiligt iets als je het op een bijzondere manier behandelt, met bijzondere eer. Gods naam is een bijzondere (heilige) naam: ‘Hij zal er zijn’. En het is een naam die bijzondere kracht in zich bergt. Hij is er ook daadwerkelijk, en luistert naar ons mensen.

De bede ‘uw naam worde geheiligd’ brengt ons bij de vraag hoe wij naar God kijken en hoe we met Hem omgaan. Zijn naam JHWH, die we niet uitspreken, houdt een belofte in: Ik zal er zijn voor jullie. De Bijbel laat zien dat je niet lichtzinnig met Gods naam mag omgaan, de naam is een krachtige belofte. Het Onzevader brengt met deze bede teksten uit het Oude Testament in herinnering, waar Gods naam niet wordt geheiligd, door zijn eigen mensen en ook door de omgeving. Gods eigen ingrijpen is nodig om daar verandering in aan te brengen.

Gaat het in de bede om het nu – geven wij God in ons leven de eer die Hem toekomt? Niet vloeken is een begin, maar Gods naam goed gebruiken gaat verder dan dat! Gaat het om een toekomst waarin alles goed zal zijn en iedereen God erkent? Leven wij daar echt naartoe, en laten we in ons eigen leven al iets zien van die nieuwe toekomst? Niemand weet welke uitleg de beste is. Misschien is het wel goed om beide kanten mee te nemen. Zonder Gods hulp zal het moeilijk zijn Hem de eer te geven die bij Hem past. Maar een geloof zonder perspectief op een wereld waarin het goed zal zijn – een wereld waarin iedereen ziet wie God is en hoe Hij wil dat wij leven, dat is een geloof zonder hoop.

Met welke naam spreek jij God graag aan? En waar denk je aan bij het ‘heiligen’ van Gods naam? Hoe heilig jij Gods naam in deze tijd?