Jakobus: auteur en datering

Het is niet bekend wie de auteur is van het boek Jakobus. De tekst bevat sporen van een overleveringsgeschiedenis: woorden, spreuken en kleinere teksteenheden zijn verzameld en in een nieuwe samenhang gezet. Waarschijnlijk hebben we dan ook met verschillende auteurs te maken. De uiteindelijke versie van de tekst is vermoedelijk aan het einde van de eerste eeuw tot stand gekomen.

Jakobus, de broer van de Heer?

De brief in zijn huidige vorm wordt echter toegeschreven aan een zekere Jakobus (Jakobus 1:1). De meeste bijbelwetenschappers gaan ervan uit dat met Jakobus ‘de broer van de Heer’ is bedoeld, zoals hij genoemd wordt in Galaten 1:19. Deze Jakobus speelde een belangrijke rol in de christelijke gemeente in Jeruzalem, waar hij volgens het boek Handelingen een gezaghebbende stem had (Handelingen 15:13).
De thema’s in de Jakobusbrief zouden goed kunnen passen bij deze situering van de tekst in een arme geloofsgemeenschap in en rond Jeruzalem, in de jaren veertig en vijftig van de eerste eeuw. Toch blijven er dan vragen onbeantwoord: 

• Hoe heeft Jakobus de brief kunnen schrijven in zulk gestileerd Grieks als hij van oorsprong een eenvoudige man was?
• Hoe komt het dat Jakobus zo rijkelijk gebruik maakt van retorische middelen als retorische vragen, gefingeerde dialogen en vergelijkingen?

De auteur of de auteurs zijn dus niet met zekerheid vast te stellen.