Kind en Bijbel: zo ontdek je de Bijbeltekst samen
Hoe breng je de Bijbel dicht bij het leven van een kind? Het is een vraag die bij veel ouders leeft. Het NBG helpt ouders de Bijbel met hun kinderen te ontdekken door uitgaven als de SamenleesBijbel en Bijbelblad Alef. Lees het interview met een van de samenstellers van de SamenleesBijbel, pedagoog en theoloog Maartien Hutter en bestel
Dit interview is eerder gepubliceerd op geloofinhetgezin.nl. Tekst: Margreet van den Berg- van Brenk
Maartien Hutter van het Nederlands Bijbelgenootschap begon samen met vele anderen in 2011 aan een megaproject dat SamenleesBijbel heet. Het zware resultaat ligt vanaf 2015 in de winkel. Maar Maartiens missie was toen niet voltooid. Voor het Bijbelblad Alef blijft de theoloog en pedagoog zich inzetten om de Bijbel en het kind bij elkaar te brengen. Tijd voor een paar vragen aan haar.
Welk Bijbelboek spreekt jou het meest aan?
“Ik houd erg van de Psalmen. Daar zit heel veel van het leven in, de dieptes en de hoogten.”
De SamenleesBijbel is nu al een poosje op de markt. Gebruik je hem zelf ook?
“Ja, ik gebruik hem vaak. Wanneer ik voor kinderen of volwassenen iets voorbereid rond de Bijbel, kijk ik altijd even in de SamenleesBijbel voor inspiratie. Zo kom ik gauw bij een open en creatieve insteek bij een Bijbeltekst.”
Het is een megaproject geweest om de SamenleesBijbel op de markt te brengen. Kun je een inschatting geven van de tijd?
“Het is inderdaad een groot werk geweest om de SamenleesBijbel te maken. Sinds 2011 hebben we eraan gewerkt. Het Nederlands Bijbelgenootschap maakte toen ook de Bijbel in Gewone Taal. Deze vertaling kun je goed met kinderen lezen, en hierbij heeft het NBG de SamenleesBijbel bedacht en gemaakt.
De SamenleesBijbel is de complete Bijbel in Gewone Taal, aangevuld met gespreksvragen, weetjes, doe-opdrachten, illustraties, themapagina’s en liedjes voor kinderen van 8 tot en met 12 jaar. In drie routes door de Bijbel heen ontdekken zij bekende en onbekende verhalen en teksten uit de Bijbel.
JOP, Jeugdorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland, en Uitgeverij Royal Jongbloed hebben aan de SamenleesBijbel meegewerkt. En we vroegen ouders en een panel van godsdienstpedagogen om hun mening. Toen alles eind 2013 helemaal af was, heeft het NBG in 2014 nog een intensieve eindredactie gedaan. In september 2015 verscheen de SamenleesBijbel.”
Wat was en is jouw rol hierin?
“We werkten met een team van pedagogen, theologen en Bijbelwetenschappers. Vanuit mijn achtergrond – ik ben theoloog en pedagoog – heb ik meegedacht over en meegeschreven aan de SamenleesBijbel. Bij het schrijven van het materiaal ging het om het kiezen van Bijbelverhalen en het bedenken van weetjes, vragen en doe-opdrachten. Ook bedacht en schreef ik themapagina’s. Daarnaast was ik intensief betrokken bij de eindredactie van het geheel.
Vanuit de godsdienstpedagogiek lette ik erop dat we dicht bij de recente stroming van de kindertheologie bleven: echt samen met kinderen ontdekken wat een Bijbeltekst betekent. Het is daarbij heel belangrijk dat het materiaal open is en dat we kinderen serieus nemen: we geven geen antwoorden, maar we doen wel handreikingen en stellen vragen. Zo kunnen kinderen zelf met de Bijbeltekst in gesprek komen. En ik lette er ook op of we goed rekening hielden met de verschillende leervoorkeuren van kinderen. Het ene kind leest nu eenmaal graag, maar de ander beleeft meer aan een puzzel of aan muziek. Door te lezen, praten en op allerlei manieren te doen, ontdekken kinderen meer over de wereld van de Bijbel én wat de Bijbel hen te zeggen heeft. Bovendien beleven ze er zo ook meer plezier aan. Je kunt het ook zo samenvatten: ik heb er steeds op gelet of we zowel de Bijbel als het kind centraal stelden.
Ik heb met veel plezier en liefde aan deze Bijbel gewerkt. En gelukkig is dat nog niet voorbij. Er komen soms vragen binnen, ik schrijf er blogs over of doe een interview, geef workshops. Ook heb ik meegewerkt aan publicaties om mensen met de SamenleesBijbel bekend te maken, zoals een folder met tips voor het gebruik op school.
De nieuwe generatie blijft sowieso belangrijk voor het NBG. Ook via andere uitgaven en bijvoorbeeld ons kinderblad Alef blijven we de Bijbel dicht bij kinderen brengen.”
Waarom wil je ouders met hun kind(eren) aan het Bijbellezen krijgen?
“We krijgen vragen van ouders hoe zij het Bijbellezen met hun kinderen kunnen aanpakken. Veel ouders willen graag samen Bijbellezen, maar vinden het ook lastig: welke verhalen zijn geschikt, hoe kun je over de verhalen doorpraten enzovoort. De SamenleesBijbel helpt kinderen en hun ouders om de Bijbel te lezen, erover in gesprek te gaan en samen een fijn moment rond de Bijbel te beleven.
Ik hoop dat kinderen met veel plezier in de Bijbel zullen lezen en ermee aan de slag gaan. Dat ze de wereld van de Bijbel beter leren kennen. En dat ze ontdekken dat de Bijbel hen ook in hun eigen leven veel te vertellen heeft.”
Welke reacties krijg je van ouders?
“We krijgen positieve reacties van ouders! Zij sturen ons bijvoorbeeld een foto van het resultaat van een opdracht uit de SamenleesBijbel, of een filmpje van hun kinderen die zingen en dansen bij een van de liedjes. We horen dat er waardevolle momenten rond de Bijbel in het gezin ontstaan, en dat er ook echt een gesprek op gang komt door de vragen of door een doe-opdracht.
Een voorbeeld is de opdracht die aan het begin van het Johannes evangelie staat. Kinderen maken het eerst zo donker mogelijk in de kamer en ervaren even hoe dat is. Dan steken ze één kaars aan, en ervaren het verschil. Daarna lezen ze de Bijbeltekst over Gods Zoon die naar de wereld komt en het ware licht is dat schijnt voor alle mensen. We horen terug dat kinderen ook later nog over de opdracht nadenken of praten. Ze ervaren zo echt iets bij dit Bijbelverhaal, en het blijft hen bij.
Een vader schreef ons: “De SamenleesBijbel maakt het makkelijk en leuk om elke avond een stukje te lezen en het gesprek aan te gaan over de Bijbel. Onze dochters vinden het heel leuk om te lezen over wat minder bekende Bijbelverhalen. De verhalen over Noach, Mozes en Abraham horen ze al vaak op school en in de kerk. Ze zijn nu helemaal fan van Spreuken!”
Wat maakt de SamenleesBijbel uniek in z’n soort?
“Het is bijzonder dat de hele Bijbel erin staat: van Genesis tot Openbaring. Ook is de SamenleesBijbel een echte vertaling, en dus geen hervertelling. Het extra materiaal is open en neutraal geformuleerd, zodat de Bijbeltekst zelf kan spreken. Het is ook uniek dat kinderen zelf of samen met hun ouders en broers en zussen in drie routes (die steeds iets uitdagender zijn) door de Bijbel heen gaan. Daarbij komen ze natuurlijk de bekende verhalen tegen, maar ook voor kinderen onbekendere teksten zoals Psalmen of delen uit de brieven in het Nieuwe Testament. Al het materiaal is zo ontwikkeld dat steeds én de Bijbel én het kind centraal staan.”
Zomeractie
Wil jij kennismaken met de SamenleesBijbel & Bijbelblad Alef? Bestel hier