Klaagliederen in de Bijbel

Ken je het woord jeremiëren? Hier wordt flink klagen mee bedoeld. Misschien lopen we zelf ook wel eens te jeremiëren. Soms zit alles in het leven enorm tegen. Dan lijkt steen en been klagen het enige te zijn wat we nog kunnen of willen. Of het lucht gewoon erg op. Het woord jeremiëren verwijst naar de profeet Jeremia. Het bijzondere is dat het klagen bij Jeremia in de vorm van zingen gaat. In de Bijbel hebben niet alleen jubelliederen een plaats, ook ellende wordt op muziek gezet. Jeremia roept de vrouwen en dochters van Jeruzalem op een klaaglied te zingen (Jeremia 9:19), zoals ze ook zouden doen als iemand uit hun kring overleden was.

Het boek Klaagliederen is toegeschreven aan de profeet Jeremia. Het is een klaagzang, een rouwklacht over de verwoesting van Jeruzalem in het jaar 586 voor Christus. Het boek bestaat uit vijf liederen. De eerste vier liederen hebben de vorm van een acrostichon, dat wil zeggen dat de eerste letters van ieder vers de letters van het Hebreeuwse alfabet volgen. De emoties spatten van de pagina’s af, maar dan wel op een manier die literair zorgvuldig in elkaar zit! Sommige componisten die de Klaagliederen hebben getoonzet, nemen ook de letters van het alfabet mee, zoals in de Lamentations van Thomas Tallis. Het is opvallend dat deze droevige muziek geliefd is bij veel luisteraars.

In Klaagliederen wordt Jeruzalem voorgesteld als een weduwe die alles is kwijtgeraakt. Het klagen gaat door merg en been. In het derde lied klinkt de hoop op God door: ‘Ik besef: mijn enige bezit is de HEER, al mijn hoop is op hem gevestigd.’ Hiermee worden het lijden en het verdriet niet gerelativeerd of zelfs weggenomen, maar de schrijver zet er geloofsvertrouwen naast. Dwars door de ellende straalt het licht van de hoop.

Ken je momenten waarop je het zou willen uitroepen van ellende?
Heb je wel eens gezongen op deze momenten?
Ken je liederen of andere toonzettingen van de Lamentaties?