De Bijbel: een rode draad van hoop

Door Elise Brouwer (1986), docent en auteur van Woestijnregen en De lessen van Job – lijden 

‘Ik hoop het!’ Als je deze zin hoort, weet je dat iemand iets graag wil. Je hoopt bijvoorbeeld op een gunstige uitslag van een medisch onderzoek. Of je hoopt op voorspoed in je leven. Het woordenboek geeft als een van de betekenissen van het woord ‘hoop’: een zekere mate van verwachting. Dat klinkt toch ook onzeker. Het zou ook wel eens niet goed kunnen aflopen of niet zo lopen als je had verwacht. En ook al sta je ontzettend positief in het leven: de realiteit is dat dingen soms gewoon tegenvallen.

In de Bijbel heeft het begrip ‘hoop’ een andere betekenis dan die wij er tegenwoordig aan geven. Het is niet het onzekere ‘ik hoop maar dat het goed komt’. Het is een zeker weten. Een goede afloop, hoe dan ook. De Bijbel staat vol met voorbeelden van hoopvolle mensen. Vaak bevinden ze zich in ellendige omstandigheden.
In Psalm 42 en 43 is volgens het opschrift David aan het woord. David hoopt op God. En het is niet zomaar hopen, zo van: ik hoop maar dat Hij zal helpen. De hoop van David is een weten, een diepe overtuiging dat God een reddende God is. David spreekt tot zichzelf:

Wat ben je bedroefd, mijn ziel,
en onrustig in mij.
Vestig je hoop op God,
eens zal ik Hem weer loven,
mijn God, die mij ziet en redt.
Psalm 42:6

David kiest ervoor om niet te luisteren naar zijn onrustige hart, maar om het toe te spreken: ‘Vestig je hoop op de Heer!’ Door zo tot zijn eigen hart te spreken, stelt David zichzelf gerust. Hij zegt als het ware tegen zichzelf: ‘Ook al ervaar je God nu niet, je mag je hoop op Hem vestigen, want Hij ziet je en zal uitkomst geven!’

Waar is Davids hoop eigenlijk op gebaseerd? Wie de Bijbel leest, ziet dat er een rode draad van hoop doorheen loopt. Als het misloopt bij Adam en Eva, belooft God al dat het kwaad eens overwonnen zal worden (Genesis 15). God belooft David dat hij opgevolgd zal worden door zijn zoon en dat zijn koningschap een eeuwig koningschap zal zijn (2 Samuel 7:16). Vervolgens zijn er over deze eeuwige Koning talloze profetieën te vinden in het hele Oude Testament.
In Psalm 22 schrijft David op een indringende manier over zijn eigen lijden en het gevoel verlaten te zijn door God:

Mijn God, mijn God,
waarom hebt U mij verlaten?
U blijft weg en redt mij niet,
ook al schreeuw ik het uit.
Psalm 22: 2

Exact deze woorden citeert Jezus als Hij aan het kruis hangt. Maar waar is nu de hoop? Hoe verder je leest in Psalm 22, hoe duidelijker het wordt: er is lijden en nood, maar die hebben niet het laatste woord:

Want het koningschap is aan de HEER,
Hij heerst over de volken.
Psalm 22:29

Verderop in het Oude Testament lezen we profetieën over dit koningschap en meer specifiek over de Koning met een hoofdletter (al heeft het Hebreeuws geen hoofdletters).

‘Er zal een bijzonder kind geboren worden, een telg uit de stronk van Isaï.’
Davids vader; Jesaja 11: 1

en

‘Hij zal heten: ‘Wonderbare raadsman, Sterke God, Eeuwige vader, Vredevorst’
Jesaja 9:5b

In mijn eigen leven heb ik veel aan het refrein in de Psalmen 42 en 43 gehad. In een zware, donkere periode van depressie leunde ik als het ware op deze woorden. Het lukte me nauwelijks nog om te bidden, laat staan om te aanbidden. Wat een verademing om dan te kunnen zeggen: ‘Eens zal ik Hem weer loven.’ Het lukt nu niet, maar het gaat weer komen. Waarom? Omdat Hij mij ziet en redt. Van Hem mag ik alles verwachten. Het lezen en herlezen van de woorden van Psalm 42 en 43 veranderde niet mijn omstandigheden. De depressie hield jarenlang aan. Ook Davids moeilijke omstandigheden veranderden vaak niet. Meestal geeft God iets anders als omstandigheden beroerd zijn: zijn troost in het lijden en het vermogen om in de nood staande te blijven. Hoop te houden omdat Hij alles in zijn hand heeft. Zo is er hoop onder alle omstandigheden. Maar het mooiste moet nog komen: eens zal bewaarheid worden waar wij op hopen. Dan komt Jezus Christus terug om zijn koningschap voor eeuwig te vestigen en zal hoop niet meer nodig zijn omdat alles vervuld is wat is beloofd. Wat een hoopvolle gedachte!

Meer lezen over hoop in de Bijbel? Klik hier