De Bijbel – nóg belangrijker dan de Ikeagids?

Stem op het belangrijkste boek!
2016 is het Jaar van het Boek. Een onderdeel daarvan is de Verkiezing van het Belangrijkste Boek. Op dit moment staat de Nieuwe Bijbelvertaling op nummer 1.

Stem ook op jouw belangrijkste boek!

Is de Bijbel het belangrijkste boek van Nederland? Niet als je kijkt naar oplage en verspreiding. Dan wint namelijk de Ikeagids. Het was pas nog in het nieuws: ‘Ikeagids streeft Bijbel voorbij’. Toch gaat de Bijbel aan kop in de verkiezing van het Belangrijkste Boek. Wie weet gaat de Bijbel zelfs winnen….!?

Wacht nog even met juichen, er is werk te doen. Want er zijn heel wat mensen die een keuze voor de Bijbel onbegrijpelijk vinden. Die het een raar, achterhaald en zelfs afschuwelijk boek vinden. Kunnen wij uitleggen waarom de Bijbel zo’n belangrijk boek is?

In een debat – op tv of bij de borrel – gaat het vaak zo: Iemand zegt dat de Bijbel voor hem of haar belangrijk is en noemt als voorbeeld een inspirerende tekst. ‘Heb je vijanden lief’. Meteen reageert dan een ander met: ‘Die Bijbel staat juist vol geweldsteksten. Kijk maar eens in het Oude Testament. En zelfs Jezus zegt: “Ik kom geen vrede brengen, maar het zwaard”.’ En dat was dan weer het gesprek over de Bijbel.

Natuurlijk, het is verleidelijk om de Bijbel zo te gebruiken. Het is immers een rijke verzameling boeken. Je vindt altijd wel wat. Maar het doet me denken aan de Bijbel als Ikeagids: op elke bladzij een product, kies maar wat van je gading is. Draait het om liefde? Een tekst is snel gevonden. Bewijzen dat gelovigen sukkels of onmensen zijn? Blader wat en sla ze om de oren.

Maar het punt is: wie de Bijbel werkelijk belangrijk vindt, leest anders. Die zoekt geen snelle toepassingen. Die is er niet mee bezig om zijn gelijk te halen. Want daar gaat het niet om.

Waar gaat het dan wel om? Dit is wat lezers zelf zeggen: ‘Ik zoek troost’, ‘ik hoop wijsheid te vinden’, ‘ik wil mezelf voor blijven houden dat er meer is in het leven dan geld en succes’, ‘ik wil alle beslommeringen even loslaten en bezig zijn met wat er echt toe doet’, ‘ik lees om Gods stem te horen’.

Hoe verschillend dit ook klinkt, je kunt het in één zin samenvatten: ‘Ik lees omdat de Bijbel weerspiegelt wat voor mij belangrijk is’. Mensen herkennen hun diepste waarden in de Bijbel. Ze spiegelen zich eraan, voelen zich erdoor gesterkt, getroost en veranderd. Tegenover de stortvloed van vluchtigheden en de waan van de dag, is de Bijbel voor veel mensen een ijkpunt voor rust, reflectie en gevoel voor wat echt belangrijk is.

De Bijbel is rijk aan diversiteit, minstens zo rijk als de Ikeagids. Maar dát is nog niet wat de Bijbel tot zo’n belangrijk boek maakt. Veel lezers ervaren het als een boek dat dicht bij het leven staat. Het leven in al zijn schoonheid en gruwelijkheid. Het gaat over goed en kwaad, over het leven zoals het bedoeld is, over duizend keer jammerlijk falen en over je bestemming als mens. Geen efficiënt quick-fix opbergsysteem voor je leven, maar een zoektocht naar zin en betekenis.

Er zit ook geen voorgeschreven handleiding bij. Lezers die de Bijbel hun belangrijkste boek noemen, hebben heel verschillende ideeën over God of over waarheid. Maar er is iets dat hen al tweeduizend jaar verbindt: ze ervaren dat de Bijbel een boek is dat volledige betrokkenheid vraagt van de lezer. Met je verstand, je gevoel, en heel je menszijn. Een boek dat zo veel van zijn lezers vraagt, dát is een belangrijk boek.