Wie was Pilatus?

Pontius Pilatus was de Romeinse provinciebestuurder van Judea vanaf het jaar 26 of 27 tot 37 na Christus. Volgens de evangeliën veroordeelde hij Jezus tot de kruisdood.

Pontius Pilatus was een Romeinse provinciebestuurder van Judea (een gebied dat Judea, Samaria en Idumea omvatte). Provinciebestuurders zoals Pilatus werden prefecten genoemd. Pilatus werd waarschijnlijk in het jaar 26 of 27 na Christus bestuurder van Judea, en hij bleef dat tot 37 na Christus. Van zijn leven daarvoor en daarna weten we niets.
Pilatus was de machtigste persoon in Judea. Alleen de keizer had de macht om Pilatus te ontslaan. Pilatus had veel taken. Hij moest bijvoorbeeld het geld van de belastingen inzamelen. En hij kon bepalen dat iemand de doodstraf moest krijgen. Hij gaf leiding aan groepen soldaten die de taak hadden om orde te houden. Hij had echter niet de macht om oorlog te voeren.
In de periode dat Pilatus regeerde, ging het waarschijnlijk redelijk goed tussen hem en de inwoners van Judea. Er was af en toe wel sprake van onrust en geweld, maar waarschijnlijk was de situatie nooit heel ernstig (hoewel de Joodse schrijvers Philo en Josephus erg negatief zijn over Pilatus). Pilatus deed het in ieder geval goed genoeg om de langst regerende prefect van Judea te zijn.
In Caesarea, de plaats van waaruit Pilatus regeerde, is een inscriptie ontdekt uit de tijd van Pilatus. Hierop staat in het Latijn: ‘Pontius Pilatus prefect van Judea’.

Pilatus is vooral bekend omdat hij in het Nieuwe Testament een belangrijke rol speelt. Hij is degene die Jezus ondervraagt en hem uiteindelijk ter dood veroordeelt (Matteüs 27:1-31; Marcus 15:1-20; Lucas 23:1-2; Johannes 18:28-19:16). In het bijbelboek Matteüs komt ook de vrouw van Pilatus voor, die haar man waarschuwt dat Jezus onschuldig is (Matteüs 27:19). Daarmee wil Matteüs laten zien dat er al niet-Joden zijn die luisteren naar God. In Lucas vraagt Pilatus advies aan Herodes, die koning is over Galilea (Lucas 23:6-12). Dat past bij de aandacht die Lucas wel vaker geeft aan het koningshuis van Herodes.

Het is opmerkelijk dat Pilatus zelfs in de Apostolische geloofsbelijdenis wordt genoemd door de rol die hij bij de kruisiging van Jezus speelde.