Bijbelgenootschappen en vertaaltheorieën

Lourens de Vries, "Bijbelgenootschappen en vertaaltheorieën:de Wereldbond van Bijbelgenootschappen na Nida", in: Met Andere Woorden 25 (4), Haarlem 2006.

Deze zomer hielden de United Bible Societies (UBS), de internationale koepelorganisatie van bijbelgenootschappen, de driejaarlijkse conferentie van vertaalconsulenten in Mombasa, Kenia. Een belangrijk thema op deze conferentie was de plaats van een bepaalde (bijbel)vertaaltheorie, de zogenaamde Frames-theorie, in het werk van de UBS, speciaal in het vertaalonderwijs dat de UBS wereldwijd aanbiedt aan bijbelvertalers in workshops, seminars en conferenties. De naam Frames is afgeleid van het boek Bible Translation. Frames of Reference, verschenen in 2003. Dit boek is een bundel van 6 artikelen, geredigeerd door Timothy Wilt. Zowel de redacteur als de auteurs van de artikelen zijn vertaalconsulenten van de UBS. De UBS en de nationale bijbelgenootschappen zijn de belangrijkste institutionele spelers op het veld van het bijbelvertalen.
Binnen dit institutionele kader domineerde tot het einde van de vorige eeuw de vertaaltheorie van Eugene Nida, de theorie van de dynamische equivalentie (na 1986 in licht aangepaste vorm onder de naam functionele equivalentie). Met het verschijnen van de Frames-bundel werd in UBS-kringen definitief en respectvol afscheid genomen van Nida’s gedachtegoed. In dit artikel schets ik de discussie over de rol van het Frames-model op de conferentie in Mombasa tegen de achtergrond van het afscheid van Nida’s benadering van het bijbelvertalen.