Een vrouw voor Isaak

Abraham zoekt een vrouw voor Isaak

24¹Abraham was intussen heel oud. Hij was rijk en gelukkig. Daar had de Heer voor gezorgd.

^2-4Op een dag riep Abraham zijn oudste knecht, die de leiding had over zijn huis en zijn bezit. Abraham zei tegen hem: ‘Je moet me iets belangrijks beloven. Beloof het me, zo zeker als de Heer leeft, de God van hemel en aarde!

Ik wil dat je een vrouw zoekt voor mijn zoon Isaak. Maar het mag geen vrouw uit Kanaän zijn, het land waar we nu wonen. Ga naar het land waar ik vandaan kom. Daar woont mijn familie. Beloof me dat je daar een vrouw voor mijn zoon zoekt.’

De knecht moet een vrouw gaan zoeken

⁵De knecht zei: ‘Misschien wil die vrouw niet met mij meegaan. Moet ik uw zoon dan naar het land brengen waar u vandaan komt?’

⁶‘Nee,’ zei Abraham. ‘Je mag mijn zoon absoluut niet naar dat land brengen. ⁷De Heer, de God van de hemel, wilde dat ik daar wegging. Hij haalde mij weg bij mijn familie en uit mijn geboorteland. Hij heeft me plechtig beloofd dat hij dit land, Kanaän, aan mijn nakomelingen zal geven. Daarom zal de Heer je helpen. Hij zal een engel vooruitsturen, zodat je daar zeker een vrouw voor mijn zoon zult vinden.

⁸Misschien wil de vrouw niet met je meegaan. Dan hoef je je niet langer aan je belofte te houden. Maar je mag mijn zoon absoluut niet naar dat land brengen.’

⁹De knecht zei: ‘Dat beloof ik.’ Hij beloofde plechtig alles wat Abraham gevraagd had.

De knecht gaat op weg

¹⁰De knecht ging op weg, met tien kamelen en met allerlei dure geschenken die Abraham hem meegegeven had. Hij ging naar het gebied van Aram-Naharaïm, naar de stad waar Nachor woonde, de broer van Abraham.

¹¹Toen de knecht aankwam, stopte hij bij een waterput dicht bij de stad. Daar konden de kamelen water drinken. Het was bijna avond. Dan kwamen de vrouwen altijd water halen bij de put.

¹²Toen zei de knecht: ‘Heer, God van mijn meester Abraham. Wees goed voor mijn meester, en laat alles vandaag goed gaan. ¹³Ik sta nu bij de put. Straks komen de meisjes uit de stad water halen. ¹⁴Ik zou graag willen dat het volgende gebeurt. Ik zal straks aan één van die meisjes vragen of ik wat water uit haar waterkruik mag drinken. Zij moet dan zeggen: ‘Natuurlijk. Ik zal ook uw kamelen water geven.’ Als ze dat zegt, dan is zij de vrouw voor Isaak. Dan weet ik dat u die vrouw uitgekozen hebt. En dat u goed bent voor mijn meester.’

De knecht ontmoet Rebekka

¹⁵Meteen nadat de knecht dat gezegd had, kwam Rebekka eraan. Ze had een waterkruik op haar schouder. Rebekka was een dochter van Betuel. En Betuel was een zoon van Milka, die getrouwd was met Abrahams broer Nachor. ¹⁶Rebekka was jong en heel mooi. Ze had nog nooit met een man geslapen.

Rebekka liep naar de waterput. Ze vulde haar kruik met water. ¹⁷De knecht liep vlug naar haar toe en vroeg: ‘Mag ik alsjeblieft wat water uit je kruik?’ ¹⁸‘Natuurlijk,’ zei Rebekka. Meteen haalde ze de kruik van haar schouder en gaf de knecht te drinken.

¹⁹Toen hij genoeg gedronken had, zei ze: ‘Ik zal ook water halen voor uw kamelen. Ik zal zorgen dat ze genoeg te drinken hebben.’ ²⁰Meteen goot ze het water uit haar kruik in de drinkbak voor de dieren. En vlug liep ze naar de put om water te halen voor alle kamelen.

Rebekka is de vrouw voor Isaak

²¹Al die tijd stond de knecht naar haar te kijken. Hij zei niets. Hij vroeg zich af of zijn plan gelukt was en of de Heer dit meisje uitgekozen had.

²²De kamelen hadden genoeg gedronken. De knecht haalde een prachtige gouden ring uit zijn bagage. Hij pakte ook twee zware gouden armbanden. ²³‘Vertel me eens,’ zei hij tegen Rebekka. ‘Wie is je vader? En zouden mijn mannen en ik vannacht bij jullie thuis kunnen slapen?’

²⁴‘Mijn vader is Betuel,’ zei Rebekka. ‘Dat is de zoon van Milka en Nachor. ²⁵U kunt wel bij ons slapen. We hebben genoeg ruimte. En voor de dieren is er genoeg te eten, en stro om op te liggen.’

²⁶Toen knielde de knecht voor de Heer. ²⁷Hij zei: ‘Ik dank u, Heer, God van mijn meester Abraham. U hebt aan Abraham gedacht en u bent goed voor hem geweest. Want u hebt mij naar de familie van Abraham gebracht.’

Laban gaat de knecht halen

²⁸Rebekka rende naar huis en vertelde aan haar moeder wat er gebeurd was. ^29-30Rebekka’s broer Laban was er ook. Hij hoorde wat de knecht tegen haar gezegd had. En hij zag de ring en de armbanden die Rebekka gekregen had. Toen liep hij vlug de stad uit naar de waterput. Daar stond de knecht nog met zijn kamelen.

³¹Laban zei tegen de knecht: ‘De Heer heeft onderweg voor u gezorgd. Kom nu met mij mee. Waarom zou u buiten blijven? Ik heb mijn huis al voor u in orde gemaakt. En er is ook plaats voor de kamelen.’

De knecht gaat met Laban mee

³²De knecht ging met Laban mee naar huis. Laban haalde de bagage van de kamelen af. Hij gaf ze eten, en stro om op te liggen. De knecht kreeg water om zijn voeten te wassen. En ook de mannen die bij hem waren, konden hun voeten wassen. ³³Daarna werd er eten klaargezet. Maar toen zei de knecht: ‘Voordat ik ga eten, wil ik vertellen waarom ik hier ben.’ Laban zei: ‘Vertel het maar.’

³⁴De knecht zei: ‘Ik ben een knecht van Abraham. ³⁵De Heer heeft mijn meester Abraham heel rijk gemaakt. Mijn meester heeft schapen, geiten en koeien, kamelen en ezels, zilver en goud, en slaven en slavinnen. ³⁶Hij heeft ook een zoon. Die is geboren toen Sara, zijn vrouw, al heel oud was. Mijn meester heeft al zijn bezittingen aan die zoon gegeven.

De knecht vertelt over Abraham

³⁷Ik moest mijn meester iets plechtig beloven. Hij zei tegen mij: ‘Je moet een vrouw zoeken voor mijn zoon. Maar het mag geen vrouw uit Kanaän zijn, uit het land waar we nu wonen. ³⁸Je moet naar mijn familie gaan. En daar moet je een vrouw voor mijn zoon zoeken.’

³⁹Ik zei: ‘Misschien gaat die vrouw niet met mij mee.’ ⁴⁰Toen zei mijn meester: ‘Ik heb altijd gedaan wat de Heer wil. Daarom zal de Heer een engel met je meesturen. Hij zal zorgen dat je een vrouw vindt bij mijn familie. ⁴¹Maar misschien wil de familie de vrouw niet laten gaan. Dan hoef je je niet langer aan je belofte te houden.’

De knecht vertelt hoe hij Rebekka gevonden heeft

⁴²Vandaag kwam ik bij de waterput hier. Ik vroeg of God mij wilde helpen. Ik zei: ‘Heer, God van mijn meester Abraham, ⁴³ik sta nu bij de put. Laat het volgende gebeuren. Ik zal straks om drinken vragen aan een jonge vrouw die water komt halen. ⁴⁴Als ze mij water geeft en ook mijn kamelen, dan is zij de vrouw die u uitgekozen hebt. Dan is zij de vrouw voor de zoon van mijn meester.’

⁴⁵Meteen nadat ik dit in mezelf gezegd had, kwam Rebekka eraan. Ze had een waterkruik op haar schouder. Ze liep naar de put en pakte water. Ik vroeg om water, ⁴⁶en meteen haalde ze de kruik van haar schouder. Ze zei: ‘Drink maar wat. Ik zal ook de kamelen laten drinken.’ Ik dronk water, en de kamelen kregen water.

⁴⁷Toen vroeg ik: ‘Wie is je vader?’ En zij zei: ‘Mijn vader is Betuel. Dat is de zoon van Milka en Nachor.’ Toen gaf ik haar een ring en armbanden. ⁴⁸Ik knielde en ik dankte de Heer, de God van mijn meester Abraham. Want hij had mij naar de broer van mijn meester gebracht. Zo had ik een vrouw gevonden voor de zoon van mijn meester.’

Rebekka mag met Isaak trouwen

⁴⁹Toen vroeg de knecht: ‘Wat denken jullie ervan? Kan mijn meester rekenen op jullie vriendschap en trouw? Anders moet ik verder zoeken.’

⁵⁰Rebekka’s broer Laban en haar vader Betuel zeiden: ‘De Heer heeft het zo beslist. Wat moeten wij er nog van zeggen? ⁵¹Hier is Rebekka. Neem haar maar mee. Dan kan ze de vrouw worden van de zoon van uw meester. Dat is wat de Heer wil.’

⁵²Toen de knecht van Abraham dat hoorde, knielde hij en dankte hij de Heer. ⁵³Daarna pakte hij mooie kleren, en gouden en zilveren sieraden. Die gaf hij aan Rebekka. Ook aan haar moeder en haar broer gaf hij mooie cadeaus.

De knecht wil meteen terug

⁵⁴De knecht en zijn mannen gingen eten en drinken. Daarna gingen ze slapen. De volgende ochtend zei de knecht: ‘Nu wil ik graag teruggaan naar mijn meester.’ ⁵⁵Maar Laban en zijn moeder zeiden: ‘Laat Rebekka nog een dag of tien bij ons blijven. Daarna mag ze met u meegaan.’

⁵⁶Maar de knecht zei: ‘Nee, houd me niet langer hier. De Heer heeft ervoor gezorgd dat mijn reis geslaagd is. Daarom wil ik nu terug naar mijn meester.’ ⁵⁷Toen zeiden ze: ‘Laten we Rebekka roepen en aan haar vragen wat ze wil.’ ⁵⁸Ze riepen Rebekka. ‘Wil je nu al met deze man meegaan?’ vroegen ze. ‘Ja,’ zei Rebekka.

De knecht vertrekt met Rebekka

⁵⁹Toen nam de familie afscheid van Rebekka en van Abrahams knecht en zijn mannen. De vrouw die vroeger voor Rebekka gezorgd had, ging ook mee. ⁶⁰De familie wenste Rebekka geluk. Ze zeiden: ‘Zusje, we hopen dat je kinderen krijgt en ontelbaar veel nakomelingen. En dat je nakomelingen sterker zullen zijn dan hun vijanden.’

⁶¹Rebekka en haar slavinnen gingen op hun kamelen zitten. Ze reden achter de knecht van Abraham aan. Zo ging de knecht op weg naar huis, met Rebekka.

Rebekka komt bij Isaak

⁶²Intussen was Isaak bij de put Lachai-Roï geweest. En hij was weer terug in de Negev-woestijn. Daar woonde hij.

⁶³Op een dag liep hij buiten in het veld. Hij was verdrietig omdat zijn moeder niet meer leefde. Het was al bijna avond. Toen hij opkeek, zag hij kamelen aankomen.

⁶⁴Op dat moment keek ook Rebekka op. Ze zag Isaak en sprong snel van haar kameel. ⁶⁵Ze vroeg aan de knecht: ‘Wie is die man die daar aankomt?’ De knecht zei: ‘Dat is Isaak, mijn meester.’ Toen deed Rebekka haar sluier voor haar gezicht.

⁶⁶De knecht vertelde aan Isaak alles wat hij gedaan had. ⁶⁷Isaak nam Rebekka mee naar de tent van Sara, zijn moeder. Rebekka werd zijn vrouw. Isaak ging veel van Rebekka houden. Daardoor was hij niet meer zo verdrietig over de dood van zijn moeder.

Het einde van Abrahams leven

Abraham krijgt nog meer zonen

25¹Na de dood van Sara vond Abraham een andere vrouw. Zij heette Ketura. ²Ze kreeg zes zonen: Zimran, Joksan, Medan, Midjan, Jisbak en Suach.

³De zonen van Joksan waren: Seba en Dedan. Van Dedan stammen de Assurieten af, de Letusieten en de Leümieten. ⁴De zonen van Midjan waren: Efa, Efer, Chanoch, Abida en Eldaä. Dat waren dus allemaal nakomelingen van Ketura.

⁵Abraham gaf voor zijn dood al zijn bezit aan Isaak, de zoon van Sara. ⁶Aan de zonen van zijn andere vrouwen gaf hij geschenken. Daarna stuurde hij hen weg, ver bij zijn zoon Isaak vandaan. Hij stuurde hen naar het land Kedem in het oosten.

Abraham sterft

⁷Abraham leefde 175 jaar. ⁸Toen stierf hij. Hij was heel oud, en hij had een lang en goed leven gehad. ⁹Zijn zonen Isaak en Ismaël begroeven hem in de grot van Machpela, dicht bij Mamre. Die grot lag op het land van Efron, de zoon van de Hethiet Sochar. ¹⁰Abraham had dat stuk land van Efron gekocht. Daar had hij zijn vrouw Sara begraven. Nu werd Abraham er ook begraven.

¹¹Na Abrahams dood ging Isaak bij de put Lachai-Roï wonen. God maakte hem rijk en gelukkig.

De nakomelingen van Ismaël

^12-13Ismaël was de zoon van Abraham en Hagar, de Egyptische slavin van Sara. Nu volgen de namen van de zonen van Ismaël. De oudste zoon was Nebajot. De andere zonen waren: Kedar, Adbeël, Mibsam, ¹⁴Misma, Duma, Massa, ¹⁵Chadad, Tema, Jetur, Nafis en Kedema. ¹⁶Zo heetten de zonen van Ismaël. Het waren er twaalf. Ze waren allemaal leiders van een stam. Ze hadden allemaal hun eigen dorp en hun eigen tentenkamp.

¹⁷Ismaël werd 137 jaar oud. Toen stierf hij. ¹⁸De nakomelingen van Ismaël woonden in het gebied tussen Chawila en Sur. Dat is ten oosten van Egypte, in de richting van Assur. Ze woonden in de buurt van de andere nakomelingen van Abraham. Maar ze waren niet met hen bevriend.

Jakob en Esau

Isaak en Rebekka krijgen kinderen

¹⁹Nu volgt het verhaal over Isaak en zijn familie. Isaak was een zoon van Abraham.

²⁰Toen Isaak veertig jaar oud was, trouwde hij met Rebekka. Rebekka was een zus van Laban en een dochter van Betuel uit Paddan-Aram. Laban en Betuel waren Arameeërs.

²¹Rebekka kon geen kinderen krijgen. Daarom vroeg Isaak de Heer om hulp. De Heer luisterde naar zijn gebed, en toen werd Rebekka zwanger.

²²De kinderen in Rebekka’s buik schopten elkaar. Rebekka dacht: Waarom heb ik zo veel pijn? Ze vroeg het aan de Heer. ²³De Heer zei: ‘Er zijn twee kinderen in je buik, en die worden later twee volken. Het volk van de jongste zal het sterkste zijn. Dat volk zal heersen over het volk van de oudste.’

Jakob en Esau worden geboren

²⁴Toen de bevalling kwam, kreeg Rebekka inderdaad een tweeling. ²⁵Het eerste kind had rood haar en zijn hele lijf was bedekt met haar. Hij werd Esau genoemd. ²⁶Meteen daarna werd zijn broer geboren. Hij hield met zijn hand de voet van Esau vast. Hij werd Jakob genoemd. Toen de kinderen geboren werden, was Isaak zestig jaar oud.

²⁷De kinderen groeiden op. Esau werd een man die graag buiten was. Hij kon heel goed jagen. Jakob was veel rustiger. Hij bleef graag dicht bij huis. ²⁸Isaak hield het meest van Esau. Want die bracht altijd lekker vlees mee van de jacht. Rebekka hield meer van Jakob.

Esau verkoopt zijn erfenis

²⁹Op een keer was Jakob eten aan het koken. Op dat moment kwam Esau terug van de jacht. ³⁰Hij zei tegen Jakob: ‘Ik ben doodmoe. Geef me gauw wat van die rode soep die je daar hebt.’ Vanwege die rode soep wordt Esau ook wel Edom genoemd.

³¹Maar Jakob zei: ‘Dan moet je me eerst beloven dat ik later het belangrijkste deel van de erfenis krijg.’ ³²Esau antwoordde: ‘Die erfenis interesseert me niks. Want ik ga bijna dood van de honger!’ ³³Maar Jakob zei: ‘Beloof me plechtig dat ik het belangrijkste deel van de erfenis krijg.’ Dat beloofde Esau. En zo verkocht hij zijn recht op de erfenis aan Jakob.

³⁴Toen gaf Jakob brood en rode linzensoep aan Esau. Esau at en dronk, en daarna ging hij weer weg. De erfenis kon hem helemaal niets schelen.

Isaak bij Abimelech

God belooft Isaak veel nakomelingen

26¹Op een keer kwam er hongersnood in het land, net als in de tijd van Abraham. Daarom ging Isaak naar de stad Gerar. Daar woonde Abimelech, de koning van de Filistijnen.

²Toen kwam de Heer bij Isaak. De Heer zei: ‘Ga niet naar Egypte. Ik zal je zeggen waar je moet gaan wonen. ³Voorlopig moet je hier in Gerar blijven.

Ik zal bij je zijn, en ik zal je rijk en gelukkig maken. En dit hele gebied zal ik aan jou en je nakomelingen geven. Dat heb ik beloofd aan je vader Abraham. ⁴Ik zal je heel veel nakomelingen geven. Net zo veel als er sterren aan de hemel zijn. Dit hele gebied zal ik aan je nakomelingen geven. Als de volken op aarde elkaar geluk toewensen, zullen ze zeggen: ‘Ik hoop dat je net zo gelukkig wordt als de nakomelingen van Abraham.’

⁵Zo zal het gaan omdat Abraham naar mij geluisterd heeft. Hij heeft gedaan wat ik wilde. En hij heeft zich gehouden aan mijn opdracht en aan mijn regels.’

⁶Toen bleef Isaak in Gerar wonen.

Isaak zegt dat Rebekka zijn zus is

⁷Als de mensen in Gerar naar Rebekka vroegen, zei Isaak: ‘Dat is mijn zus.’ Hij durfde niet te zeggen dat Rebekka zijn vrouw was. Hij dacht: Rebekka is zo mooi. Ze zullen mij nog vermoorden om haar te krijgen.

⁸Ze woonden een tijd in Gerar. Op een keer keek koning Abimelech uit het raam. Hij zag dat Isaak en Rebekka aan het vrijen waren. ⁹Hij liet Isaak onmiddellijk bij zich komen. ‘Wat is dat nu?’ zei hij. ‘Rebekka is uw vrouw! Waarom hebt u gezegd dat ze uw zus is?’

Isaak zei: ‘Ik was bang dat ik anders gedood zou worden.’ ¹⁰Maar Abimelech zei: ‘Hoe hebt u dat kunnen doen? Er had wel iemand van mijn volk met uw vrouw kunnen slapen! Dan had u ervoor gezorgd dat wij iets heel slechts hadden gedaan!’

¹¹Toen waarschuwde Abimelech zijn hele volk: ‘Iedereen die deze man of zijn vrouw ook maar met één vinger aanraakt, zal gedood worden.’

De Filistijnen zijn jaloers op Isaak

¹²De Heer zorgde ervoor dat het in Gerar goed ging met Isaak. Toen Isaak gezaaid had, groeide zijn koren zo goed dat hij heel veel kon oogsten. ¹³Hij werd rijker en rijker, totdat hij schatrijk geworden was. ¹⁴Hij had heel veel koeien, schapen en geiten. En hij had ook heel veel slaven die voor hem werkten.

Toen werden de Filistijnen jaloers op Isaak. ¹⁵Er waren in Gerar waterputten die de knechten van Abraham nog gegraven hadden. Die putten gooiden de Filistijnen nu dicht met zand. ¹⁶En Abimelech zei zelfs tegen Isaak: ‘Ga alstublieft weg hier. Want u bent veel machtiger geworden dan wij.’ ¹⁷Toen ging Isaak daar weg. Hij ging een eind verderop in een dal wonen.

Isaak graaft veel putten

¹⁸Na Abrahams dood hadden de Filistijnen ook al waterputten dichtgemaakt. Maar Isaak maakte alle putten weer open. Hij noemde elke put weer net zoals Abraham die genoemd had.

¹⁹Op een keer hadden de knechten van Isaak in het dal een nieuwe put gegraven. Daar vonden ze heel helder water. ²⁰Maar de herders uit Gerar maakten ruzie met de herders van Isaak. Ze zeiden: ‘Dat water is van ons!’ Isaak noemde de put waar de ruzie geweest was, Esek. ²¹De herders van Isaak groeven nog een put, en weer kwam er ruzie. Isaak noemde die put Sitna.

²²Toen ging Isaak daar weg. Een eind verderop liet hij weer een put graven. Deze keer kwam er geen ruzie. Isaak noemde die put Rechobot. ‘Nu heeft de Heer ons ruimte gegeven,’ zei hij. ‘In dit gebied kunnen we een grote familie worden.’

Isaak bidt tot de Heer

²³Isaak reisde weer verder, naar de stad Berseba. ²⁴Daar kwam ’s nachts de Heer bij hem. ‘Ik ben de God van je vader Abraham,’ zei de Heer. ‘Wees niet bang, want ik ben bij je. Ik zal je rijk en gelukkig maken. Ik zal je veel nakomelingen geven, omdat Abraham altijd naar mij geluisterd heeft.’ ²⁵Toen bouwde Isaak daar een altaar, en hij bad tot de Heer.

Op die plek ging hij wonen in een tentenkamp, en ook daar groeven zijn knechten een put.

Abimelech wil met Isaak samenwerken

²⁶Op een dag kwam Abimelech uit Gerar naar Isaak toe. Hij had zijn vriend Achuzzat en zijn legerleider Pichol bij zich. ²⁷Isaak zei: ‘Waarom komen jullie hier? Jullie hebben toch een hekel aan mij? Jullie hebben me toch weggestuurd?’ ^28-29Maar zij zeiden: ‘We zien dat de Heer voor u zorgt. Het is duidelijk dat de Heer u helpt. Daarom willen wij graag een afspraak met u maken. Beloof dat u ons geen kwaad doet. Want wij hebben u ook niets gedaan. We hebben u goed behandeld en u zonder problemen laten weggaan.’

³⁰Toen maakte Isaak een maaltijd klaar, en ze aten en dronken met elkaar. ³¹De volgende ochtend stonden ze vroeg op. Ze beloofden elkaar plechtig dat ze zouden samenwerken. Daarna nam Isaak afscheid van Abimelech en zijn mannen. Ze gingen als vrienden uit elkaar.

³²Dezelfde dag kwamen de knechten van Isaak aan hem vertellen: ‘We hebben weer een put gegraven en weer water gevonden!’ ³³Isaak noemde die put Seba. De stad daar heet nu nog steeds Berseba.

Isaak zegent Jakob

Esau trouwt

³⁴Toen Esau veertig jaar oud was, trouwde hij met Jehudit en Basemat. Dat waren Hethitische vrouwen. Jehudit was een dochter van Beëri, en Basemat was een dochter van Elon. ³⁵Isaak en Rebekka vonden het heel erg dat Esau trouwde met vrouwen van een ander volk.